انقلاب در نظام حسابرسی کشور

به گزارش شادا، سرپرست سازمان حسابرسی با حضور در برنامه «صف اول» شبکه خبر با اشاره به تاریخ شکل‌ گیری سازمان حسابرسی گفت: وظیفه سازمان حسابرسی، حسابرسی از شرکت‌های دولتی، شرکت‌های بخش عمومی، طرح‌های عمرانی شرکت‌های دولتی را بر عهده دارد و همچنین تدوین استانداردهای حسابداری و حسابرسی، انتقال دانش فنی و حرفه‌ای این حرفه و تدوین کتاب‌های مربوطه از دیگر وظایف سازمان است. موسی بزرگ‌اصل در ادامه اظهار کرد: همچنین برای اینکه فرآیند سرمایه‌گذاری در داخل و خارج از کشور تسهیل شود و فعالان حوزه اقتصاد کشور بتوانند از سرمایه‌های جهانی استفاده کنند یا در بورس کشورهای دیگر پذیرفته شوند در این زمینه سازمان حسابرسی با استانداردگذاری زمینه‌های لازم را فراهم می‌کند. او در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه وضعیت مالی دولت شفاف است، گفت: آنجایی که به ما مربوط است و صورت‌های مالی شرکت‌های دولتی بررسی می‌کنیم، صورت‌های مالی، شفافیت بسیار خوبی وجود دارد و این حوزه با نظارت‌های سازمان حسابرسی روز به ‌روز بهتر می‌شود. سرپرست سازمان حسابرسی ادامه داد: درخصوص استانداردگذاری خوشبختانه با دنیا همگام هستیم و در این زمینه جلو هستیم؛ اما اینکه چقدر سازوکار دولت شفاف است، باید بگویم که درصد بالایی از شرکت‌های دولتی، گزارش مقبول دارند؛ زیرا از لحاظ اطلاعات مالی، شفافیت خوبی داریم و بسیاری از شرکت‌های دولتی را که حسابرسی می‌کنیم در این زمینه عملکرد خوبی دارند. او همچنین ادامه داد: صورت‌های مالی وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی در حوزه سازمان حسابرسی نیست؛ ولی از میان حدود ۸۰۰ شرکتی که حسابرسی می‌کنیم بیش از ۳۰۰شرکت دولتی وجود دارد که میزان دارایی‌ها و عملکرد آنها را می‌دانیم.

سوءتفاهم‌هایی در شفاف‌سازی شرکت‌های دولتی وجود دارد

سرپرست سازمان حسابرسی در پاسخ به این سوال افکار عمومی و رسانه‌ها که بودجه شرکت‌های دولتی از بودجه عمومی دولت بیشتر است، گفت: متاسفانه این موضوع به‌خوبی برای افکار عمومی روشن نشده و سوءتفاهم‌هایی را به وجود آورده است؛ برای مثال «شرکت بیمه ایران» از بودجه عمومی دولت استفاده نمی‌کند؛ اما عملکرد آن در بودجه کل کشور وجود دارد و ثبت می‌شود، اما درآمد این شرکت از صدور بیمه‌نامه‌هاست نه از بودجه عمومی کشور یا بانک ملی که درآمدش از سود تسهیلاتی است که اعطا می‌کند و تاثیری در بودجه دولت ندارد بااین‌حال در بودجه کل کشور دیده می‌شود.

در ادامه این برنامه، دکتر موسی بزرگ‌اصل در پاسخ به سوال مجری «برنامه صف اول» که چرا وزارت اقتصاد، سازمان حسابرسی را مکلف به نظارت و حسابرسی از «شرکت‌های تودلی» از جمله شرکت‌های وابسته به خودروسازها و بانک‌ها نمی‌کند، اظهار کرد: بعضی از نهادها مانند وزارت دفاع که سازمان حسابرسی مخصوص به خود را دارد و بر عهده ما نیست، بعضی از این شرکت‌های دولتی نیز توسط جامعه حسابداران رسمی، بررسی می‌شوند؛ اما صورت‌های مالی شرکت‌هایی که حساسیت بالایی دارند، توسط سازمان حسابرسی، بررسی می‌شود.

انقلاب در نظام حسابرسی کشور

او در ادامه و در پاسخ به اینکه برای داشتن اطلاعات کامل و درست از «وضعیت مالی دولت» چه باید کرد، گفت: بخشی از این زیرساخت‌ها بر عهده سازمان حسابرسی است که به وظایف خود عمل می‌کنیم و در این زمینه تلاش کردیم نظام حسابداری دولت را از نقدی به سمت تعهدی تغییر دهیم که خوشبختانه در حال پیاده‌سازی است؛ به این معنی که دولت در آینده با ترازنامه با مردم و کنشگران صحبت کند؛ به‌طوری‌که دارایی و بدهی کل دولت گزارش شود. رئیس هیات عامل سازمان حسابرسی اظهار کرد: به‌هرحال تاکنون از نداشتن شفافیت، ضربه‌های بسیاری خوردیم، به همین دلیل باید بساط عدم شفافیت را برداریم؛ زیرا وقتی شفافیت نباشد فساد رشد خواهد کرد و اینکه مدام بگوییم در کشور، «شرکت دو دفتره» داریم دارد که به عبارتی «حق شارژ» خود را نمی‌دهد منظره نامطلوب و نازیبایی است. او در پاسخ به اینکه، سازمان حسابرسی در راستای خواسته رهبر انقلاب مبنی بر ایجاد شفافیت در رابطه مالی دولت و نفت، چه اقداماتی انجام داده است، گفت: این موضوع تماما در حدود وظایف ما نیست و در حوزه بودجه کلان کشور و بودجه عمومی و وظایف سازمان برنامه‌وبودجه و وزارت اقتصاد و دیگر دستگاه‌هایی است که بر بودجه نظارت می‌کنند؛ زیرا ما حسابرس شرکت ملی و شرکت‌های اصلی نفت هستیم و در گزارش‌های ما، اطلاعات لازم برای بازرسی و نظارت نهادهای نظارتی وجود دارد. بزرگ‌اصل در همین رابطه ادامه داد: برای اینکه صورت‌های مالی شرکت ملی نفت و دیگر شرکت‌های مورد بررسی را شفاف‌تر کنیم این است که کیفیت صورت‌های مالی را افزایش دهیم و این کار را از طریق مقررات‌گذاری «واحد سنجش کیفیت استاندارد حسابداری» در سازمان انجام می‌دهیم؛ زیرا تمام تجربیات دنیا را برای سنجش کیفیت در اختیار داریم.

بخشی از اقتصاد کشور حسابرسی نمی‌شود

بزرگ اصل در پاسخ به این سوال که چرا بعضی از شرکت‌های کشور از قبیل معادن را که از منابع ملی استفاده می‌کنند، حسابرسی نمی‌شوند، گفت: بسیاری از شرکت‌های بزرگ توسط سازمان حسابرسی و جامعه حسابداران رسمی، حسابرسی می‌شوند، بعضی از نهادها از قبیل بنیاد مستضعفان و نهادهای وابسته به ستاد اجرایی فرمان از طریق موسسه حسابرسی معتبر، حسابرسی می‌شود و بعید می‌دانم که شرکت‌های وابسته به دولت حسابرسی نشوند؛ اما نگرانی من، آن بخش‌هایی از اقتصاد است که اصلا حسابرسی نمی‌شوند؛ زیرا اینها در واقع باید مالیات دهند، به‌هرحال با اقتصاد کشور در ارتباطند و این عدم بررسی، خود معضل بسیار بزرگی است. سرپرست سازمان حسابرسی در پاسخ به این سوال که سازمان حسابرسی تا چه اندازه از فناوری‌های نوین نرم‌افزاری در حسابرسی و به‌ویژه از هوش مصنوعی استفاده می‌کند، گفت: متاسفانه بر خلاف استانداردگذاری که موفق بوده‌ایم در این زمینه، فاصله بسیار زیادی داریم، ولی در حال سرمایه‌گذاری هستیم. مجری سوال پرسید که آیا حسابرسی «بودجه‌ریزی عملیاتی به‌خوبی انجام می‌شود»؟ دکتر بزرگ‌اصل پاسخ داد: پیش‌نیاز بودجه‌ریزی عملیاتی نظام بهای تمام‌شده نیاز به دستگاه‌های نرم‌افزاری و محاسبه بهای تمام‌شده خدمات دارد. بنابراین باید اطلاعات کافی درباره بهای تمام‌شده واقعی خدمات داشته باشیم که بتوانیم مبنای بودجه عملیاتی قرار دهیم؛ از زمانی که به سمت حسابداری تعهدی حرکت کردیم بسیاری از شرکت‌ها و وزارتخانه‌ها عقب‌افتاده‌اند، اما راهکار این است که حسابداری تعهدی به‌صورت کامل انجام شود تا بتوان بهای تمام شده کالا و خدمات را حساب کرد. او در پایان با اشاره به سخنان رهبر انقلاب درخصوص شفافیت گفت: برای افزایش سلامت اقتصادی و مبارزه با فساد، راهی به‌غیراز ایجاد شفافیت مالی وجود ندارد؛ زیرا حکمرانی سالم به‌نظام حسابداری و حسابرسی باکیفیت بالا، نیاز دارد.