سازمان دیوان محاسبات،عملکرد دستگاه‌ها را تشریح کرد
سیاهه مالی ۱۴۰۲
مهدی کیایی، مشاور رئیس کل و سخنگوی هیات عمومی دیوان محاسبات درباره مهم‌ترین موارد مطرح‌شده در گزارش تفریغ بودجه توضیح داد: در سال۱۴۰۲، براساس ماده84 قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص حقیقی با رعایت شرایط ذکرشده در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، علاوه بر اعمال معافیت به ازای فرزند سوم و بیشتر که از آبان سال۱۴۰۰ به بعد متولد شده‌اند، به ازای هر فرزند مشمول 15درصد افزایش در تخفیف مالیاتی می‌شوند، اما تعداد ۹۵دستگاه این معافیت مالیاتی را اعمال نکردند.
عدم واریز عوارض تجاری توسط مناطق آزاد کیش و قشم
همچنین او بیان کرد: در سال۱۴۰۲، سازمان‌های مناطق آزاد تجاری - صنعتی، بابت یک‌درصد از منابع ناشی از وصول عوارض ورود کالا و خدمات مربوط به ۹ماه ابتدایی آن سال و سال‌های قبل، مجموعا ۴۲میلیارد تومان به حساب خزانه واریز کرده‌اند. مبلغ مربوط به سه‌ماه چهارم سال۱۴۰۲ در سال۱۴۰۳ به حساب خزانه واریز شده است. همچنین در سال۱۴۰۲، مناطق آزاد تجاری-صنعتی کیش و قشم یک‌درصد از عوارض ورود کالاهای تجاری را به خزانه‌داری کل کشور واریز نکرده‌اند.
کیایی در ادامه به محل تخصیص منابع حاصل از عوارض واردات اشاره کرد و گفت: در سال۱۴۰۲، از مجموع ۴۲میلیارد تومان واریزشده به‌خاطر یک‌درصد منابع حاصل از وصول عوارض ورود کالا و خدمات که برای ایجاد اشتغال برای محرومان و نیازمندان بومی و کاهش فقر تخصیص یافته است، تنها ۱۹میلیارد تومان بدون رعایت نصاب‌های تعیین‌شده، به ردیف اعتباری کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور واریز شده است. به گفته سخنگوی هیات عمومی دیوان محاسبات، در سال۱۴۰۲، از ۴۳همت درآمد پیش‌بینی‌شده برای حقوق ورودی خودرو، تنها حدود ۳همت معادل 7.06درصد آن وصول شده است.
کیایی اعلام کرد که تا پایان سال۱۴۰۰، کمیسیون ماده100 شهرداری‌های کشور برای ساختمان‌ها و سازه‌هایی که بدون پروانه یا بر خلاف مفاد پروانه در محدوده شهرها ساخته شده‌اند، مجموعا 164هزار و 413رای صادر کرده است. درصورتی‌که جریمه و عوارض این احکام در مهلت مقرر پرداخت شود، به جز یک مورد در شهرداری ایرانشهر، در سایر شهرداری‌های مربوطه این تخلفات نادیده گرفته شده و نسبت به صدور گواهی عدم خلاف یا پایان کار اقدام شده است.
در سال۱۴۰۲، از مجموع 98هزار و 341رای صادرشده توسط کمیسیون ماده100 که مربوط به ساخت‌وسازهایی است که مخالف اصول سه‌گانه (فنی، بهداشتی و شهرسازی) بوده و استانداردهای لازم را نداشته‌اند، تنها 34هزار و 705 رای اجرا شده است. این تخلفات شامل مواردی است که استحکام بنای آنها توسط شهرداری تایید نشده و دارای تجاوز به معابر شهری، املاک مجاور، پیش‌آمدگی یا تغییر کاربری باغات و فضای سبز بوده‌اند.
تایید 61.5درصد ساختوسازها
به گفته کیایی، در سال۱۴۰۲، از مجموع ۶۶هزار و 72مورد ساخت‌وساز انجام‌شده، 40هزار و 613مورد تایید شده است. همچنین در سال1402 از حدود 2.5همت عوارض صدور پروانه صرفا حدود 1.6همت وصول شده است. از مجموع بیش از 3.8همت جریمه مربوط به ساخت‌وسازهایی که بر خلاف مفاد پروانه یا بدون پروانه ساختمانی انجام شده و توسط شهرداری‌ها از نظر اصول سه‌گانه فنی، بهداشتی و شهرسازی تایید شده‌اند، در مجموع بیش از 2.3همت توسط شهرداری‌ها اخذ شده است. از کل مبلغ جریمه وصول‌شده، حدود 1.4همت توسط شهرداری‌ها برای توسعه حمل‌ونقل عمومی در همان شهر وصول جریمه، هزینه شده است. شهرداری‌های نمین در استان اردبیل، مهستان و کرج در استان البرز، نورآباد ممسنی در استان فارس، لوجلی در استان خراسان‌شمالی و شهرداری همدان، مغایر با حکم قانون‌گذار، جمعا حدود ۹۴۷میلیارد تومان وجوه وصولی بابت جریمههای مزبور را صرف مواردی غیر از مصادیق توسعه حمل‌ونقل عمومی کرده‌اند.
همچنین به گفته کیایی، تعداد ۲۲شهرداری گزارش عملکرد مصرف وجوه وصولی بابت عوارض صدور پروانه و جریمههای متعلقه از مالکان ساختوسازها را به دیوان محاسبات کشور ارائه نکرده‌اند. او بیان کرد: در سال۱۴۰۲، حدود 4.9همت از بدهی‌های قطعی دولت (دستگاه‌های اجرایی دولتی) به اشخاص حقیقی و حقوقی خصوصی و تعاونی خصوصی و موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی (شهرداری‌ها) که در چارچوب قوانین و مقررات تا پایان سال۱۴۰۱ ایجاد شده، با درخواست اشخاص مذکور از طریق صدور اسناد تسویه خزانه با مطالبات قطعی معوق دولت (دستگاه‌های اجرایی دولتی) از اشخاص مزبور، به‌صورت جمعی-خرجی تسویه شده است.
14.5همت بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی
او بیان کرد: در سال1402 بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به 14.5همت رسیده بوده که در همان سال، از طریق صدور اسناد تسویه خزانه، بیش از 4.7همت آن تسویه شده است. به گفته سخنگوی هیات عمومی دیوان محاسبات، در سال۱۴۰۲، مبلغی بالغ بر 1.9همت از درآمد ناشی از فروش اموال منقول و غیرمنقول در اختیار سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی به خزانه واریز شده است. این درآمد باید به ردیف‌های اعتباری سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور برای تامین غذا و پوشاک زندانیان اختصاص می‌یافت؛ اما هیچ مبلغی از این منابع به این منظور تخصیص نیافته است.
کیایی همچنین گفت: در سال۱۴۰۲، واردات داروهای ضروری و تجهیزات مصرفی پزشکی که فاقد مشابه تولید داخل باشند، از پرداخت مالیات ارزش افزوده معاف بوده است. همچنین کیایی بیان کرد: بر اساس بررسی‌های دیوان محاسبات در سال۱۴۰۲، متوسط درصد مالیات ارزش افزوده درخصوص انواع دانه‌های روغنی، چای خشک، حبوبات، روغن‌های خوراکی نیمه‌جامد و مایع و خام و گوشت قرمز، بیش از یک‌درصد و درخصوص برنج کمتر از یک‌درصد اعمال شده است. در سال۱۴۰۲، بابت مالیات ارزش افزوده برای واردات گندم، برنج، دانه‌های روغنی، انواع روغن خام، حبوبات (شامل عدس، نخود، لوبیا و ماش)، قند، شکر، گوشت مرغ، گوشت قرمز و چای، جمعا حدود 12.5همت وصول و بالغ بر 10.33همت تخفیف اعمال شده است.
