هدف سفر یلن به چین رمزگشایی شد
راز سفر چینی «یلن»
دیپلماسی بانوی اقتصاددان
وزیرخزانه‌داری آمریکا راهی چین می‌شود. به گزارش نیویورک‌تایمز جنت یلن، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده پنج‌شنبه این هفته و در روز ۶ژوئیه سفر چهارروزه خود را به چین آغاز خواهد کرد. این سفر تا یکشنبه نهم ژوئیه ادامه خواهد داشت و در طی آن موضوعات مختلف سیاسی و امنیتی مورد بحث و بررسی قرار خواهند گرفت. آخرین باری که وزیر خزانه‌داری آمریکا به چین سفر کرد دو کشور در گیر و‌دار یک جنگ تجاری بودند و روابط دو کشور شدیدا تیره و تار بود. سفر کنونی یلن و اختلافات شدید آمریکا و چین در روزهای اخیر به طرز عجیبی یادآور وضعیت روابط دو کشور در دوران ترامپ است.
تنش‌زدایی اقتصادی
علت اصلی سفر یلن به چین تلاش برای حل کردن اختلافات اقتصادی و امنیتی بین دو کشور است. این اختلافات از حوزه تکنولوژی و تعرفه‌های تجاری تا حوزه ارز، بدهی جهانی، حقوق بشر و امنیت ملی را شامل می‌شود. پیش‌بینی می‌شود سفر یلن منجر به بهبود انتظارات در بازارها شود و از این منظر بر وضعیت تورم کشورها نیز تاثیرگذار خواهد بود. اگرچه برخی کارشناسان معتقدند این سفر پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای را در روابط دو کشور ایجاد نمی‌کند و نتایج چندان مهمی دربرنخواهد داشت.
نبرد تراشه‌ها
دولت بایدن در سال۲۰۲۲ دستوری برای محدود کردن صادرات تراشه‌های نیمه‌رسانای با تکنولوژی پیشرفته صادر کرد که بخش عمده‌ای از صنایع تکنولوژیک چین که به‌صورت خاص امکان استفاده در تجهیزات نظامی ارتش را داشت، تحت تاثیر قرار می‌داد. همچنین دولت بایدن سرمایه‌گذاری‌های زیادی را در حوزه تراشه‌های نیمه‌رسانا انجام داده است تا وابستگی خود را به کشورهای دیگر کاهش دهد و به این ترتیب فاصله خود را از رقبای خود ازجمله چین افزایش دهد. علاوه بر این، برنامه آمریکا در حوزه نیمه‌رساناها شامل منع سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها در چین نیز می‌شود. آمریکا همچنین از مدت‌ها پیش قوانین و محدودیت‌های فراوانی را در رابطه با شرکت‌های چینی و شبکه‌های اجتماعی وابسته به چین در حوزه جمع‌آوری اطلاعات وضع کرده‌اند.
برنامه‌هایی همچون تیک‌تاک، برنامه خرید تمو و فروشگاه لباس شین در مواجهه با این قوانین در آمریکا دچار مشکل شده‌اند. پکن نیز در واکنش به این اقدامات صادرات برخی مواد معدنی به‌کار رفته در تراشه‌ها را به آمریکا محدود کرد. دولت چین همچنین در ماه مه فعالیت یک شرکت تولیدکننده تراشه‌های الکترونیکی آمریکایی به نام میکرون را در چین ممنوع کرد. این مساله و همچنین عملکرد چین در قبال سایر شرکت‌های خارجی و به‌ویژه آمریکایی یکی از محورهای یلن و مقامات چینی خواهد بود. کارشناسان آمریکایی این اقدام چین را نوعی تلافی محدودیت‌های صادراتی آمریکا روی تجارت تراشه‌ها دانستند.
قانون ضدجاسوسی
محور دیگر مذاکرات یلن و چینی‌ها قانون ضد جاسوسی است که چین حدود یک هفته پیش به تصویب رساند. طبق این قانون چین کنترل‌های سخت‌تری بر سرمایه‌های خارجی خواهد داشت. یک مقام آمریکایی در این‌باره اعلام کرد: «قانون ضد جاسوسی و قانون روابط خارجی که هفته گذشته تصویب شد به پکن قدرت بیشتری برای مقابله به مثل علیه اقدامات مرتبط با امنیت غرب می‌دهد. ما نگران این هستیم که چه نوع پیامدهایی برای همه شرکت‌های خارجی به‌ویژه شرکت‌های آمریکایی خواهد داشت.» یکی دیگر از ویژگی‌های قانون ضدجاسوسی اخیر مبهم بودن این قانون در مواجهه با شرکت‌های خارجی و فعالیت‌های ممنوعه است. آر.نیکلاس بارنز سفیر ایالات متحده در چین درباره این مصوبه اظهار نگرانی کرد و به خبرنگاران گفت درباره این موضوع با تعدادی از مقامات چینی گفت‌وگو کرده است.
جنگ ارزی
واحد پول چین، یوآن، اغلب باعث نگرانی مقامات آمریکایی می‌شود؛ زیرا پکن مدت‌هاست با تضعیف مصنوعی ارز مزیت صادراتی خود را حفظ کرده است. چین در تازه‌ترین حرکت خود بار دیگر یوآن را تضعیف کرده است. این ارز در ۱۲ماه گذشته ۷درصد در برابر دلار و ۱۳درصد در برابر یورو کاهش یافته است. این کاهش مزیت صادراتی چین را بهبود داده است. در این میان، اقتصاددانان چینی عامل تضعیف یوآن را افزایش نرخ بهره در آمریکا می‌دانند که منجر به کاهش تورم و تقویت ارزش نسبی پول آمریکا در برابر رنمینبی شده است.
این وضعیت در حالی است که، چین برای کمک به اقتصاد در حال رشد خود، نرخ بهره را کاهش داده است. نرخ بهره‌ای که بانک‌ها از یکدیگر برای وام‌های کوتاه‌مدت یک‌روزه دریافت می‌کنند، معیاری که بر سایر نرخ‌های بهره تاثیر می‌گذارد، اکنون در نیویورک کمی بیش از ۵درصد و در شانگهای به سختی یک‌درصد است. این پدیده الگوی طولانی‌مدتی را که در آن نرخ بهره معمولا در چین بالاتر بود، معکوس می‌کند. به این ترتیب افزایش نرخ‌های فدرال‌رزرو، برخلاف محدودیت‌های شدید پکن برای جابه‌جایی پول در خارج از کشور، ارسال پول از چین و سرمایه‌گذاری در ایالات متحده را برای شرکت‌ها و خانوارها جذاب‌تر کرده است. همه اینها در حالی است که چین سه‌سال پیش به‌عنوان بخشی از فاز۱ توافق تجاری با ایالات متحده متعهد شد که با کاهش ارزش پول خود به دنبال مزیتی در تجارت نباشد.
چرا اختلافات بالا گرفت؟
به گزارش فایننشال‌تایمز روابط آمریکا و چین در بدترین وضعیت خود از زمان به رسمیت شناخته شدن دولت کمونیست چین در مجامع بین‌المللی در سال۱۹۷۹ تا به امروز است. پنج ماه قبل آمریکا یک بالن هوایی شناسایی را که بر فراز آلاسکا و بخش‌های دیگری از آمریکا و کانادا به پرواز در آمده بود، ساقط کرد. وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد این بالن چینی است و مربوط به یک عملیات شناسایی عظیم وابسته به دولت چین است. بلینکن، وزیر خارجه آمریکا مدتی پیش به چین سفر کرد. او در سفر خود در رابطه با بالن هوایی مقامات چینی صحبت کرد و یک پس از بازگشت او از چین، بایدن شی‌جین‌پینگ رئیس دولت چین را دیکتاتور نامید و اعلام کرد شی از اینکه بالن شناسایی چینی است، اظهار بی‌اطلاعی کرده است. پیش از کشف شدن بالن هوایی چینی دو کشور در نوامبر۲۰۲۲ در بالی اندونزی به یک توافق مشترک سیاسی و اقتصادی رسیده بودند که با پیدا شدن بالن اجرای آن به حالت تعلیق درآمد. بازدید کنونی یلن نیز چند هفته پس از سفر بلینکن اتفاق می‌افتد؛ سفری که اگرچه به قصد بهبود روابط میان دو کشور انجام شد، اما دستاوردهای چندانی نداشت.
