مزایای افزایش اختیارات بانک مرکزی
او ادامه داد: از سوی دیگر بانک مرکزی استقلال لازم را نداشته و بنابراین در حوزه تحمیل تسهیلات تکلیفی، مقوله دست‌درازی دولت به منابع بانک مرکزی و بانک‌ها و همچنین در حوزه تراز پرداخت‌ها و مدیریت منابع ارزی از اختیارات و اقتدار لازم برخوردار نبوده است. شقاقی‌شهری تصریح کرد: ضعف بانک مرکزی در حوزه استقلال و اقتدار موجب شده بود توان مدیریت ارزی و توان مدیریت شبکه بانکی را به طور کامل نداشته باشد که این موضوع، ماحصل نتیجه و آسیب‌شناسی بانک مرکزی در دهه‌های گذشته بوده است.
ضرورت اعطای اختیارات بیشتر بانک مرکزی در حوزه تراز پرداخت‌ها
به گفته این استاد دانشگاه، در‌حال‌حاضر با توجه به انباشت دانش در کشور، تقریبا اجماع مدیریت اقتصادی و مدیریت سیاسی و اجماع نخبگانی بر این است که باید استقلال بانک مرکزی را تقویت کنیم و اقتدار آن را هم افزایش دهیم تا بانک مرکزی بتواند نظارت مقتدرانه‌ای داشته باشد و در حوزه تراز پرداخت‌ها و مدیریت منابع ارزی هم اختیارات کافی را داشته باشد.
او با بیان اینکه در حوزه بازگشت ارز حاصل از صادرات، در گذشته چالش‌های جدی وجود داشت، اظهار کرد: بخشی از صادرکنندگان که از منابع ملی و یارانه‌ای در کشور بهره‌مند بودند، صادرات انجام می‌دادند، اما یا ارز حاصل از صادرات را برنمی‌گرداندند یا به‌موقع و کامل به چرخه اقتصادی بازنمی‌گرداندند و تعلل می‌کردند که بر همین اساس بانک مرکزی مجبور می‌شد از قوه قضائیه مدد بخواهد. البته مجبور می‌شد بعضا با برخی هم مدارا کند تا ارز حاصل از صادرات خود را به‌موقع به کشور بازگردانند.
شقاقی‌شهری گفت: این تعلل و ضعف موجب می‌شد التهاباتی در برخی روز‌ها و هفته‌ها ایجاد شود و شاهد بودیم که از حیث کسری منابع، تلنگری هم به بازار ارز وارد شد. در نتیجه انباشت دانش ما را به این نتیجه رسانده است که باید در حوزه نظام تجاری اعم از واردات و صادرات و بانک مرکزی هماهنگی وجود داشته باشد.
ارتقای هماهنگی بانک مرکزی با نظام تجاری کشور
این اقتصاددان اظهار کرد: در گذشته واردات اقلام غیرضروری داشتیم که بانک مرکزی را با مشکلاتی در بازار ارز مواجه می‌کرد. یعنی دولت در حالی بر واردات برخی اقلام تاکید می‌کرد که بانک مرکزی توان اجرای این تصمیم را نداشت که در دولت‌های گذشته ما شاهد چنین موضوعی در حوزه خودرو هم بودیم. او با بیان اینکه آنچه از لایحه دولت مبنی بر تقویت اختیارات بانک مرکزی به مجلس شاهد خواهیم بود، این است که هماهنگی بانک مرکزی با نظام تجاری کشور ارتقا پیدا کند، تاکید کرد: اولا صادرکنندگان باید ملزم باشند در بازگشت ارز حاصل از صادرات همکاری کاملی با بانک مرکزی داشته باشند و هماهنگی کامل برقرار شود. از سوی دیگر بانک مرکزی باید بتواند مدیریت بهینه مصرف منابع ارزی داشته باشد تا این نهاد بتواند نقش اثرگذاری در حوزه واردات داشته باشد.
شقاقی‌شهری با بیان اینکه اقتدار بانک مرکزی می‌تواند دامنه نظارت بر بانک‌های بد و پرریسک را ارتقا دهد تا عملا کنترل رشد نقدینگی و شاخص‌های کلیدی بانکی را احیا و تقویت کند، افزود: البته در قانون بانکداری به بخشی از این موارد اشاره شده است و مقرر شده در قانون بانکی هم به بخشی از این الزامات و اختیارات افزوده شود، اما تصویب و ابلاغ این قوانین زمان‌بر خواهد بود. این در حالی است که در شرایط کنونی جنگ اقتصادی و چالش‌های ارزی حتما به استقلال و اقتدار بیشتر بانک مرکزی نیاز داشتیم.
او تصریح کرد: در نتیجه مصوبات سران قوا و لایحه جدید دولت به مجلس بخشی از این الزامات و اختیارات را به بانک مرکزی اضافه خواهد کرد تا بر پایه آسیب‌شناسی‌هایی که صورت گرفته این افزایش اختیارات، دست بانک مرکزی را برای این موضوعات بازتر کند.
