تقاضایی از بانک‌ها و نهادهای مالی بورس ثبت نشد
سبد خالی دولت در حراج سوم
جزئیات سومین حراج اوراق دولتی
حراج اوراق بدهی دولتی به‌صورت هفتگی انجام می‌شود و بانک‌ها و موسسات اعتباری تا ساعت ۱۳ روزهای شنبه (یا اولین روزکاری هفته) فرصت دارند سفارشهای خرید اوراق بدهی دولتی را از طریق سامانه بازار بین بانکی برای کارگزاری بانک مرکزی ارسال کنند. سفارشهای دریافت شده توسط کارگزاری بانک مرکزی و برای تعیین سفارشهای برنده در اختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی قرار می‌گیرد. پس از مشخص شدن سفارشهای برنده، کارگزاری بانک مرکزی نسبت به انجام معاملات در روز یکشنبه (یا دومین روزکاری هفته) اقدام و تسویه در همان روز انجام می‌شود.
یکی از مواردی که به‌منظور اهمیت حراج اوراق بیان می‌شود این است که بهره‌گیری از عملیات بازار باز نیازمند زمینه هایی است و وجود مقداری اوراق بدهی از الزامات اجرای این ابزار سیاستی است. نکته قابل ذکر دیگر در این خصوص اینکه هرنوع اوراقی در اجرای این سیاست به کار نمی‌آید و آن دسته از اوراق بهادار می‌توانند مبنای عملیات بازار باز واقع شوند که ویژگی‌های خاصی مانند حداقل ریسک، دوره زمانی کوتاه مدت، نرخ بهره مشخص و قابلیت بلوکه کردن منابع را داشته باشند. در همین راستا سیاستگذار پولی به‌منظور اجرایی کردن عملیات بازار باز، انتشار اوراق بدهی و به‌دنبال آن تعمیق بازار بدهی را در دستور کار خود قرار داده و اعلام کرده بود که پس از اجرایی شدن عملیات بازار باز، هیچ نقدینگی بدون خرید اوراق به بانک‌ها اعطا نخواهد شد.
براساس آخرین گزارش بانک مرکزی از نتیجه حراج اوراق دولتی در سومین مرحله خود در سال ۱۴۰۰ (مورخ ۱۹ خردادماه)، سفارشی از طریق سامانه بازار بین‌بانکی ریالی از سوی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی دریافت و ثبت نشد. همچنین در هفته منتهی به ۱۹ خردادماه سال ۱۴۰۰، اوراق مالی اسلامی دولتی در بازار بورس فروخته نشد.
سابقه حراج‌‌های برگزار شده در سال ۱۴۰۰
بنا بر گزارش‌های رسمی پیش از این نیز حراج اوراق در دو مرحله در سال‌جاری برگزار شده بود. در هفته نخست برگزاری این حراج (هفته منتهی به ۴ خرداد)، یک بانک و یک صندوق سرمایه‌گذاری سفارشهای خود را در مجموع به ارزش ۱۸۷ میلیارد تومان در سامانه‌های بازار بین‌بانکی و مظنه‌یابی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ثبت کردند. از میزان مذکور مبلغ ۳/ ۴۷ میلیارد تومان متعلق به یک بانک و معادل ۷/ ۱۳۹ میلیارد تومان دیگر متعلق به یک صندوق سرمایه‌گذاری بود. وزارت امور اقتصادی و دارایی ضمن پذیرش درخواست بانک پیشنهاددهنده با فروش ۳/ ۴۷ میلیارد تومان اوراق اراد ۸۵ با نرخ بازده تا سررسید ۸۲/ ۲۰ درصد به آن بانک موافقت کرد. معاملات مربوط به فروش این اوراق در روز سه‌شنبه ۴ خردادماه ۱۴۰۰ توسط کارگزاری بانک مرکزی در سامانه معاملاتی بورس ثبت شد. همچنین در ۴ خردادماه سال ۱۴۰۰ معادل ۹۹۰ میلیارد تومان اوراق اراد ۸۵ با نرخ بازده تا سررسید ۸۲/ ۲۰ درصد در بورس فروخته شد؛ بنابراین در مجموع رقمی به میزان ۰۴/ ۱هزار میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی دولتی طی هفته منتهی به ۴ خردادماه ۱۴۰۰ توسط سرمایه‌گذاران حقوقی و حقیقی خریداری شد. همچنین در دومین هفته برگزاری این حراج، یک بانک سفارش خود را به ارزش ۵۶/ ۱هزار میلیارد تومان در سامانه بازار بین‌بانکی ثبت کرد. وزارت امور اقتصادی و دارایی ضمن پذیرش این درخواست با فروش ۵۶/ ۱ هزار میلیارد تومان اوراق «اراد ۸۵» با نرخ بازده تا سررسید ۸۲/ ۲۰ درصد به آن بانک موافقت کرد. معاملات مربوط به فروش این اوراق در روز سه‌شنبه ۱۱ خردادماه ۱۴۰۰ توسط کارگزاری بانک مرکزی در سامانه معاملاتی بورس ثبت شد. افزون بر این طی هفته منتهی به ۱۱ خردادماه سال ۱۴۰۰، اوراق مالی اسلامی دولتی در بازار بورس فروخته نشد. بنابراین در این دوره، در مجموع ۵۶/ ۱ هزار میلیارد تومان اوراق مالی اسلامی دولتی توسط یک بانک خریداری شد.
زمان حراج بعدی
گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که چهارمین مرحله از حراج این اوراق در روز سه‌شنبه ۲۵ خرداد برگزار می‌شود. تاریخ سررسید اوراق جدید با نمادهای «اراد۸۵»، «اراد۸۶» و «اراد۸۷» به ترتیب در مهر۱۴۰۱، تیرماه ۱۴۰۲ و خرداد ۱۴۰۳ است. بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی متقاضی شرکت در این حراج می‌توانند نسبت به ارسال سفارشهای خود تا ساعت ۱۲:۰۰ روز یکشنبه ۲۳ خردادماه تنها از طریق سامانه بازار بین‌بانکی اقدام کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های بیمه‌ای و شرکت‌های تامین سرمایه متقاضی شرکت در این حراج نیز می‌توانند سفارشهای خود را تا ساعت ۱۲:۰۰ روز یکشنبه ۲۳ خردادماه سال‌جاری از طریق سامانه مظنه‌یابی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران ثبت کنند. معاملات مربوط به این حراج در روز سه‌شنبه ۲۵ خردادماه انجام خواهد شد. کلیه نهادهای مالی متقاضی شرکت در این حراج می‌توانند سفارشهای خود را در هر سه نماد به‌طور جداگانه ارسال کنند. نکته قابل ذکر دیگر اینکه حداقل حجم سفارش در هر یک از نمادهای مزبور ۵۰۰ هزار ورقه است. همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی الزامی به پذیرش کلیه پیشنهادهای دریافت‌شده یا فروش کلیه اوراق عرضه‌شده در حراج ندارد. افزون بر این، بانک مرکزی به نهادهای مالی شرکت‌کننده در این حراج توصیه کرده است که تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌های مالی را در سفارش‌گذاری مدنظر قرار دهند. این نهاد پولی و مالی براساس بودجه سال ۱۴۰۰ مجاز به خرید و فروش اوراق مالی اسلامی دولت در بازار ثانویه اوراق است. کارگزاری این بانک ضمن تامین زیرساخت معاملات و برگزاری حراج، تعهدی نسبت به حجم و قیمت اوراق مالی اسلامی دولتی فروش‌رفته نداشته و اوراق مزبور را در بازار اولیه به‌منظور تامین مالی دولت خریداری نخواهد کرد.
