رشد تقاضا با سرعت افزایش عرضه همگام نشود، بازار با عرضه مازاد مواجه خواهد شد
چالش اوپک‌پلاس در افزایش عرضه
تاکنون در سال‌جاری، رشد تقاضای نفت در کشورهای بزرگ مصرف‌کننده مانند ایالات‌متحده و چین کمتر از انتظارها بوده‌است. حتی قبل از نوسانات اخیر بازارهای سهام و اوراق قرضه جهانی که به دلیل نگرانی‌های تازه از رکود اقتصادی در ایالات‌متحده ایجادشده بود، تقاضا ضعیف‌‌‌‌تر از پیش‌بینی‌‌‌‌ها بود. اگر روند رشد اقتصاد جهانی بیشتر از این کند شود، احتمالا رشد تقاضای نفت نیز کاهش خواهد یافت. این وضعیت اوپک‌پلاس را در موقعیتی دشوار قرار می‌دهد و به این ترتیب این ائتلاف یا باید برنامه‌های افزایش تولید را به تاخیر بیندازند یا خود را با قیمت‌های پایین‌تر تطبیق دهند.گری راس، مدیرعامل شرکت بلک گلد اینوسترز و تحلیلگر باتجربه اوپک، می‌گوید: «در شرایط کنونی و با ریسک بالای رکود، بعید است که اوپک‌پلاس برنامه‌های افزایش تولید در اکتبر را اجرایی کند.» تا ماه اوت، قیمت نفت به زیر ۸۰ دلار در هر بشکه کاهش خواهد یافت که کمتر از میزانی است که بیشتر اعضای اوپک‌پلاس، از جمله روسیه، برای تعادل بودجه‌‌‌‌های خود نیاز دارند. نیل اتکینسون، تحلیلگر مستقل که پیش‌‌‌‌تر در آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) فعالیت می‌کرد، می‌گوید: «تقاضای نفت قطعا با ریسک کاهش مواجه است.»
به گفته وی: «با نگرانی‌هایی که درباره اقتصادهای چین و ایالات‌متحده وجود دارد، دشوار است که تصور کنیم چگونه قیمت‌ها می‌توانند بهطور قابل‌توجهی افزایش یابند اگر تقاضا کمتر از انتظار باشد.» او همچنین اشاره‌کرده که احتمال دارد اوپک‌پلاس در برنامه افزایش تولید خود تجدیدنظر کند. طبق داده‌های رسمی، واردات نفت‌خام چین در هفت ماه اول سال۲۰۲۴ بهطور متوسط ۱۱میلیون بشکه در روز بوده که نسبت به سال‌گذشته ۲.۴درصد کاهش داشته‌است. این کاهش به عواملی همچون کاهش مصرف دیزل، استفاده کامیون‌‌‌‌ها از سوخت LNG و اقتصاد ضعیف داخلی که با بحران طولانی‌‌‌‌مدت در بخش املاک مواجه است، نسبت داده شده‌است. در ایالات‌متحده، مصرف نفت تا ماه ژوئیه ۲۲۰هزار بشکه در روز افزایش‌یافته و بهطور متوسط به ۲۰.۲۵میلیون بشکه در روز رسیده‌است، اما برای رسیدن به پیش‌بینی دولت برای سال۲۰۲۴ که ۲۰.۵میلیون بشکه در روز است، تقاضا نیاز به افزایش بیشتری دارد. عدم‌قطعیت در مورد رشد تقاضای جهانی نفت به‌دلیل تفاوت قابل‌‌‌‌توجه در برآوردهای تحلیلگران اصلی مانند اوپک و آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) تشدید شده‌است. تاخیر در انتشار داده‌های مصرف نفت و بازنگری‌‌‌‌های مکرر در ارقام اولیه باعث‌شده تا پیش‌بینی‌‌‌‌ها اغلب بر اساس تخمین‌‌‌‌های تقریبی انجام شود.
اوپک رشد تقاضای جهانی نفت را برای نیمه‌اول سال۲۰۲۴ حدود ۲.۱۵میلیون بشکه در روز برآورد کرده، درحالی‌که برآورد آژانس بین‌المللی انرژی بسیار کمتر و حدود ۷۳۵هزار بشکه در روز است. این اختلاف به دلیل دیدگاه‌های متفاوت در مورد بازارهای کلیدی، به‌ویژه چین است؛ جایی‌که اوپک افزایش قابل‌توجهی در تقاضا را پیش‌بینی‌کرده اما آژانس بین‌المللی انرژی به کاهش آن اشاره می‌کند. برای اینکه رشد تقاضا با پیش‌بینی سالانه اوپک همخوانی داشته‌باشد، نیاز است که تقاضا در نیمه‌دوم سال بهطور متوسط ۲.۳۰میلیون بشکه در روز افزایش یابد. در مقابل، پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی نیاز به رشد ملایم‌‌‌‌تری به میزان ۱.۲۲میلیون بشکه در روز دارد. نیمه دوم سال‌به‌طور معمول شاهد بیشترین میزان مصرف نفت است که به دلیل فعالیت اقتصادی جهانی، فصل اوج رانندگی، برداشت محصول در نیمکره‌شمالی و خریدهای آماده‌‌‌‌سازی برای زمستان اتفاق می‌افتد. اوپک‌پلاس به‌تازگی برنامه‌‌‌‌ای را برای افزایش تولید از اکتبر تایید کرده، هرچند این گروه این حق را برای خود محفوظ داشته که در صورت لزوم این تصمیم را متوقف یا حتی معکوس کند. این افزایش بر اساس پیش‌بینی تقاضای اوپک انجام می‌شود که انتظار دارد نیاز به نفت از سوی متحدانش افزایش یابد.
اوپک‌پلاس در حال‌حاضر بیش از ۴۰درصد از تولید نفت‌خام جهان را تامین می‌کند. اگر پیش‌بینی‌های تقاضای اوپک به واقعیت بپیوندد، انتظار می‌رود که تقاضا برای نفت‌خام از کشورهای اوپک‌پلاس در سه‌‌‌‌ماهه چهارم سال به ۴۳.۹میلیون بشکه در روز برسد که از تولید ماه ژوئن که ۴۰.۸میلیون بشکه در روز بود، بیشتر است. این موضوع بهطور نظری فضای بیشتری برای افزایش تولید ایجاد می‌کند، با این حال یک ماه باقی‌مانده تا زمان افزایش تولید برنامه‌‌‌‌ریزی شده، اوپک‌پلاس همچنان فرصت دارد تا بازار را رصد‌کرده و برنامه‌های خود را بر اساس آخرین داده‌ها تنظیم کند. مدیرعامل شرکت سعودی آرامکو، امین ناصر، اخیرا ابراز اطمینان‌کرده که رشد بین ۱.۶میلیون تا ۲میلیون بشکه در روز در نیمه دوم سال‌محقق خواهد شد.
با وجود این پیش‌بینی‌‌‌‌ها، هنوز عدم‌قطعیت‌‌‌‌هایی در مورد اینکه آیا تقاضا به‌سرعت کافی برای رسیدن به پیش‌بینی اوپک برای سه‌‌‌‌ماهه سوم افزایش می‌یابد یا خیر، وجود دارد. تقاضای ایالات‌متحده به‌ویژه هنوز نامشخص است. برای مثال، بازنگری‌‌‌‌ها در داده‌های تقاضای بنزین در ماه مه نشان‌داد که تقاضا به بالاترین سطح از ماه اوت ۲۰۱۹ رسیده که این برخلاف تخمین‌‌‌‌های قبلی بوده‌است. عملکرد ضعیف اقتصادی در ایالات‌متحده نیز می‌تواند خطراتی برای بازار نفت به‌وجود آورد؛ به‌ویژه برای تقاضای دیزل. بر اساس داده‌های اداره اطلاعات انرژی (EIA)، تقاضای دیزل در ایالات‌متحده در پنج ماه اول سال‌جاری حدود ۴درصد کمتر از سال۲۰۲۳ بوده‌است.
