«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
توسعه تجدیدپذیرها ؛ موانع و تنگناها
نمایی هوایی از نیروگاه خورشیدی بمول در خارج از مانائوس، ایالت آمازوناس، برزیل.
دگردیسی ساختاری انرژی
آندرس اوپدال، مدیر اجرایی Equinor نروژی، یک شرکت بزرگ توسعه‌‌‌‌‌دهنده انرژی‌های تجدیدپذیر، به رویترز گفت: «دگرگونی ساختاری در حوزه انرژی؛ در واقع شدنی است، اما در مسیر تحقق این امر متغیرهای بسیاری مانند لزوم کسب مجوزهای لازم، استمرار روند تولید قبلی و غیره وجود دارند که باید در ابتدای امر، تعیین‌تکلیف شوند. توسعه و بهره‌‌‌‌‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر در مسیر تحقق توافق‌نامه اقلیمی پاریس در سال۲۰۱۵ برای محدود‌کردن گرمایش زمین، امری کلیدی است، درحالی‌که انرژی‌های تجدیدپذیر در حال‌حاضر به‌سرعت در حال گسترش هستند، دستیابی به هدف نهایی، مستلزم استقرار انرژی خورشیدی و بادی برای افزایش سرعت این فرآیند است.»
هدف سه‌برابر‌شدن، ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیر جهانی را به معادل حداقل ۱۱هزار گیگاوات در عرض تنها ۶ سال‌می‌رساند؛ یعنی بیش از ۲۰درصد بیشتر از پیش‌بینی‌های بلومبرگ که در آن مقطع زمانی، حدود ۹هزارگیگاوات اعلام‌شده بود. این به‌معنای افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر است که آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) ادعا می‌کند سال‌گذشته به ۶۰۰میلیارد دلار در سطح جهان رسید، در زمانی‌که برخی از سرمایه‌گذاران به دلیل تحمیل هزینه‌های استقراض بالاتر از موضع خود عقب‌نشینی کردند. با این همه اما مشکلات این مسیر، بسیار فراتر از این‌ها است.
چالش‌های تجدیدپذیرها
در صنعت امروز انرژی‌های تجدیدپذیر، اقسام منابع از توربین‌‌‌‌‌های بادی گرفته تا ترانسفورماتور ناکافی بوده و کمبود نیروی کار وجود دارد. از سویی دیگر، هزینه پروژه‌های بادی و خورشیدی افزایش‌یافته و مخالفت محلی با پروژه‌های بزرگ انرژی به نوبه خود، بوروکراسی لایه‌‌‌‌‌ای را با فرآیندهای چند‌ساله برای دریافت مجوزهای مربوطه کند کرده‌است. توسعه‌‌‌‌‌دهندگان انرژی‌های تجدیدپذیر همچنین برای اتصال به شبکه سراسری تامین انرژی با تاخیرهای طولانی مواجه هستند و توسعه خطوط انتقال ولتاژ بالای جدید برای تعدیل این بحران می‌تواند یک دهه‌یا بیشتر طول بکشد تا برنامه‌‌‌‌‌ریزی، مجوز و ساخت آن، هدف ۲۰۳۰ را چالش‌برانگیزتر کند.
فرانچسکو لاکامرا، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: «من نشانه‌‌‌‌‌های واضحی مبنی‌بر پیشرفت همه‌‌‌‌‌جانبه جامعه جهانی به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر نمی‌بینم.» از سوی دیگر واقعیت این است که این صنعت به‌طور منظم از پیش‌بینی‌های گذشته در این زمینه فراتر رفته‌است و سرمایه‌گذاری و حمایت دولت‌ها بیشتر از هر زمان دیگری روی آن متمرکز شده‌است. طبق گزارش اندیشکده Ember، انتظار می‌رود در سال۲۰۲۳ تا ۵۰۰ گیگاوات به ظرفیت انرژی تجدیدپذیر در سطح جهان اضافه شود که در مقایسه با ۳۰۰ گیگاوات رشددر سال۲۰۲۲، بالاتر است و در این مسیر، ۱۲ کشور از جمله چین، برزیل، استرالیا و ژاپن، از اهداف ملی و مصوب خود فراتر خواهند رفت. اندیشکده Ember اعلام کرد که ظرفیت جهانی انرژی‌های تجدیدپذیر به نرخ رشد پایدار سالانه ۱۷درصد نیاز دارد تا اینکه تا سال۲۰۳۰ به سه‌برابر برسد.از سویی دیگر، تامین مالی توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به چالشی بزرگ تبدیل شده‌است.
به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر تا سال۲۰۳۰ باید به بیش از دو‌برابر تا بیش از ۱.۲میلیارد دلار در سال‌افزایش یابد تا ظرفیت آن سه‌برابر شود و در مسیری قرار گیرد که انتشار خالص صفر کربن را تا سال۲۰۵۰ به‌دنبال داشته‌باشد. علاوه بر این، سرمایه‌گذاران زیرساختی که به تسریع گسترش انرژی خورشیدی و بادی در سطح جهانی کمک کرده‌‌‌‌‌اند، به دلیل نرخ‌های بهره بانکی بالاتر، هزینه‌‌‌‌‌کرد خود را کندتر کرده، بنابراین تامین مالی پروژه‌ها با مشکلاتی مواجه شده‌است. بر اساس داده‌های ارائه‌شده توسط شرکت تحقیقاتی Prequin به رویترز، سرمایه‌گذاری زیرساختی در ۹ ماه اول سال‌جاری میلادی، ۲۹میلیارد دلار بوده و کاهش شدیدی نسبت به ۱۲۸میلیارد دلاری را تجربه‌کرده که در مدت مشابه سال‌قبل تخصیص داده‌شده بود.
فابیان پوتر، از گروه North Capital GmbH که به‌عنوان واسطه‌‌‌‌‌ای برای تطبیق سرمایه‌گذاری با پروژه‌های زیرساخت عمل می‌کند، معتقد است که سرمایه‌گذاری در این بخش در حال‌حاضر عمدتا معطوف به شرکت‌های آب و برق شده‌است. کاهش جذب سرمایه زیرساختی در زمانی اتفاق می‌افتد که پول نقد برای ایجاد شبکه‌‌‌‌‌ها و با هدف اتصال پروژه‌های جدید به شبکه‌‌‌‌‌های بالادستی مورد‌نیاز است. ایگناسیو گالان، رئیس اجرایی Iberdrola در ایمیلی به رویترز نوشت: «به ازای هر دلار سرمایه‌گذاری شده در انرژی‌های تجدیدپذیر، باید همان میزان سرمایه‌گذاری را در شبکه‌‌‌‌‌های مورد‌نیاز برای یکپارچه‌سازی آنها مشاهده کنیم.» می‌توان ادعا کرد کشورهایی که رتبه اعتباری پایینی دارند، حتی بیشتر برای جذب سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر تلاش می‌کنند.
تنگناهای لجستیکی همچنین منجر به عقب‌نشینی‌‌‌‌‌های پرهزینه برای پروژه‌های مقیاس بزرگ در برخی مناطق شده‌است. به‌عنوان مثال شرکتOrsted، بزرگ‌ترین توسعه‌‌‌‌‌دهنده بادی فراساحلی جهان، ماه گذشته دو پروژه در ایالات‌متحده را با ارزش ۵.۶میلیارد دلار پس از تاخیرهای متعدد در اجرا، کنار گذاشت. برخی از شرکت‌ها بر این باورند که زنجیره تامین انرژی بادی و خورشیدی با تقاضای پایدار گسترش یافته و محدودیت‌های تامین انرژی را کاهش می‌دهد. پاتریک پویان، مدیرعامل TotalEnergies به رویترز گفت: ساخت کارخانه تولید سلول‌های خورشیدی چندان پیچیده نیست. برخی از نمایندگان این صنعت نیز گفتند، بدون حمایت بیشتر دولت، از جمله کشورهایی که مشتاقانه این تعهد را امضا کردند، رسیدن به اهداف نهایی، به اندازه کافی سریع نخواهد بود. مورتن دیرهولم، مدیر بازاریابی در شرکت سازنده توربین بادی Vestas Wind Systems A/S گفت: این موضوع نیاز به بحث و تبادل‌‌‌‌‌نظر بیشتر پس از نشست کاپ۲۸ دارد؛ باید بررسی شود که چگونه شبکه‌‌‌‌‌ها را توسعه دهیم، چگونه مجوز دریافت کنیم و چگونه به مزایده‌‌‌‌‌ها نگاه کنیم.
