روند افزایشی سرمایه‎گذاری جسورانه در قاره سبز

روزهای خوش استارت‌آپ‎های اروپایی

سیمین عزیزمحمدی دنیای‌اقتصاد : اکوسیستم استارت‎آپی در اروپا به لطف سرعت بالا و کارآی جریان‎های نقدی که در آن راه افتاده‎، جان تازه‎ای گرفته و به‌نظر می‎رسد بتواند رکورد بهتری از سال گذشته به جا بگذارد طوری که در نیمه نخست سال ۲۰۱۹، سرمایه‌گذاران ریسک‎پذیر (Venture Capital) یا همان VCهای اروپایی حجم قابل‌توجهی سرمایه به کسب‏وکار‌های نوپا اروپایی اختصاص دادند. گزارش PitchBook از جریان سرمایه‎گذاری VC در سه ماه دوم سال ۲۰۱۹ در اروپا نشان می‎دهد در این مدت، یک‌هزار و ۸۹ قرارداد VC به ارزش ۱/ ۸ میلیارد یورو منعقد شده که بیشترین آمار فصلی جذب سرمایه در استارت‎آپ‎ها است. به این ترتیب، در نیمه نخست سال‌جاری در اکوسیستم استارت‎آپی اروپا به ارزش ۹/ ۱۵ میلیارد یورو در قالب دو هزار و ۳۳۳ معامله، VC جذب شده است.

آمار حاکی از آن است که این سومین فصل متوالی است که ارزش معاملات VCها رشد کرده و در عین حال تعداد معاملات حدود ۵/ ۱۲ درصد کاهش یافته است. سرمایه‌گذاری‌های VC در مراحل پایانی با جذب سرمایه‎های کلان ادامه داشت، در حالی که مراحل تامین مالی مراحل اولیه روند کاهشی داشت. با این حال، با توجه به تورم شدید سال گذشته، در سال ۲۰۱۹ کمترین IPO در بررسی هفت سال گذشته رخ داد. در این مدت تعداد ۱۴ مورد IPO برگزار شده است که عمدتا مربوط به بخش نرم‎افزاری بوده و انتظار می‌رود تا پایان سال همین روند ادامه داشته باشد. مشارکت VCهای شرکتی نیز در سال ۲۰۱۹ قابل‌توجه بوده و شرکت‌های دارویی و بیوتکنولوژی از جریان سرمایه پایداری برخوردار بوده‌اند. تعداد صندوق VC در نیمه ۲۰۱۹ به‌طور پیوسته طی یک دهه گذشته بهبود یافته و سرمایه‌گذاری در بخش سلامت و بهداشت افزایش یافته است.

VCهای شرکتی

VCهای شرکتی در سال ۲۰۱۹ مشارکت گسترده‌ای داشتند. در نیمه دوم سال ۲۰۱۹، VCهای شرکتی در مجموع ۶/ ۳ میلیارد یورو در کل معاملات سرمایه‎گذاری کردند. در نیمه نخست ۲۰۱۹ به‌طور کلی، ۴۲۶ معامله با ارزش ۱/ ۶ میلیارد منعقد شده است. اگر این روند تا پایان سال حفظ شود، ارزش معاملات باید به یک مقدار جدید و فراتر از سال گذشته برسد. با ممانعت از افت مختصر در تعداد معاملات در سال ۲۰۱۸، فعالیت VCهای شرکتی هر ساله از سال ۲۰۱۱ افزایش‌یافته و انتظار می‎رود این روند تا سال ۲۰۲۰ ادامه داشته باشد. مشارکت VCهای شرکتی در اکوسیستم اروپایی رشد می‌کند؛ چراکه رشد استارت‎آپ‎ها همچنان پایدار بوده و ادامه دارد.

بزرگ‌ترین معامله انجام‌شده توسط شرکت‌های VC در سال‌جاری، مربوط به استارت‎آپ GetYourGuide، یک پلت‌فرم سفر و برگزاری تورهای آنلاین در برلین آلمان، با ارزش ۳/ ۴۳۲  میلیون یورو است که توسط صندوق ویژن SoftBank، همراه با صندوق‌های سرمایه‌گذاری مستقل و سرمایه‌گذاران CVC، در یک قرارداد مشترک انجام گرفته ‌است. فعالیت شرکت‌های VC در اکوسیستم VC در سال‌جاری در اوج تاریخی بوده و ۳/ ۱۸ درصد کل فعالیت معاملات اروپایی را به نمایش گذاشته‌است، اما ماهیت این معاملات تغییر کرده‌است. ۶۴ معامله به ارزش ۴/ ۴ میلیارد یورو بسته شده که این آمار به‌دنبال شکستن رکورد ۲/ ۵ میلیارد یورویی در سال ۲۰۱۷ است.

تعجبی ندارد که گزارش PitchBook از جریان سرمایه‎گذاری VC نشان می‎دهد شرکت‌های نرم‌افزاری امسال توجه VCهای شرکتی را به خود جلب کرده‌اند، همان‌طور که در کل اکوسیستم VC اروپا مورد توجه قرار گرفته‌اند. بزرگ‌ترین معامله نرم‌افزاری با مشارکت VCهای شرکتی به ارزش ۵/ ۲۰۲ میلیون مربوط به شرکت Adjust بود. این شرکت آلمانی روی یک پلت‌فرم هوش کسب‌وکار متمرکز است که برای ردیابی و پیش‌گیری از کلاهبرداری اپلیکیشن‎ها طراحی شده‌است؛ مشتریان آنها عبارتند از: اسپاتیفای و ساندکلاد.

معاملات انجام گرفته در اروپا

با اینکه در این فصل، هیچ معامله با ارزش بسیار بالایی و غیرمتعارفی وجود نداشت، افزایش قابل‌توجه در حجم سرمایه‌گذاری‌های VC رخ داد. ۶۹ معامله به ارزش تقریبا ۲/ ۵ میلیارد دلار در فصل دوم ۲۰۱۹ منعقد شد. این آمار در مدت مشابه در سال گذشته ۴۸ معامله به ارزش ۳/ ۲ میلیارد دلار بود. این آمار نشان می‎دهد با توجه به رشد VCها، استارت‎آپ‎های اروپایی قابلیت جذب سرمایه‎های بیشتر از ظرفیت و توان آنها را دارند. میزان بسیار بالای تقاضا و در دسترس بودن سرمایه برای معاملات تجاری بزرگ‌تر در فصل دوم ۲۰۱۹، منجر به ظهور سه یونیکورن جدید اروپایی از جمله Meero، GetYourGuide و Checkout.com شده که به‌جز Meero بقیه در حوزه نرم‎افزار بوده‌اند. در بزرگ‌ترین معامله سرمایه‌گذاری VC در فرانسه طی سال‌جاری، Meero، یک استارت‎آپ توسعه‌دهنده خدمات عکاسی آنلاین مستقر در پاریس، در یک دوره به رهبری Eurazeo، یکی از نخستین سرمایه‎گذاران VC و مراکز رشد، ۲۰۵ میلیون یورو جذب کرد.

GetYourGuide، در مراحل پایانی ۳/ ۴۳۲ میلیون یورو سرمایه از صندوق ویژن SoftBank دریافت کرد. Checkout.com،  ارائه‌دهنده راه‌حل‌های پرداخت مستقر در لندن، با جذب ۸/ ۲۰۴ میلیون یورو از شرکای Insight، DST جهانی و صندوق سرمایه‌گذاری مستقل سنگاپور، بزرگ‌ترین مجموعه فین‎تک در سراسر اروپا است. چالش‎های اقتصاد اروپا در سال ۲۰۱۸، چند رویداد نقدینگی را از بین برد و همین موضوع تعداد استارت‎آپ‎هایی را که در سال ۲۰۱۹ به نقطه خروج رسیدند را تحت‌تاثیر قرار داد. آمار سرمایه‎گذاری‌های VC در نیمه نخست سال‌جاری اروپا نشان می‎دهد یک سرمایه‌گذاری ۶/ ۳ میلیارد دلاری برای ۲۱۴ استارت‎آپ بسته شده تا بتوانند به نقطه خروج برسند. گفته می‌شود که مقدار خروجی در حال‌حاضر پایین‌ترین میزان در هفت سال گذشته‌است. اگرچه IPO (عرضه اولیه سهام) در سال گذشته بی‌سابقه بوده، اما با این حال کمتر از حد پیش‌بینی بود که نشان می‌داد استراتژی خروج به‌شدت آسیب‌دیده است.

خروج استارت‎آپ‌ها در قالب IPO متاثر از جریان بازار بوده و بر این اساس، بسیار متغیر است. در این میان، یونیکورن‎ها ترجیح می‎دهند در همان دوره وارد بازار سرمایه شوند که برنامه‎ریزی کردند. با این حال، مسیرهای رشد برای هر شرکت متفاوت است و برخی از استارت‎آپ‌ها عجله‌ای برای خروج ندارند و ترجیح می‎دهند به‌طور خصوصی باقی بمانند و از VCها سرمایه جذب کنند.