ورود غول IT روسیه به فروش آنلاین

Yandex مدت‌هاست که به گسترش حیطه کاری خود اقدام کرده است. سرویس‌هایی مانند حمل و نقل آنلاین شهری(Yandex.Taxi)، دستیار هوشمند دیجیتال هوش مصنوعی Alice، بلندگوهای هوشمند و حالا خرید آنلاین همگی به تازگی از سوی این شرکت ارائه شده‌اند. Michael Levin مدیر اجرایی Yandex در مصاحبه‌ای با بیزینس اینسایدر می‌گوید: «شرکت ما در حال تجربه بخش جدیدی از بازار است. بعد از عرضه سرویس‌های آنلاینی مانند Yandex Taxi- که بخش بزرگی از شرکت محسوب می‌شود-Yandex.Market در حال شکل‌گیری است که انبارهای بزرگی برای ذخیره محصولات مختلف برای آن تدارک دیده‌ایم. اعضای تیم‌های مسوول برای بخش‌های انبارداری و تدارکات نیز از همین حالا استخدام شده‌اند.» سرویس جدید، بخشی از پروژه سرمایه‌گذاری بزرگ‌ترین بانک روسیه، Sberbank محسوب می‌شود و دفتر اصلی آن در حال احداث است. طبق گفته Levin، این مرکز تا اواخر امسال راه‌اندازی خواهد شد. آقای Levin هنوز اطلاعاتی درباره جزئیات اهداف درآمدزایی سرویس جدید شرکت Yandex اعلام نکرده اما اشاره کرده که هدف یک ساله این شرکت قادر خواهد بود چند صد هزار کاربر روزانه جذب کند. رقم اعلام شده با اینکه چندان بالا نیست اما از بسیاری از سرویس‌های خرید آنلاین دیگر در روسیه بالاتر است.

طی سال ۲۰۱۷ معادل ۹۲ درصد از درآمد کلی شرکت یاندکس از تبلیغات آنلاین بوده است و حالا سرویس جدید، ریسک بزرگی برای این شرکت محسوب می‌شود. از آنجا که روسیه، بزرگ‌ترین کشور از لحاظ وسعت است، توسعه سرویس خرید آنلاین می‌تواند مخارج این شرکت را به شدت افزایش دهد. طبق نظر تحلیلگر BCS - Mitch Mitchell، میزان تطبیق روسیه با صنعت تجارت الکترونیک، قابل مقایسه با کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس نیست. Mitchell معتقد است از آنجا که اقتصاد روسیه، «پول نقد محور» است، مهم‌ترین مشکل این کشور، بخش «تدارکات» خواهد بود. Mitchell توضیح می‌دهد: «در روسیه سیستم خرید آنلاین معمولا به این صورت است که مشتری سفارش خود را درب منزل دریافت می‌کند و اگر از کالا رضایت داشت وجه آن را پرداخت می‌کند. اگر مشتری از محصول راضی نباشد، می‌تواند آن را پس دهد. پروسه بازگرداندن کالای سفارشی، هزینه زیادی در پی دارد.» به عقیده Mitchell، در حال حاضر شرکت آمازون در کشوری مانند انگلیس، حرف اول را در زمینه تجارت الکترونیک می‌زند اما اصلا بعید نیست که یاندکس نیز به آمازون روسیه تبدیل شود. AITC پیش‌بینی کرده که روسیه در سال ۲۰۱۸، ۱۲۵۰ روبل(۱۵میلیارد پوند/  ۲۰ میلیارد دلار) در صنعت تجارت الکترونیک خرج خواهد کرد. این در حالی است که فعالان حوزه تجارت الکترونیک در انگلیس، امسال ۸۲/ ۹۳میلیارد پوند در این صنعت سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

Levin می‌گوید که یاندکس، آمازون را به چشم رقیب نمی‌بیند. با جا افتادن صنعت خرید آنلاین در روسیه، این شرکت بیشتر تمایل دارد تا با دیگر خرده‌فروش‌های فعال این حوزه در کشور خود رقابت داشته باشد که سال‌هاست نبض این بازار را در دست گرفته‌اند. شاید سرویس جدید یاندکس، تجربه این خرده‌فروش‌های قدیمی را نداشته باشد اما تکنولوژی‌هایی دارد که می‌تواند آن را نسبت به رقبا سرآمد کند مانند یادگیری ماشینی و علم ذخیره داده. نزدیک‌ترین سرویس که در روسیه به آمازون شباهت دارد، Ozone.ru نام دارد اما طبق گفته Mitchell، این سرویس با اول شدن در دنیای تجارت آنلاین روسیه، فاصله زیادی دارد. سرویس رقیب دیگر، سرویس برون‌مرزی شرکت علی‌بابا است که AliExpress نام دارد. این سرویس، محصولات الکترونیکی چینی ارزان‌قیمت را برای مشتریان روسی ارسال می‌کند. آقای Levin می‌گوید که اهداف یاندکس فراتر رفته و این شرکت باور دارد که می‌تواند برندی ماندگار خلق کرده که در منطقه خود سرآمد باشد: «از آنجا که بیشتر سبک زندگی مردم در سراسر دنیا به سمت زندگی موبایلی سوق پیدا کرده، تمایل به سرویس‌های آنلاین مانند خرید آنلاین نیز بیشتر از قبل شده است.

این مساله، یکی از امتیازات یاندکس است. اما علاوه بر این، این شرکت باید تلاش کند محصولاتی را ارائه دهد که مردم، بیشتر به خرید آنلاین آن تمایل دارند. به علاوه، داشتن سرویس‌های ارسال به موقع و منظم نیز می‌تواند رضایت مشتریان را بیشتر جلب کرده و این شرکت را به شرکت برتر منطقه در حوزه تجارت الکترونیک تبدیل کند.»  هرچند روس‌ها روی شرکت‌های محلی خود تعصب ویژه‌ای دارند اما به خوبی دریافته‌اند رشد شرکت‌های تکنولوژیکشان به حضور سرمایه‌گذاران خارجی و حضور بین‌المللی آن شرکت‌ها وابسته است. یاندکس امروزه در ۱۷کشور جهان دفتر دارد و جالب است که برای اتصال به جریان اصلی تکنولوژی جهان در سال ۲۰۰۸ دفتر خود را در سیلیکون ولی افتتاح کرد. این شرکت در سال ۲۰۱۱ به ترکیه رفت و در ۲۰۱۲ نیز دفاتر خود را در سوئیس و دو سال بعد در آلمان افتتاح کرد. یاندکس به لطف رابطه خوب خود با سرمایه‌گذاران و شرکت‌های تکنولوژی در سال ۲۰۱۲ شرکت face.com را به فیس‌بوک فروخت؛ شرکتی که دو سال قبل از آن ۳/ ۴ میلیون دلار در آن سرمایه‌گذاری کرده بود. یاندکس مدلی کپی شده از گوگل در روسیه بود و به رغم اینکه روسیه اجازه فعالیت رقیب آمریکایی را در این کشور داد اما حمایت‌های گسترده‌ای را برای رشد این شرکت محلی هم انجام داد و حضور امروز این شرکت در بازار تجارت الکترونیکی به دنبال سال‌ها حضور این شرکت در بازار اینترنت روسیه اتفاق افتاده است.

یاندکس اما طی سال‌های اخیر به جای طی کردن مسیر گوگل مسیر شرکت‌های موفق تکنولوژی دنیا را پیموده است از جمله حضور در بازار تاکسی آنلاین از یاندکس یک رقیب قدرتمند در این حوزه ساخته است. به خصوص که این شرکت به تعامل و مشارکت با غول‌های تکنولوژی دیگر علاقه خوبی نشان داده است. سال گذشته رگولاتوری روسیه معامله بین اوبر و یاندکس را تایید کرد به این ترتیب این دو شرکت هم اکنون در یک قالب واحد بزرگ‌ترین سهم از بازار تاکسی اینترنتی روسیه را در اختیار دارند. یاندکس همچنین در پی این مشارکت با اوبر به دنبال خودروهای خودران (پروژه مورد علاقه اوبر) در روسیه است.  یاندکس همچنین یک سال پیش یک سرویس ارائه خدمات آنلاین غذا را خرید و حالا سرویس uber eat را در سراسر روسیه ارائه می‌کند. با همه این شرایط یاندکس به کمک شرکای بین‌المللی و سرمایه‌گذاران خارجی به یک غول تکنولوژی جدید تبدیل شده که نه‌تنها در بازار روسیه که برای بازارهای دیگر و نزدیک به این کشور یک رقیب تازه‌نفس به شمار می‌آید.