«دنیای‌اقتصاد» از فضای متفاوت کسب‌وکار شیرینی و شکلات در بالا و پایین شهر گزارش می‌دهد
کاسبی شیرین در شمال؛ کسادی تلخ در جنوب
کاهش فروش ۴۰درصدی
«شیرینی چیزی نیست که مردم احتیاج مبرم به آن داشته باشند و مخصوص مهمانی‌ها و مجالس است. وضعیت درحال‌حاضر طوری است که کسی میهمانی نمی‌گیرد. مردم هم هزینه‌های اولویت‌داری نسبت به شیرینی دارند.» این صحبت‌های یکی از شیرینی‌فروش‌های خیابان آذربایجان است. او می‌گوید کرونا ۵۰ درصد از دخل مغازه را «آب کرده.» جوادی که جوانی ۳۰ ساله است سهم قدرت خرید مردم در کاهش درآمد را «۳۰ درصد می‌داند»: «مشتری دارم که هر ماه ۱۰کیلو خرید می‌کرد ولی الان رسیده به یک کیلو. می‌گوید نمی‌توانم دیگر مثل قبلا خرید کنم و ترجیح می‌دهم به جای شیرینی میوه بیشتری بگیرم. جیب مردم واقعا خالی شده.» به گفته جوادی قیمت انواع شیرینی هم به‌طور میانگین ۳۰درصد گران شده: «مواد اولیه دوبرابر شده. بعضی از شکلات‌هایی که در شیرینی استفاده می‌کنیم ۱۰۰درصد گران شده و مردم هم کمتر این نوع شیرینی را می‌خرند.» او می‌گوید کمبودی در بازار نیست اما «گاهی اوقات جنسی مثل شکر به سختی پیدا می‌شود.» شیرینی فروش دیگری در کارگر جنوبی هم این حرف را تایید می‌کند: «نمی‌توان گفت که اصلا پیدا نمی‌شود اما گاهی کمبود، قیمت را بالا می‌کشد.» او می‌گوید ماهانه قیمت‌ها تغییر می‌کند «حتی اگر شده ۵۰۰تومان.» به گفته رفیعی، کرونا ۴۰درصد درآمد مغازه را کاهش داده است: «قبل از کرونا هم سال به سال وضعیت خراب‌تر می‌شد. امید کاسبی خراب پارسال به دخل شب عید بود که آن هم کرونا تعطیلش کرد. اگر افت درآمد پارسال هم کنار ضرر کرونا بگذارم نسبت به دو سال پیش ۶۰ درصد کاهش فروش داشتم.» او سهم قدرت خرید پایین مردم را ۲۰ درصد می‌داند: «قیمت اجناس هم از ابتدای سال ۴۰درصد رفته بالا، بعضی هم ۵۰ درصد. شیرینی‌تر سه ماه پیش کیلویی ۳۸ هزار تومان بود الان شده ۴۸هزار تومان. آجیل و شکلات بیشتر از همه گران شده مخصوصا شکلات خارجی.» دستانش را کمی باز می‌کند و می‌گوید: «یک جعبه شکلات کوچک خارجی را باید ۱۰۰هزار تومان بفروشم، خریدار ندارد، برای همین الان کسی جنس خارجی نمی‌فروشد چون صرفه ندارد مگر اینکه مشتری داشته باشد.» این شیرینی فروش از اختلاف میزان گرانی مواد اولیه و نرخ‌نامه جدید رضایت ندارد: «وقتی دخل کفاف خرج را نمی‌دهد چکار می‌توانم بکنم؟ اگر شرایط اجازه می‌داد شک نکن که مغازه را می‌بستم و کار دیگری شروع می‌کردم.»
هرماه یک قیمت
قناد دیگری در مرکز شهر می‌گوید در تهیه برخی مواد اولیه مشکل دارد: «هر سال در تابستان قیمت بعضی از مواد مثل پودر نارگیل و کاکائو گران می‌شود و گاهی هم سخت پیدا می‌شود. خودشان جنس را به بازار عرضه نمی‌کنند که حتی اگر شده هزار تومان قیمت‌ها را بالا بکشند.» انصاری که زنی میانسال و صاحب شیرینی‌فروشی است می‌گوید: «کرونا باعث شد 50 درصد کمتر فروش داشته‌باشم. قیمت شیرینی‌ها هم متوسط 40 درصد بالا رفته که روی دخل هم تاثیر گذاشته. میهمانی‌ها و مراسم تعطیل شده و شرکت‌های دولتی هم دیگر خرید نمی‌کنند. هرماه هم یک قیمت جدید می‌گویند و کاسب نمی‌تواند به درستی دخل و خرجش را یکی کند. انصاری که در خیابان کارگر شمالی شیرینی فروشی دارد می‌گوید میزان خرید مشتری‌هایش تغییر کرده است: « برای مثال مشتری‌ها هر ماه یک کیلو آجیل می‌گرفتند اما الان شده نیم‌کیلو. به مشتری می‌گویم نیم‌کیلو می‌شود پنج دانه؛ مشتری هم می‌گوید اشکال ندارد. مشتری‌های من از قشر متوسط هستند و به شدت قدرت خریدشان کاهش پیدا کرده؛ هزینه‌های خود من سر به سر نمی‌شود چه برسد به اینکه سود هم داشته باشد.»
اگر گران هم شود می‌خرند
اما در محله‌های بالای شهر شرایط کاملا متفاوت است. مشاهدات میدانی خبرنگاران «دنیای اقتصاد» حاکی از اختلاف میزان خرید شیرینی در دهک‌های بالادستی و پایین‌دستی است. یکی از شیرینی‌فروش‌های خیابان پاسداران می‌گوید افت قدرت خرید تاثیر زیادی روی فروش نگذاشته و کرونا فقط باعث «10درصد کاهش فروش» شده است. او می‌گوید: «مشتری‌های جنس خارجی همچنان هستند. اینجا برخی مشتریان هرکدام طرفدار شیرینی خاص یا شکلات خارجی هستند که اگر گران هم شود توانایی خرید آن را دارند. انواع شیرینی به‌طور متوسط 40 تا 50 درصد گران‌تر شده‌اند. نرخ مواد اولیه ماه به ماه تغییر می‌کند و قیمت شیرینی هم براساس مواد اولیه تعیین می‌شود، نمی‌توان گفت که درحال‌حاضر قیمت‌ها ثابت مانده است اما بعید است بیشتر از این مقدار گران‌تر شود.» به گفته حسینی از ابتدای سال برخی شیرینی‌ها که با مواد وارداتی همچون پودر نارگیل و کاکائو تهیه می‌شوند 100درصد گران‌تر شده اما روی میزان فروش تاثیری نگذاشته‌است. قنادی دیگری که مالک آن ارمنی است و شیرینی‌های خاصی دارد نیز کاهش فروش را «15درصد» اعلام می‌کند و می‌گوید: قیمت شکلات‌های خارجی متوسط بیشتر از سه برابر شده اما روی فروششان تاثیری نگذاشته است.» به گفته این فروشنده قیمت مواد اولیه از ابتدای سال سه بار تغییر کرده است و «قیمت شیرینی هم براساس همان مواد اولیه تعیین می‌شود.» او نوعی از شیرینی‌تر را در ابتدای سال کیلویی 40 هزار تومان می‌فروخت که الان به 55هزار تومان رسیده است: «قیمت اینجا گران‌تر است چو شیرینی مرغوب‌تری دست مشتری می‌دهیم. برای ما کیفیت محصول مهم‌تر از پایین نگه داشتن قیمت است چون گرانی 20 هزار تومان و 30 هزار تومان روی شیرینی به چشم مشتری‌ها نمی‌آید.»استپانیان ادامه می‌دهد:امسال مجبور شدیم برای افرادی که توانایی مالی کمتری دارند شیرینی‌هایی با کیفیت و مواد اولیه پایین‌تری درست کنیم به‌طور مثال شیرینی خامه‌ای این قشر فقط کیک و خامه است و حتی میوه تزئینی آن را حذف کردیم تا ارزان‌تر تمام شود درحالی‌که برای افراد مرفه علاوه بر شکلات خارجی و مواد اولیه مرغوب مغز آجیل هم در شیرینی‌ها می‌گذاریم.
اختلاف فاحش قدرت خرید در بالا و پایین شهر
مشاهدات میدانی خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد قیمت انواع شیرینی از ابتدای امسال تاکنون به‌طور متوسط 30 درصد بیشتر شده و دلیل اصلی آن بالا رفتن قیمت مواد اولیه‌ای همچون شکلات، خامه و شکر است. البته این گرانی در مناطق به اصطلاح بالای شهر تهران بیشتر از 30 درصد است با این تفاوت که قنادی‌های این مناطق به سبب گرانی شیرینی افت فروش نداشته‌اند ولی به خاطر کرونا 10 درصد کاهش فروش را تجربه کرده‌اند.
