ولفگانگ لئونارد، نویسنده و مورخ سیاسی آلمانی

روح‌اله حاتمی : ولفگانگ لئونارد، نویسنده و مورخ سیاسی آلمانی در حوزه اتحاد شوروی، جمهوری دموکراتیک آلمان و کمونیسم بود. وی به‌عنوان یک کمونیست آلمانی که خانواده‌اش از آلمان هیتلری گریخته بودند و خود در شوروی تحصیل کرده بود پس از پایان جنگ جهانی دوم از موسسان و رهبران آلمان شرقی شد؛ اما به زودی امیدهایش به یأس گرایید و در ۱۹۴۹ از آنجا گریخت، ابتدا به یوگسلاوی رفت و در ۱۹۵۰ راهی آلمان غربی شد. بعدتر به بریتانیا رفت و در نهایت در ۱۹۵۶ راهی آمریکا شد؛ جایی که بدل به استادی محبوب و مشهور در دانشگاه ییل شد (۱۹۶۶ تا ۱۹۸۷). وی در ییل تاریخ کمونیسم و اتحاد شوروی تدریس می‌کرد؛ موضوعاتی که خود در باب آنها چندین کتاب نوشت. وی در نهایت پس از پایان جنگ سرد به آلمان بازگشت.

وی در ۱۶آوریل۱۹۲۱ در وین به دنیا آمد. پدر و مادرش هر دو نویسنده و کمونیست بودند. در نوجوانی به سازمان جوانان حزب کمونیست آلمان پیوست و در نهایت پس از به قدرت رسیدن هیتلر به ناگزیر در اتحاد شوروی اقامت گزید تا در آنجا تحصیلات خود را پی بگیرد. با آغاز «پاکسازی بزرگ» در سال۱۹۳۶ مادرش هم دستگیر شد و مجبور شد به مدت ۱۲سال کار اجباری کند با این حال با کمک‌های ویلهلم پیک رئیس‌جمهور آتی جمهوری دموکراتیک آلمان توانست در ۱۹۴۸ آزاد شود. پس از ورود ارتش سرخ به خاک آلمان لئونارد از اولین کمونیست‌های آلمانی بود که توانست به خاک آلمان بازگردد و در آنجا به روزنامه‌نگاری و تدریس مشغول شد. هر چند با دستگیری مادرش در ۱۹۳۶ باورش نسبت به استالینیسم سست شده بود، اما همچنان به مارکسیسم لنینیسم باورمند بود با این حال پس از مشاهده تقلید آلمان شرقی از نظام شوروی در مارس۱۹۴۹ به یوگسلاوی گریخت و در نهایت به آمریکا رفت. از جمله شاگردهای او در دانشگاه ییل جورج دبلیو بوش بود وی در نهایت در ۱۷اوت۲۰۱۴ در آلمان درگذشت. کتابی از او با عنوان «چرخش‌های یک ایدئولوژی» به فارسی برگردانده شده است. از دیگر آثار او می‌توان به «کرملین و غرب» و «خیانت: پیمان هیتلر و استالین» اشاره کرد.