قانون دفع آفات حیوانی
دکتر «لوئی دلپی»
در جریان جنگ جهانی اول در سال ۱۲۹۵ شمسی، طاعون گاوی به ایران سرایت کرد و نواحی شمالی و مرکزی کشور را فراگرفت و خسارت‌های فراوانی به وجود آورد.
در اواخر سال ۱۳۰۲ و اوایل ۱۳۰۳ نیز همه‌گیری طاعون گاوی در اردبیل و همدان ظاهر شد و سرانجام به تهران رسید و چون به غیر از انستیتو پاستور تشکیلات منسجم پزشکی و دامپزشکی در کشور وجود نداشت، ناچار به این موسسه مراجعه و پس از بررسی بیماری، طاعون گاوی تشخیص داده شد. در اواسط سال ۱۳۰۳ در وزارت فوائد عامه اداره کوچکی به نام فلاحت وجود داشت و معاون وزارتخانه، قلی‌خان بیات مبارزه با طاعون گاوی را سر لوحه اقدامات خود قرار داد.
در این زمان یادداشت کمیته بهداشت مجمع دولت‌های متفقه به ایران واصل شد که در آن ذکر شده بود برای مبارزه با بیماری‌های دامی هر یک از دولت‌های عضو باید اداره مخصوص دامپزشکی داشته باشند.
از یک‌طرف گسترش طاعون گاوی و از طرف دیگر این تذکر سبب شد تا قانون تشکیل «اداره دفع آفات حیوانی» در دی ماه سال ۱۳۰۳ به تصویب مجلس شورای ملی برسد. در نتیجه نخستین اداره دامپزشکی نوین ایران به نام «دایره دفع آفات حیوانی» در سال ۱۳۰۳ تحت نظارت انستیتو پاستور تهران تشکیل شد و کفالت آن به «عبدالله حامدی» سپرده شد که در آن وقت دانشجوی پزشکی بود. این اداره ابتدا در باغ شاه و سپس در حصارک مستقر شد. ماده واحده «قانون دفع آفات حیوانی و سرم‌سازی» به این شرح بود:
مجلس شورای ملی به دولت اجازه می‌دهد که شعبه مخصوصی به نام دفع آفات حیوانی و سرم‌سازی تحت نظارت پاستور تاسیس کند.
شعبه دفع آفات حیوانی با ۲۲ نفر پرسنل شروع به فعالیت کرد که از این تعداد ۱۴ نفر کادر فنی و ۸ نفر به‌عنوان خدماتی و راننده بودند. در بهمن ماه سال ۱۳۰۳ بودجه‌ای به مبلغ سی هزار تومان جهت تاسیس موسسه دفع آفات حیوانی به تصویب مجلس رسید و در اوایل ۱۳۰۴ این مبلغ دریافت شد.
ولی به علت بی‌کفایتی مدیران علاوه بر مبلغ قبلی مبلغ بیست هزار تومان دیگر هم تخصیص داده شد. مسوولیت اداره دفع آفات حیوانی به عهده دکتر «عبدالله حامدی» گذاشته شد و او از مبلغ‌های یاد شده پانزده هزار تومان صرف خرید ساختمان و بنای موسسه و تمرکز آن در حصارک، سیزده هزار تومان برای خرید لوازم مورد نیاز آزمایشگاه و مقداری نیز برای تشکیلات در گیلان و مازندران مصرف کرد و هفت هزار تومان نیز صرف خرید سرم از هندوستان شد و همزمان برای تولید واکسن در ایران اقداماتی شروع شد. از آنجا که بودجه مصوب موسسه دفع آفات حیوانی برای مبارزه با طاعون گاوی و همچنین سیاه زخم کافی نبود بنابر پیشنهاد شماره ۴۳۱۵ وزارت فلاحت، هیات‌وزیران در جلسه ۲۹ مرداد ۱۳۰۴ دریافت بهای واکسن یا سرم را از متقاضیان مجاز شمرد.
از اوایل سال ۱۳۰۵ موسسه پاستور و دفع آفات حیوانی هر دو با هم در وزارت فوائد عامه قرار گرفتند و در دی ماه همان سال بنابر تصویب هیات‌وزیران، موسسه پاستور رسما به وزارت فلاحت منتقل شد. دکتر بهرامی به‌عنوان کفیل موسسه پاستور و دفع آفات حیوانی انتخاب شد و دکتر حامدی همچنان به‌عنوان متصدی دفع آفات حیوانی باقی ماند و بودجه موسسه به مبلغ هشتاد هزار تومان پیشنهاد شد.
شرح حال وظایف موسسه دفع آفات حیوانی:
۱- جلوگیری از امراض حیوانات که به‌وسیله علمی در تمام دنیا معمول است.
۲- تهیه واکسن و سرم برای تمام امراضی که سرم و واکسن آنها کشف شده است.
۳- مطالعه امراض نباتی و شناختن حشرات مفید و مضر و به‌دست آوردن طریقه علمی و عملی برای برانداختن حشرات موذی از قبیل ملخ، سن و ... .
۴- سعی در ازدیاد حیوانات اهلی و نباتات مفید از روی قواعد علمی
۵- بسط و توسعه شعبات موسسه در تمام ایالات و ولایات و توسعه عملیات خود در تمام مملکت
بعد از دکتر حامدی، دکتر «مرتضی گلسرخی» کفالت موسسه را تا سال ۱۳۰۷ به عهده گرفت. در این سال «سرلشکر شیبانی» به وزارت فوائد عامه و فلاحت منصوب شد و موسسه دفع آفات حیوانی و شعبات آن را تعطیل کرد اگرچه علت این تعطیلی به وضوح مشخص نیست اما به احتمال قوی پس از فروکش کردن طاعون گاوی، او نیاز ظاهری برای وجود موسسه احساس نکرده است.
در اواخر بهار در سال ۱۳۰۹ «وزارت اقتصاد ملی» جایگزین «وزارت فوائد عامه و فلاحت» شد. در این زمان نظر سابق سرلشکر شیبانی برای استخدام یک نفر کارشناس خارجی مبارزه با بیماری‌های واگیردار دام عملی شد و دکتر «لوئی دلپی» دامپزشک فرانسوی متخصص میکروب‌شناسی و بیماری‌های واگیردار را استخدام کردند.
دلپی در اسفند ۱۳۰۹ مطابق با ماه مارس ۱۹۳۱ وارد تهران شد و مامور ایجاد سرم‌سازی و واکسن‌سازی و تشکیل اداره دفع آفات حیوانی (دامپزشکی) شد. وی ضمن تجدید بنای حصارک و احداث آزمایشگاه واکسن‌سازی، کلاسی در حصارک تشکیل داد و چند نفر از کارمندان قدیمی و جدید را برای انجام امور پزشکی تربیت کرد. به این ترتیب اداره دفع آفات حیوانی یا اداره دامپزشکی مجددا در سال ۱۳۱۱ مشغول فعالیت شد. تا اینکه برای تسریع در انجام امور مبارزه با بیماری‌های دامی و ضمانت‌های اجرایی برای انجام آن در ۲۵ شهریور ۱۳۱۴ قانون «تفتیش صحی حیوانات» مشتمل بر ۹ ماده به شرحی که در ادامه خواهد آمد به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
به موجب ماده ششم قانونی که در جلسه ۲۳ بهمن ماه ۱۳۰۵ مجلس شورای ملی به تصویب رسیده بود، به وزارت فلاحت و تجارت و فوائد عامه اجازه داده شده بود برای جلوگیری از امراض ساریه حیوانات و ضدعفونی کردن پشم و پوست و ...، نظام‌نامه‌ای تهیه و پس از تصویب هیات‌وزرا به اجرا گذاشته شود.
