دکتر فاطمی در پاریس

شرایط مالی فاطمی در پاریس بسیار سخت بود. به همین جهت در تمام مدت در محله دانشجونشین «کارتیه لاتن» که از ارزان‌ترین محلات پاریس بود اقامت داشت. احمد ملکی در خاطرات خود در مورد این قضیه می‌نویسد: حسین فاطمی به منظور تامین هزینه تحصیلات دست به دامان برادرش مصباح فاطمی شد که در آن زمان املاک فراوانی داشت. با وجود تمامی مشقات زندگی دانشجویی در پاریس مقالات تند و تیز او به‌طور پیوسته برای روزنامه‌ها ارسال می‌شد. فاطمی سعی می‌کرد با شرکت در کنفرانس‌های صلح پیوندش را با ایران حفظ کند؛ به این صورت که از سخنرانی‌های اعضا یادداشت‌برداری می‌کرد و به تدریج آنها را ضمن مقالات و تفسیرهای خود برای روزنامه‌های ستاره، مرد امروز و یکی دو روزنامه دیگر در تهران می‌فرستاد و به چاپ می‌رساند. تجارب تازه‌ای که فاطمی در فرانسه به‌دست آورد عمق ناراحتی وی را از وضعیت ایران و عدم آگاهی زمامداران وقت بیشتر می‌کرد. تا جایی که در نامه‌ای به یکی از دوستان چنین اظهار تاسف کرد: «از اوضاع ایران کم و بیش اخباری به من می‌رسد و بسیار بر یأس و نومیدی من می‌افزاید زیرا این زمامداران ما اصلا دنیا را نمی‌بینند و حتی اخبار یومیه را هم نمی‌خوانند.»

فاطمی در پاریس هر چه بیشتر به یقین می‌رسید که آنچه در مملکت جاری است سراسر اشتباه و به ضرر ملت و کشور است. حسین فاطمی درحالی ایران را ترک گفته بود که کشور درگیر خرابی‌های ناشی از جنگ جهانی بود. ضایعات این جنگ مخرب بر چهره ایران معلوم بود و بدتر از آن تقسیم غنائم دول جهانی بود که بر خوان ایران نشسته، آن را بین یکدیگر قسمت می‌کردند. سران دول فاتح بر سر مسائل جهانی و در راس آن ایران اختلاف‌نظر داشتند. شوروی نیروهایش را در خاک ایران باقی گذاشته و لندن و واشنگتن در پی کسب منافع خویش از راه نزدیک شدن به طبقه حاکمه ایران بودند. فاطمی در چنین شرایطی به ایران بازگشت و بهترین آغاز را در مسلک دیرین خود دید، قلم را برداشت و روزنامه‌نگاری را در ایران از سر گرفت.