شماره روزنامه
۴۵۵۴
|
جنگ جهانی
-
کروپ، صنعتگر جنجالی
فردریک کروپ، وارث صنایع کروپ ۱۷ فوریه ۱۸۵۴ به دنیا آمد و تا ۱۹۰۲ عمر کرد. صنایع کروپ از آغاز متعلق به یک خانواده بود و از قرن ۱۶ برای آلمان اسلحه ساخته است. -
اردوغان: ماکرون در سیاست تازه وارد است
ايسنا: رییس جمهور ترکیه با انتقاد از مصوبه اخیر پارلمان فرانسه درباره "نسل کشی ارامنه" در زمان جنگ جهانی اول گفت: خودم مستقیم به (امانوئل) ماکرون اعلام کردم که تو در حوزه سیاست تازه وارد هستی. ابتدا باید تاریخ را به خوبی یاد بگیری! -
نگرانی چین درباره پیشرفت هوش مصنوعی
ایسنا: بسیاری از کارشناسان و منتقدان فناوری هوش مصنوعی در چین بر این باورند که توسعه این فناوری می‌تواند منجر به وقوع جنگ جهانی سوم شود. به تازگی اخبار و گزارش‌های جدیدی از سوی اندیشکده سازمان امنیت ملی آمریکا منتشر شده که نشان می‌دهد بسیاری از سیاست مداران و کارشناسان فعال در حوزه هوش مصنوعی درخصوص پیشرفت روز افزون این فناوری ابراز نگرانی کرده‌اند. -
انتشار مجله کاوه
مجله «کاوه» یک نشریه روشنفکری و انتقادی بود که از ۲۳ ژانویه ۱۹۱۶ تا ۳۰ مارس ۱۹۲۲ در برلین چاپ و در ایران توزیع می‌شد. سیدحسن تقی‌زاده در جریان جنگ جهانی اول این نشریه را تحت‌نظارت کمیته دفاع ملی منتشر می‌کرد تا احساسات ملی‌گرایانه و ضدروسی و موافق با آلمان را در میان ایرانیان تقویت کند. یکی از دلایلی که تقی‌زاده درفش کاویانی را به‌عنوان نشان نشریه خود انتخاب کرده بود این بود که عقیده داشت درفش کاویانی باید به‌جای نشان شیر و خورشید، نشان ملی ایرانیان باشد. محمد قزوینی، محمدعلی جمال‌زاده (با نام مستعار شاهرخ)، حسین کاظم‌زاده‌ایرانشهر، رضا تربیت، اسماعیل امیرخیزی و ابوالحسن حکیمی از جمله نویسندگان نشریه کاوه بودند. -
درخواست آلمان از بریتانیا برای ماندن در اتحادیه اروپا
رویترز: رهبر جدید حزب دموکرات مسیحی آلمان روز جمعه از انگلیس درخواست کرد که در اتحادیه اروپا بماند و یادآور شد: هموطنانش استقبال انگلیس از شکل‌گیری دوباره آلمان پس از جنگ جهانی دوم را از یاد نبرده‌اند. درحالی‌که شمارش معکوس برای خروج انگلیس از اتحادیه اروپا آغاز شده است، آنگرت کرامپ کارن باوئر، رهبر جدید حزب دموکرات مسیحی آلمان در درخواستی دقیقه نودی به سیاستمداران، صاحبان صنایع و هنرمندان آلمانی پیوست و از انگلیس خواست که در اتحادیه اروپا باقی بماند. آنان در نامه‌ای که در روزنامه تایمز منتشر شد، نوشتند: این قاره بدون ملت بزرگ شما چیزی که امروز هست، نخواهد بود. آنان در این نامه آورده‌اند: پس از وحشت‌های ناشی از جنگ جهانی، انگلیس از ما دست نکشید. انگلیس در بازگشت آلمان از این کشور به‌عنوان یک قدرت اروپایی و یک کشور مستقل استقبال کرد. آنان در کنار روایاتی از جنگ و صلح، بر برخی مسائل دیگر تاکید کرده و اظهار کردند، در صورت خروج انگلیس از این اتحادیه که در سال ۱۹۷۳ به آن پیوست، دلتنگ آن خواهند شد. -
جست‌وجوی مرثیه گمشده برای خانه دوم
مهدی‌هادیلو کارشناس مسائل بینالمللمیزبانی و میهمان‌نوازی گرم ایران از جنگ زدگان و آوارگان لهستانی در روزهای سخت قحطی و اشغال رخدادی نیست که به آسانی گرد و غبار فراموشی به روی آن بنشیند. این رخداد برای ایرانی که از همان آغاز جنگ جهانی، یک کشور بی‌طرف بوده، اما زخم‌های جنگ بر تنش نشسته است، نشان لیاقت و سربلندی است. -
دادخواهی بی‌نتیجه
۲۲ دی ماه ۱۲۹۷ خانواده های افسرانی که توسط انگلیسی‌ها اعدام شده بودند برای شکایت از وثوق‌الدوله رئیس‌الوزرای وقت که به اعتراض آنان توجه نکرده بود، ۲۲ دی مقابل کاخ گلستان اجتماع کردند. انگلیسی‌ها ۲۲ تیرماه همان سال (ژوئیه ۱۹۱۸) درست چهار ماه مانده به پایان جنگ جهانی اول، چهارده افسر نیروهای مسلح ایران را بدون کوچک‌ترین دلیل اعدام کرده بودند. این افسران به‌منظور دفاع از وطن که قبلا اعلام بی‌طرفی کرده بود با نیروهای انگلیسی جنگیده و بعدا دستگیر شده بودند.انگلیسی‌ها ماه‌ها پس از اینکه لنین همه معاهدات مغایر تمامیت و حاکمیت ایران و امتیازات و مطالبات روسیه را یک‌جانبه لغو کرد و در پی سازش محرمانه با وثوق‌الدوله درباره عقد قراردادی که چندی بعد تنظیم شد، (قرارداد سال ۱۹۱۹) اعلام کردند که نیروهای خود را از ایران بیرون خواهند برد و ارتش جنوب «اس‌پی‌آر» را منحل خواهند کرد. -
گفته‌ها
پس از جنگ جهانی اول، اقتصاد ویران ایران به تدریج رو به ثبات گذاشت و تا اندازه‌ای نیز یکپارچگی خود را به‌دست آورد: خاتمه جنگ، خود عامل ایجاد ثبات بود، در پی گسترش اقتدار دولت مرکزی از ۱۳۰۰ به بعد، دست‌کم جاده‌ها امن‌تر و راه‌زنی کمتر شد و در نتیجه هزینه حمل‌ونقل و خطر تجارت کاهش یافت، افزایش و ثبات درآمد نفت (نسبت به مرحله قبل) موجب افزایش تقاضای داخلی و کاهش کسری تراز پرداخت‌ها و در نتیجه بهبود اوضاع اقتصادی شد؛ احساس امنیت اقتصادی فزونی یافت. -
آیا ایران روی شکست ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ حساب باز کرده است؟
انتخاب: واشنگتن به عقب نشینی از توافق هسته ای اکتفا نکرد؛ بلکه بر تحریمها افزود، تا تمام طرفهایی که با ایران همکاری دارند را نیز در بر گیرد. در واقع، آمریکا به این طریق، برای اثبات نظریه اش مبنی بر اینکه جنگ جهانی سوم، اقتصادی است، نه نظامی، تلاش می کند. -
بالچ، اقتصاددان صلح‌طلب
امیلی گرین بالچ، اقتصاددان و جامعه‌شناس مدافع صلح جهان نهم ژانویه ۱۹۶۱ در ۹۴ سالگی در کمبریج چشم برجهان فرو بست. -
فعالیت دیپلماتیک فروغی
یکی از مهم‌ترین فرازهای زندگی فروغی حضور او به‌عنوان نماینده ایران در کنفرانس صلح ورسای به منظور پیگیری خسارت‌های ناشی از جنگ‌جهانی اول به ایران بود. فروغی پس از مدتی سردرگمی در نامه‌ای که از پاریس می‌نویسد و در مجموعه مقالات فروغی به چاپ رسیده است، بخش‌هایی از وضعیت هیات اعزامی ایران و عدم حمایت دولت ایران که منجر به سردرگمی این گروه شده بود را این‌گونه توصیف می‌کند: -
ترامپ: نیروهایمان را به آهستگی از سوریه باز می‌گردانیم
فارس: رئیس‌جمهور آمریکا روز چهارشنبه گفت که قصد دارد نیروهای کشورش را با آهستگی از سوریه خارج کند. -
تشریح جایگاه جهانی آلمان در سال ۲۰۱۹ از زبان مرکل
ایسنا نوشت: صدراعظم آلمان می‌گوید برلین همچنان در ۲۰۱۹ به دنبال راهکارهایی برای چالش‌های جهانی خواهد بود و همچنین مسوولیت بزرگتری در جهان تقبل خواهد کرد. -
موج اول مصرف‌زدگی
بعد از جنگ جهانی اول تغییرات گسترده‌ای در مسائل سیاسی و اقتصادی جهان به‌وجود آمد. در درجه اول، کشورهای تازه استقلال یافته بعد از جنگ، به‌دنبال راهی بودند تا با خود اتکایی و استقلال اقتصادی، استقلال سیاسی تازه کسب‌شده‌شان را تحکیم بخشند. بسیاری از این کشورها انگیزه خود اتکایی اقتصادی را با کاهش واردات، ایجاد تعرفه‌های گمرکی سختگیرانه، حذف تجارت آزاد و ساخت صنایع مصرفی و غذایی برای کاهش وابستگی شروع کردند. در طرف مقابل کشورهای صنعتی مصرف‌کننده موادغذایی و موادخام کشاورزی، در نتیجه جنگ به اهمیت امنیت غذایی و ضرورت خودکفایی برای تولید این نوع از محصولات برای مواقع ضروری پی بردند. در نتیجه این دسته از کشورها نیز متقابلا از یک طرف تولید محصولات کشاورزی را در داخل گسترش دادند و از طرف دیگر، برای محصولات خارجی محدودیت‌های گمرکی به‌وجود آوردند. -
بوئینگ، مهندس بلندپرواز
ویلیام ادوارد بوئینگ، مهندس آمریکایی، سازنده هواپیماهای بوئینگ و موسس شرکتی به همین نام اول اکتبر سال ۱۸۸۱ در ایالت میشیگان به دنیا آمد. ویلیام پس از طی مراحل تحصیلی در سال ۱۹۰۸ با هدف تاسیس یک شرکت تولید چوب به سیاتل رفت. -
داستان انداختن قرارداد دارسی در بخاری
بعد از جنگ جهانی اول و از سال ۱۹۲۰ به بعد شرکت نفت ایران و انگلیس به توصیه مشاوران حقوقی و مالی خود و به دلیل اهمیت نفت جنوب ایران برای دولت بریتانیا درصدد برآمد علاوه بر تمدید امتیاز دارسی، برخی از اختلافاتی را که درباره مسائل مالی و فنی قرارداد وجود داشت رفع کند. نیاز بریتانیا به نفت ایران سبب شد تا تولید نفت ایران از یک‌میلیون و ۷۴۳ هزارتن در سال ۱۹۲۱ به رقم ۷ میلیون و ۸۷ هزار تن در سال ۱۹۳۳ افزایش یابد. با این حال میزان رشد حق امتیاز ایران در این سال‌ها نه‌تنها به‌اندازه رشد استخراج نفت نبود بلکه برخی از سال‌ها کمتر از میزان تعیین‌شده نیز می‌شد. به‌عنوان‌مثال در سال ۱۹۳۱ حق امتیاز ایران ۸۷۲ هزار لیر برآورد شد، این درحالی است که سال قبل به ایران یک‌میلیون و ۲۸۸ هزار لیر پرداخت شده بود. -
اسناد انگلیسی از ایران
در دوره پهلوی اول در پرتو تحولات فرهنگی شاهد گسترش سینماتوگراف در ایران هستیم. البته پیش از این سینماتوگراف در ایران بود اما در این مقطع گسترش زیادی پیدا کرد و نیروهای خارجی از آن استفاده ابزاری می‌کردند تا از این طریق با مردم کشور اشغال شده ارتباط برقرار کنند و نوعی تحبیب قلوب ایجاد شود. در این راستا فعالیت موسسات خیریه را هم در این دوران داریم که هدف آن مقابله با قحطی، گرسنگی و بیماری‌ها بود. متاسفانه در سال‌های اخیر طرح ارقام اغراق‌آمیز در رابطه با قحطی بزرگ منجر به سیاسی شدن ابعاد این واقعه تاریخی شده و دروغ‌های زیادی که پیرامون این رویداد برای بهره‌برداری سیاسی از آن گفته شده، مانع از پذیرش بخش واقعی و قطعی این رویداد شده است. -
مصائب یک شهر
دنیای اقتصاد: ویرانی‌های متعاقب جنگ جهانی اول در بخش‌های مختلفی از ایران قابل پیگیری است. با این همه بخش‌های جنوبی، غربی و شمال غربی ایران بیش از همه محل تاخت‌وتاز نیروهای روس و انگلیس بود و متعاقب آن مصائبی نظیر جنگ و قحطی در این نواحی بیش از سایر بخش‌های ایران احساس می‌شد. اردبیل یکی از شهرهایی است که وضعیت آن طی جنگ جهانی اول قابل‌توجه بود. حضور نیروهای روسی در این شهر از یکسو و قحطی و بیماری‌های کشنده که در این زمان فراگیر شده بود، از سوی دیگر زندگی مردم شهر را در تنگنا قرار داده بود. امید اخوی، پژوهشگر تاریخ معاصر ایران طی سخنرانی خود در کنفرانس «ایران و پایان جنگ جهانی اول» که روز ۱۱ آذرماه در محل آرشیو ملی ایران برگزار شد، به واکاوی زوایای مختلف مصائبی که در طول و پس از جنگ مردم شهر اردبیل با آن دست به گریبان بودند، پرداخت. به باور این پژوهشگر تاریخ شهر اردبیل به سبب بافت شهری و سیستم اداره محلاتی که داشت، با همت سران محلات، نسبت به دیگر شهرهای در معرض تهدید، آسیب کمتری دید. با این حال هنوز هم خاطرات شفاهی زیادی در رابطه با این دوره در اذهان مردم شهر باقی‌مانده که یادگاری از پدران آنهاست. -
صالحیار، روزنامه‌نگار و مترجم اثرگذار
غلامحسین صالحیار، مترجم و محقق و روزنامه‌نگار مشهور نوزدهم آذر سال ۱۳۸۲ در تهران درگذشت. -
واکنش کنایه آمیز ترامپ به تظاهرات گسترده در فرانسه
مشرق: رئیس جمهوری آمریکا به تظاهرات گسترده موسوم به جلیقه زردها در فرانسه واکنش کنایه‌آمیزی داشت و اعلام کرد: معترضان فرانسوی شعار می‌دهند ترامپ را می‌خواهیم!
