تاسیس کارخانه قند و کبریت
بلژیکی‌‌ها شرکتی به نام «کمپانی بلژیکی قندسازی در ایران» با سرمایه زیاد تشکیل داده بودند و در زمستان ۱۳۱۳ شروع به چغندرکاری کردند ولی مواد خام گران و خرج‌‌های اتفاقی آنان را مجبور کرد که در سال ۱۳۱۷ کارخانه را تعطیل کنند و در این کار یعنی تعطیل کارخانه قند کهریزک تحریکات و فشارهای سیاسی و اقتصادی و رقابت شدید روس‌‌ها نیز بسیار موثر واقع شد. درباره این کارخانه آقای جمال‌‌زاده در صفحه ۹۹ کتاب گنج شایگان می‌‌نویسد: «... مشارالیه (مرحوم میرزا علی‌خان امین‌‌الدوله) با زحمت و مصارف زیاد در کهریزک در جنوب تهران کارخانه برپا کرد و مشغول چغندرکاری شد و قند بسیار ممتاز که از قند روسی بهتر بود، به‌عمل آورد و از همین جهت به قند روسی شکست وارد آمد ولی روس‌‌ها که چنین دیدند با شدت تمام بنای همچشمی را نهادند و هر روز قیمت قند خود را تنزل دادند تا آنکه قیمت هر من تبریز آن به چهل و پنج شاهی رسید و این مبلغ از قیمت عمل آوردن خود قند هم کمتر بود ولی روس‌‌ها برای شکست بازار متاع ایران تحمل این ضرر را برخود هموار کردند و چنان در این راه پستی به خرج دادند که قند ایران با وجود مساعی و کوشش بسیار مرحوم امین‌‌الدوله نتوانست دوامی پیدا کند و دولت مستعجل شد.» کارخانه کبریتسازی نیز در سال ۱۳۰۸ در نزدیکی تهران در خرازین (الهیه) با یک سرمایه ابتدایی بیست هزار لیره‌‌ای توسط کمپانی روس ایجاد شد ولی نتوانست با کبریت اتریش و سوئد رقابت کند و بسته شد.»
ارسال نظر