محاصره دهلی و انقلاب هندی‌ها

از نیمه دوم قرن هجدهم، کمپانی هند شرقی انگلیس که یک شرکت تجاری بود؛ با پیروزی بر دیگر کمپانی‌های دول رقیب و در پی پیروزی در نبرد پلاسی در سال ۱۷۵۷م، در بنگال به یک قدرت حکومتی و سیاسی تبدیل شد. از این به بعد به دلایلی چون فقدان یک قدرت برتر در شبه‌قاره تا سال ۱۸۵۷م. کمپانی به‌تدریج همه شبه‌قاره هند را با شیوه‌های گوناگون به زیرسلطه خود برد. اما از زمانی که کمپانی به قدرت حکومتی در هند تبدیل شد؛ دولت انگلستان به دلایلی چون انقلاب صنعتی که اهمیت هند را برای آن دولت دوچندان کرد و تهدید هند از سوی دولت‌های اروپایی و سیاست‌های بین‌الملل، درصدد برآمد با تصویب قوانینی، امور حکومتی کمپانی را تحت کنترل خود درآورد. به تدریج کل امور حکومتی کمپانی، تحت کنترل و نظارت دولت انگلستان قرار گرفت تا جایی که از سال ۱۸۳۳م. کمپانی، فقط هند را طبق قوانینی که پارلمان انگلستان برایش تصویب کرده بود، اداره می‌کرد. اداره هند به این شکل، یک دوگانگی ایجاد کرد و مشکلات فراوانی بین دولت انگلستان و کمپانی ایجاد کرد. با شورش بزرگ سپاهی‌ها که یک شوک بزرگ به سازمان‌ها و ادارات کمپانی وارد کرد، دولت انگلستان، کمپانی را کاملا از اداره امور حکومتی هند برحذر داشت و خود به‌طور مستقیم اداره و حکومت هند را در دست گرفت.

منبع: پایان‌نامه آرش مصطفی‌پور