سرمایه‌های بزرگ ذهنی و معنوی مستقر در این شهرها و از همه مهم‌تر خود مفهوم شهر از سوی مغولان یا به تاراج برده یا از میان برداشته می‌شد. برخی از پیشه‌وران هرات پس از ویرانی این شهر به دست تولوی‌خان به زندگی عیاری روی آوردند و تلاش سازماندهی‌شده‌ای را برای نجات بازماندگان اهالی شهر صورت دادند. هنگامی که اگتای قاآن در ۶۳۴ هجری قمری تصمیم به آبادانی شهر هرات گرفت، بخشی از پیشه‌وران اسیرشده را به هرات بازگرداند. در دوره مغولان پس از تصرف شهرهای خراسان و ماوراءالنهر سیاست مغول‌ها به شکل آگاهانه‌ای به سمت ویران نگه‌داشتن برخی شهرها و مراکز سیاسی خوارزمشاهیان پیش رفت و هرات تا سال‌ها ویران و متروک بود تا در عصر اوکتای قاآن تصمیم گرفته شد شهر را آباد کند و به تدریج بار دیگر رو به سوی آبادی پیش رفت.

منبع: لیلا نریمان‌فرد، «اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی شهر هرات در عصر تیموریان»، تاریخ‌پژوهی، ۱۳۹۷.