نظام پولی در زمان داریوش

طی سده‌های پیاپی در جهان باستان، خرید و فروش عبارت از معامله کالا به کالا بود. هرکس کالای تولیدی خود را به بازارهای معینی عرضه می‌کرد که در روزهای معین در شهرها و مراکز جمعیتی تشکیل می‌شد و نیازمندی‌های خود ر ا با آن به‌دست می‌آورد؛ یعنی تولید خود را با نیازهایش از تولید دیگران معاوضه می‌کرد. در این شیوه بنا به ارزش اجسام و کالاها ضوابطی هم در نظر می‌گرفتند.

زندگی روزبه‌روز دامنه‌دارتر می‌شد و بازرگانی ساده و معاوضه کالا به کالا مشکلاتی دربرداشت؛ در نتیجه وجود عنصر دیگری که بتواند کار بازرگانی را رونق بدهد و آن را ساده‌تر کند، احساس می‌شد، این عنصر پول بود. نخستین دولت در منطقه آسیای کنونی که سده هفتم پیش از میلاد سکه زد، دولت لیدیه بود. این دولت بر سر راه‌های بازرگانی اروپا، آسیا و آفریقا قرار داشت و به‌خوبی متوجه مشکلات بازرگانی کالا به کالا شده بود.  در ایران پس از روی کار آمدن حکومت واحد و مقتدر و معاملات یا داد و ستدهای بازرگانی و اجتماعی با ملل بابل، لیدیه، مصر و فینیقیه، نخستین بار داریوش بزرگ به تهیه پول نیرومند و پرارزش با قدرت خرید بالا پرداخت. سکه ایران، پایه تمام مبادلات پولی در سراسر امپراتوری محسوب می‌شد و ضرب آن منحصر به مرکز بود. اصلاح پولی و تعیین و ثبت ارزش ثابت آن کمک بسیاری به رونق مبادلات و تجارت کرد و سبب بهبود صنعت شد.  زدن سکه در ایران موجبات سهولت پرداخت مالیات و پرداخت حقوق یا مستمری ماهانه پادگان‌ها و اجرت سپاهیان مزدور را فراهم کرد. از سوی دیگر گسترش کارهای بازرگانی در ایران و رفت‌وآمد مردم وجود پول را به‌عنوان عامل اصلی معامله و مبادله اقتضا می‌کرد.

منبع: بهزاد زارعی، پریوش زاهدی، «حکمرانی خوب و مدیریت اقتصادی داریوش اول هخامنشی»، تاریخ‌پژوهی، ۱۳۹۷.