رهایی الجزایر از استعمار فرانسه

نبرد متحدانه مبارزان الجزایری علیه استعمار فرانسه بیش از صد سال ادامه یافت و چندین تشکیلات و سازمان چریکی و انقلابی تشکیل شد. در نخستین بیانیه جبهه آزادی‌بخش ملی الجزایر که در روز اول مه سال ۱۹۵۴ میلادی منتشر شد، درباره علل به وجود آمدن این جبهه و اهداف آن، چنین آمده بود: «گروهی از طرفداران جنبش، پس از بررسی‌های لازم تصمیم گرفتند نیروهای خود را با سایر گروه‌های مبارز واقعی و فعال پیوند دهند تا به این وسیله جنبش ما را از بن‌بستی که در آن گرفتار آمده است، برهانند.» در ادامه بیانیه آمده است که جبهه آزادی‌بخش در امور داخلی و خارجی اهداف ذیل را دنبال می‌کند: «۱- کسب استقلال ملی و برقراری حکومتی دموکراتیک در چارچوب موازین و مبانی اسلامی؛ ۲- محترم شمردن کلیه حقوق مدنی و آزادی‌های سیاسی، بدون در نظر گرفتن نژاد، مذهب و ملیت؛ ۳-پاک‌سازی حرکت‌های بالنده و انقلابی از کلیه آثار فساد؛ ۴- بین‌المللی کردن مساله الجزایر؛ ۵- تحقق وحدت کشورهای شمال آفریقا در چارچوب موازین اسلامی - عربی و با در نظر گرفتن موقعیت منطقه‌ای؛ ۶- تاکید بر علایق انقلابی با کلیه کشورهایی که پیام آزادی‌بخش مردم الجزایر را در مراجع بین‌المللی، از جمله در سازمان ملل متحد، پشتیبانی کنند.»

مقاومت استعمارگران فرانسوی در برابر مطالبات مردم الجزایر، موقعیت سیاسی را حادتر ساخت و در نتیجه، قیام مسلحانه آغاز شد. در نخستین ساعات روز اول نوامبر سال ۱۹۵۴ میلادی جبهه مزبور قیامی را ضد فرانسه برانگیخت و مبارزه برای استقلال به رهبری «جبهه آزادی‌بخش ملی» آغاز شد. بلافاصله‌ دسته‌های پارتیزانی به یکدیگر ملحق شدند و ارتش آزادی‌بخش ملی را به‌وجود آوردند. «سازمان نظامی مبارزان آزادی حزب مردم‌گرا»، که به تنهایی عمل می‌کرد، در جولای سال ۱۹۵۶ به «ارتش آزادی‌بخش ملی» پیوست و به این ترتیب سایر نیروهای میهن‌پرست را متحد ساخت و وحدت عمل را تسهیل کرد. جنگ استعمارگران فرانسوی با مبارزان الجزایری که به «جنگ کثیف» معروف است هشت سال طول کشید تا اینکه ژنرال دوگل طرح آشتی فرانسه و الجزایر را مطرح کرد و با تغییر قانون اساسی امکان انتخابات در آن کشور فراهم شد. روز اول جولای سال ۱۹۶۲ میلادی، مردم الجزایر در یک همه‌پرسی شرکت کردند و اکثریت آنها (۷/ ۹۹ درصد) به استقلال رای دادند. پانزدهم سپتامبر همان سال، مردم الجزایر برای انتخاب مجلس موسسان ملی به پای صندوق‌های رای رفتند. این انتخابات پیروزی درخشانی برای جبهه آزادی‌بخش ملی به بار آورد. پنج روز بعد، ۲۰ سپتامبر، مجلس موسسان ملی رسما استقرار جمهوری دموکراتیک الجزایر را اعلام کرد.