جنبش لیبرال مشروطیت
نهضت مشروطیت ایران یک جنبش لیبرال بود. در جامعه‌ای که در آن حاکمیت اشرافی فئودال برقرار بود و از این‌رو تمام مشخصات یک انقلاب طبقه متوسط را داشت. نهضت مشروطیت اگرچه صورت یک انقلاب سیاسی آزادی‌خواهانه را داشت و تمام شعارهای آن سیاسی بود، اما در نهاد خود، مانند همه انقلاب‌های بزرگ، جنبش یک طبقه درحال رشد برای درآوردن مواضع قدرت از چنگ طبقاتی بود که با در دست داشتن قدرت سیاسی سد راه رشد آن بودند.
اگر نگاهی به موقعیت جغرافیایی این نهضت، یعنی مراکز اصلی رشد آن بکنیم، به ویژه اگر آنجاهایی را در نظر بیاوریم که پرشور‌تر در راه آن جنگیدند، می‌توان دید که حوزه رشد این نهضت از چند شهر بزرگ شمالی، شمال غربی و مرکزی این سرزمین تجاوز نمی‌کند و این شهر‌ها همان‌هایی هستند که مستقیم بر سر راه رابطه اقتصادی و فرهنگی ایران با خارج، به‌ویژه با اروپا قرار دارند؛ یعنی محل‌هایی که بر اثر همین رابطه یک طبقه متوسط روبه‌رشد را در دامن خود پرورده و آن را به یک قشر انقلابی بدل کرده‌اند.
ارسال نظر