ضرب سکه در دوره قاجار

یاسنت لویی رابینو Rabino Hyacinth Louis (۱۹۵۰ - ۱۸۷۷م) از جمله متصدیان بانک شاهنشاهی ایران، کارشناس خبره سکه‌های ایران در کتاب «آلبوم سکه‌ها، نشان‌ها و مهرهای پادشاهی ایران» می‌نویسد: «در حدود سال ۱۲۸۰ قمری، ناصرالدین شاه قاجار، چند دستگاه ماشین سکه ‌زنی از فرانسه خریداری کرد و یک کارشناس فرانسوی را با دو پسرش برای ضرب سکه‌های ماشینی استخدام کرد؛ ولی کارشکنی‌های حسنعلی‌‌خان معیرالممالک، مانع پیشرفت کار شد و آن سه فرانسوی پس از دو سال بلاتکلیفی به کشور خود بازگشتند.»

در روزنامه «دولت علیه ایران» (مورخ پنج‌شنبه، چهاردهم شهر ربیع‌الثانی ۱۲۸۷ قمری) آمده است: «اسباب چرخ سکه که از بابت صعوبت حمل‌ونقل، مدت‌ها در منجیل بود و در اوقات تشریف‌ فرمایی موکب همایون به سمت گیلان، به‌نظر مبارک رسید، به اعتضادالسلطنه امر و مقرر شد که اسباب مزبور را به صحابت محمدحسین‌ خان، رئیس قاجار قوانلو و چند نفر از خوانین قاجاریه، حمل‌ونقل دارالخلافه نمایند و....» میرزا علی ‌خان امین‌الدوله (وزیر «وسایل خاصه» در دوره ناصرالدین ‌شاه) نیز در کتاب «خاطرات امین‌‌الدوله» از کارشکنی‌های دوستعلی ‌خان معیرالممالک در امر انتقال چرخ‌ها و آلات سکه‌‌زنی به پایتخت و نیز به سرقت رفتن قطعات مفرغی، مسی و آهنی این ماشین اشاره می‌کند. سرانجام، میرزا علی ‌خان امین‌‌الدوله در سال ۱۲۹۴ قمری با مباشرت فردی اتریشی، با تامین نواقص، چرخ سکه را در ضراب ‌خانه دولتی در دارالخلافه تهران، مستقر و راه‌اندازی کرد. نخستین سکه‌های ماشینی دارالضرب تهران در سال ۱۲۹۳ قمری و در جریان راه‌اندازی آزمایشی این دستگاه ضرب شدند.