مرکز پژوهش‌های اتاق ایران بررسی کرد؛
راهکارهای پیشنهادی برای تقویت جایگاه ایران در نظم نوین اقتصاد جهانی
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ مرکز پژوهش‌های اتاق ایران تغییرات در توزیع قدرت اقتصاد جهانی و پیامدهای آن برای ایران را بررسی کرده است. برای بهره‌برداری از این فرصت‌ها، ایران نیازمند رفع تحریم‌ها، تنوع‌بخشی اقتصاد، توسعه زیرساخت‌ها و پیشرفت فناورانه است.
این گزارش به بررسی تغییرات اساسی در توزیع قدرت اقتصادی جهانی تا سال ۲۰۳۰ و پیامدهای آن برای ایران می‌پردازد. این گزارش با تحلیل روندهای کلیدی مانند رشد اقتصادهای نوظهور، گسترش طبقه متوسط، پیشرفت فناوری، تغییر الگوهای تجارت جهانی و افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، چشم‌اندازی از جابه‌جایی قدرت اقتصادی ارائه می‌دهد.
همچنین، فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی ایران در این فضای در حال تحول بررسی شده و راهکارهایی برای تقویت جایگاه کشور در نظم نوین اقتصادی جهانی پیشنهاد می‌شود.
مهم‌ترین نکات این گزارش عبارت است از:
۱-تغییر در توزیع قدرت اقتصادی جهانی
-جهان در حال حرکت از نظمی متمرکز بر ایالات متحده و اروپا به سمت جهانی چندقطبی است که در آن آسیا به عنوان مرکز اصلی اقتصادی ظهور می‌کند.
-اقتصادهای نوظهور مانند چین، هند و برزیل نقش فزاینده‌ای در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند و سهم آنها از تولید ناخالص داخلی جهانی به سرعت در حال افزایش است.
-تا سال ۲۰۳۰، کشورهای گروه E7 (چین، هند، اندونزی، برزیل، روسیه، مکزیک و ترکیه) به بازیگران کلیدی اقتصاد جهانی بدل خواهند شد.
۲-رشد طبقه متوسط و تأثیرات آن
-طبقه متوسط جهانی به سرعت در حال گسترش است و تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۹۰ درصد از این رشد در آسیا رخ خواهد داد.
-افزایش جمعیت طبقه متوسط تقاضای جهانی برای کالاها و خدمات را به شدت افزایش می‌دهد و بازارهای مصرفی جدیدی را ایجاد می‌کند.
-چین و هند به عنوان بزرگ‌ترین بازارهای مصرفی جهان، نقش کلیدی در هدایت تقاضای جهانی خواهند داشت.
۳-پیشرفت فناوری و نوآوری
-فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های دیجیتال، نقش محوری در تحول اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند.
-آسیا به عنوان مرکز جهانی نوآوری و فناوری ظهور کرده و سهم قابل توجهی از ثبت اختراعات جهانی را در اختیار دارد.
-کشورهایی که در پذیرش و توسعه فناوری‌های نوین پیشرو هستند، قدرت اقتصادی بیشتری کسب خواهند کرد.
۴-تغییرات در تجارت جهانی و زنجیره‌های ارزش
-توافق‌نامه‌های تجاری منطقه‌ای مانند RCEP (مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای) و ابتکار کمربند و جاده چین، ساختار تجارت جهانی را بازتعریف می‌کنند.
-زنجیره‌های ارزش جهانی در حال بازتنظیم هستند و کشورها به سمت تنوع‌بخشی و کاهش وابستگی به مراکز تولیدی خاص حرکت می‌کنند.
-تنش‌های ژئوپلیتیکی و همه‌گیری کووید-۱۹ باعث شده‌اند که کشورها به سمت تقویت تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات حرکت کنند.
۵-چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی ایران
-ایران با موقعیت استراتژیک خود و منابع طبیعی غنی، پتانسیل بالایی برای رشد اقتصادی دارد. با این حال، تحریم‌های اقتصادی، وابستگی به نفت و گاز، و ناکارآمدی نهادها، چالش‌های عمده‌ای را ایجاد کرده‌اند.
-فرصت‌هایی مانند افزایش تقاضا برای انرژی در آسیا و امکان همکاری‌های منطقه‌ای با کشورهایی مانند چین و هند می‌تواند به تقویت اقتصاد ایران کمک کند.
-برای بهره‌برداری از این فرصت‌ها، ایران نیازمند رفع تحریم‌ها، تنوع‌بخشی به اقتصاد، توسعه زیرساخت‌ها و پیشرفت فناورانه است.
راهکارهای پیشنهادی برای ایران:
۱-تنوع‌بخشی به اقتصاد
-کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و توسعه بخش‌های غیرنفتی مانند صنایع فناوری‌محور، کشاورزی و خدمات.
-سرمایه‌گذاری در صنایع نوظهور مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، فناوری‌های دیجیتال و بیوتکنولوژی.
۲-توسعه زیرساخت‌ها
-بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، انرژی و ارتباطات برای تسهیل تجارت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی.
-تقویت کریدورهای تجاری مانند کریدور شمال-جنوب و بندر چابهار برای افزایش نقش ایران در تجارت منطقه‌ای.
۳-پیشرفت فناورانه
-سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه (R&D) و حمایت از نوآوری‌های فناورانه.
-ایجاد اکوسیستم مناسب برای استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های فناوری‌محور.
۴-همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
-تقویت همکاری‌های اقتصادی با کشورهای همسایه و قدرت‌های نوظهور مانند چین، هند و روسیه.
-مشارکت در پروژه‌های زیرساختی منطقه‌ای مانند ابتکار کمربند و جاده چین.
-کاهش تحریم‌های ایالات متحده از مسیر مذاکره
۵-اصلاحات نهادی و اقتصادی
-بهبود محیط کسب‌وکار و کاهش بوروکراسی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی.
-اجرای اصلاحات ساختاری برای افزایش شفافیت و کارآیی نهادهای اقتصادی.
