در بیانیه مجمع انجمن‌‌‌های علمی گروه پزشکی ایران تاکید شد
نگرانی جدی از آینده سلامت کشور
در ابتدای این بیانیه آمده است: نظام سلامت ایران طی ۴۰ سال گذشته با تلاش و کوشش شبانه‌‌‌روزی جمعی از مدیران و همکاری بسیار ارزشمند جامعه پزشکی، حمایت دولت‌‌‌ها و مجلس‌‌‌ها توانست به یکی از مهم‌ترین نقاط قوت نظام جمهوری اسلامی تبدیل شود. دستاوردهای مهم نظام سلامت در گام اول شامل توسعه آموزش پزشکی از ۷ دانشکده به بیش از ۶۰ دانشگاه و دانشکده و تربیت نیروی انسانی در کلیه مقاطع علوم پزشکی ازجمله پزشکی عمومی، PhD، تخصصی و فوق‌‌‌تخصصی، پرستاری، مامایی، پیراپزشکی و توانبخشی با کیفیت مطلوب و بی‌‌‌نیازی کامل از نیروی انسانی خارج از کشور یا اعزام بیماران به خارج از کشور است. در این راستا می‌توان ادعا کرد اکنون در مناطق محروم کشور پزشکان بسیار حاذقی داریم که بهترین خدمات تخصصی را در دورافتاده‌‌‌ترین مناطق کشور به کلیه آحاد جامعه ازجمله دهک‌‌‌های پایین جامعه ارائه می‌دهند.
موضوعات دیگر این دستاوردها شامل ارتقای چشمگیر شاخص‌‌‌های سلامت از جمله پوشش کامل واکسیناسیون، کاهش مرگ و میر کودکان و مادران با توسعه کشور و استقرار بهترین شبکه بهداشتی و پیشگیری در اقصی نقاط کشور و افزایش امید به زندگی در بدو تولد برای ایرانیان از ۵۴ سال (قبل از انقلاب) به ۷۶ سال (در سال ۱۴۰۲)، تاسیس و تجهیز بیمارستان‌‌‌های مدرن و ارائه پیشرفته‌‌‌ترین خدمات درمانی در همه رشته‌‌‌های تخصصی و فوق‌‌‌تخصصی علوم پزشکی، در حوزه پژوهش و فناوری پزشکی کشور و تولید مقالات علمی، ایران رتبه اول را در منطقه و در بین همه کشورهای اسلامی به‌‌‌دست آورد و رتبه جهانی خود را از رتبه ۷۰ به رتبه ۱۵ ارتقا و در فناوری رشد چشمگیری را تجربه کرد. اما در این ادامه این بیانیه عنوان شده است: متاسفانه طی چند سال گذشته اقداماتی بسیار نگران‌‌‌کننده رخ داده است که سبب نگرانی انجمن‌‌‌های علمی گروه پزشکی کشور شده است و بیم آن می‌رود که با قدر ندانستن و از دست رفتن بخش زیادی از افتخاراتی که با زحمت و مرارت و صرف وقت و انرژی فراوان در ۴۰ سال گذشته نظام سلامت ما را پایدار و افتخارآفرین کرده است در آینده نزدیک از دست برود.
در بخش دیگر این بیانیه به موارد زیر به عنوان چالش پرداخته شده است: بنیادی‌‌‌ترین شرط توسعه، عقلانیت و استفاده از تجربه خردمندان برای حکمرانی صحیح در کشور است. در حال حاضر روحیه و مهارت هم‌‌‌شنوی، پرسش‌‌‌گری و نقد وجود ندارد. همچنین خدمات درمانی، سلامت مردم و رشته پزشکی، وابستگی شدید به تجهیزات، ارز و سرمایه‌گذاری دارد و مشکلات اقتصادی، فقر و رشد تورم در حال ایجاد چالش و از هم‌پاشیدگی نظام سلامت است و همین مساله در آینده‌‌‌ای نهچندان دور، می‌تواند بسیاری از مراکز دولتی و خصوصی را با مشکلات جبران‌ناپذیر مواجه کند. ما احتیاج مبرم به حکمرانی مبتنی بر دانش برای پیشگیری از بحران در نظام سلامت داریم.
متاسفانه برخلاف اصول اخلاقی، تلاش شبانه‌‌‌روزی رسانه‌‌‌های دولتی و شبه‌‌‌دولتی طی سال‌های اخیر با برنامه‌‌‌هایی گاه توهین‌‌‌آمیز و اطلاق عناوین خلاف واقع، تلاش دارد تا چهره نجیب و مرجعیت پزشکان کشور را در جامعه مخدوش نماید و در این میان برخی مسوولان نیز به‌‌‌جای تقویت پتانسیل‌‌‌های پزشکی کشور با حذف برخی استادان و پزشکان دلسوز و مدیر و مدبر دانشگاه‌‌‌ها به این مساله دامن زده‌‌‌اند. میزان حقوق و دستمزد و همچنین کارانه پزشکان نسبت به هزینه‌‌‌های زندگی، تورم و شأن و منزلت پزشکان به حدی ناچیز است که حتی فداکارترین و وطن‌‌‌دوست‌‌‌ترین پزشکان نیز قادر به تحمیل رنج و مشقت ماندگاری در شهرستان‌‌‌های کوچک و روستاها به خانواده خود نیستند و اجبار به مهاجرت را به اختیار خدمت در مناطق محروم ترجیح می‌دهند.
در ادامه این بیانیه تاکید شده است: اصلی‌‌‌ترین و مهم‌ترین عامل پیشرفت هر کشور نیروی انسانی متخصص و علاقه‌مند به پیشرفت آن کشور است. مهاجرت فوج عظیم نیروی انسانی جامعه پزشکی بزرگ‌ترین آفت برای آینده نظام سلامت کشور است. متاسفانه پاسخ وزیر بهداشت برای مقابله با این بحران ناامیدکننده بوده است و در عوض ارائه راه‌‌‌حل‌‌‌های جذبی به راه‌‌‌حل‌‌‌های دفعی روی آورده‌‌‌اند که در سطور بعد مفصل‌‌‌تر به آن پرداخته خواهد شد. همچنین در این بیانیه عنوان شده است: انتصاب مدیران ضعیف در راس مهم‌ترین دانشگاههای کشور موجب سقوط علمی دانشگاه‌‌‌ها در آینده نزدیک است و بی‌‌‌عدالتی و عدم‌رعایت دقیق ضوابط مربوطه و عدم‌جذب دانشجویان ساعی و با‌هوش در امتحانات ورودی کشوری که به صورت آزاد شرکت می‌کنند و واگذاری اکثر صندلی‌‌‌های رشته‌‌‌های برجسته مورد علاقه آنان به سهمیه‌‌‌ها و در نتیجه در تعدادی از رشته‌‌‌ها داوطلب آزاد پذیرش نمی‌شود.
همچنین باید اشاره کرد در سال‌های اخیر، اتفاقاتی در جامعه رخ داده (نظیر دخالت افراد غیر‌مجاز در امور پزشکی و تشدید این نوع دخالت‌‌‌ها توسط رسانه ملی و دعوت از افرادی که به خودشان اجازه می‌دهند، راجع به امر پیشگیری و درمان بیماری‌‌‌ها صحبت کنند، فضاسازی‌‌‌ها و تبلیغات علیه جامعه پزشکی نظیر تخلف مالیاتی کل جامعه پزشکی) و همچنان نیز ادامه دارد؛ که باعث شده جایگاه جامعه پزشکی تهدید شود و در نتیجه آن، کم شدن انگیزه‌‌‌ها و مهاجرت‌‌‌ها را شاهد هستیم و متاسفانه حتی کشورهای دیگر آماده‌‌‌اند با دستمزد ۱۰ تا ۱۵ برابری، اعضای جامعه پزشکی را جذب کنند و تبعات آن در سال‌های نهچندان دور، جامعه و مردم را گرفتار خواهد ساخت.
دخالت و تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر افزایش ظرفیت پزشکی کاملا غیر‌‌‌کارشناسی و یک اقدام اشتباه بود و به‌‌‌رغم مخالفت چهار ارگان مهم؛ کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، سازمان نظام پزشکی، وزارت بهداشت و فرهنگستان علوم پزشکی متاسفانه شاهد افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت پزشکی بودیم. جالب است که اخیرا دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرده‌‌‌اند که زیرساخت‌‌‌های لازم را برای افزایش ظرفیت دانشجوی پزشکی نداریم و همین موضوع، صحت و خیرخواهی اظهارنظر کارشناسی چهار ارگان مربوطه را ثابت کرد.
متاسفانه بخش پژوهش و فناوری برنامه توسعه هفتم، بودجه لازم برای پیشرفت علم و فناوری در ایران را پیش‌بینی نکرده است. مهم‌تر از خود برنامه، اجرای دقیق برنامه است. در چند سال گذشته اقدامات تخریبی جدی به‌قرار زیر در بخش پژوهش و فناوری کشور دستاوردهای مهم برنامه‌‌‌های قبلی را از بین برده است و پیش‌بینی می‌شود که با اقدامات تخریبی حوزه معاونت تحقیقات و فناوری سلامت در سال‌های آینده رتبه علمی ایران در سطح جهان کاهش یابد؛ همان‌گونه که در گزارش‌‌‌های اخیر افول جایگاه سه دانشگاه پایتخت مطرح شده است.
طی سال‌های اخیر مجموعه اقداماتی مانند حذف ۷۹ ردیف بودجه‌‌‌های پژوهشی و فناوری در کلیه دانشگاه علوم پزشکی، غیر‌فعال شدن مرکز ملی تحقیقات علوم پزشکی، عدم‌تخصیص بودجه مصوب به اکثر قریب به اتفاق طرح‌‌‌های مهم پژوهشی و فناوری و توقف اجرای این طرح‌‌‌ها در سطح کشور، انتصاب افراد غیر‌متخصص و ناآگاه به امر پژوهش و فناوری و ناامید کردن نیروهای زبده و محققان فعال کشور، تنزل رتبه علمی ایران از ۱۵ در سال میلادی۲۰۲۱ به رتبه ۱۷ در سال ۲۰۲۳، کند شدن و افقی شدن رشد مقالات پزشکی در Scopus، کاهش شدید مقالات با همکاری‌‌‌های بین‌المللی در Scopus در پنج سال آینده موجب افت شدید آموزش، پژوهش و خدمت‌‌‌رسانی پزشکی به مردم ایران می‌شود و لازم است اقدامات اصلاحی موارد همچون استقرار حکمرانی علمی و تقویت هوشمندانه حس اقتدار، امنیت و بازدارندگی و سامان‌‌‌بخشی به اقتصاد نابسامان کشور و حل مقتدرانه مشکلات جامعه پزشکی، فعال کردن ساختارها و ظرفیت‌‌‌های قانونی کشور به‌‌‌منظور افزایش اختیارات و آزادی عمل دانشگاه‌‌‌ها و مراکز پژوهشی، تقویت و تثبیت مدیریت‌‌‌ها و راهبردهای علمی، گسترش همکاری‌‌‌های بین‌‌‌بخشی و ارتباط دانشگاه و صنعت و عمل به مُر قانون و شفافیت در اطلاع‌‌‌رسانی از اقدامات و برخورد قاطع قوای سه‌‌‌گانه با نارسایی‌‌‌ها، فسادها و ترک فعل‌‌‌های احتمالی که همواره از مطالبات مستمر رهبری انقلاب و مردم شریف بوده است و انتظار می‌رود با قاطعیت و سرعت بیشتری صورت پذیرد.
همچنین برای رفع این چالش‌‌‌ها باید ارتقای بردباری، تحمل یکدیگر و احترام متقابل در شرایط پیش آمده، به منظور تقویت هم‌‌‌بستگی ملی و یکپارچگی سرزمینی و پذیرش انتقاد و نقد از طرف مسوولان انجام شود. در ادامه این مبحث می‌توان خاطرنشان کرد تلاش جدی در جهت جذب نخبگان و فرهیختگان نظام سلامت و استفاده از تجربه آنها درحفظ، پیشبرد و ارتقای سلامت و توقف کامل خالص‌‌‌سازی و عدم‌استفاده از افراد بدون دانش و تجربه در امور اجرایی نظام سلامت کشور همراه با شناسایی و میدان دادن به جوانان متخصص و علاقه‌مند به پیشرفت کشور، اصلاح نظام تعرفه‌‌‌های پزشکی و پرداخت منطبق با تورم و وضعیت اقتصادی حاکم بر کشور برای افزایش رضایتمندی، ماندگاری کارکنان جامعه پزشکی و کاهش مهاجرت نخبگان و پاسخگویی، توجیه و اقناع همه‌جانبه افکار عمومی، صیانت از سرمایه‌‌‌های اجتماعی انقلاب اسلامی و ایران مستقل و سرافراز و تعمیق پایه‌‌‌های مردم‌سالاری دینی به‌مثابه الگوی جدید و جذاب حکمرانی با محوریت عدالت در جهان معاصر، از مهم‌ترین وظایف دستگاه‌‌‌ها، نیروها و نهادهای نظام اسلامی باشد.
در ادامه این راهکارها در این بیانیه عنوان شده است: امیدآفرینی واقعی و روحیه دادن به یکدیگر و به اشتراک گذاردن موفقیت‌‌‌ها و تجارب ارزشمند و شریک کردن دیگران در فرصت‌‌‌هایی برای زندگی اخلاقی و معنوی بهتر و معیشت شیرین از اقداماتی است که بدون تردید، پیشرانی برای تحولات و پیشرفت ایران عزیز خواهد بود. در نهایت می‌توان گفت انتصاب افراد باتجربه و دانشمند در مسوولیت‌‌‌های حساس در وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی و پرهیز از ناکارآمدی سیستم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با حذف نیروهای خبره و با سابقه روشن و سازنده در نظام سلامت می‌تواند گام‌‌‌های مطلوبی برای کشور ایجاد کند. به هر حال تقویت شبکه بهداشتی کشور که در سال‌های اخیر دچار عدم‌توجه و بی‌‌‌مهری شده است بخش مهمی از این راهکارهاست.
