در دومین کنفرانس پایان سال دارو مطرح شد
پیش‌بینی‌پذیری؛ مهم‌ترین خواسته صنعت دارو
ضرورت اصلاح و بهینه‌سازی حکمرانی دارو
به هر روی در شرایطی که گفت‌وگوهای غیررسمی در حاشیه این نشست، بیشتر متمرکز بر پاسخ به این پرسش بود که وضعیت قیمت‌گذاری داروها، ارز تخصیصی، تسهیلات بانکی و بودجه دارویار در سال‌آینده به چه شکل خواهد بود ولی بیش از همه، بحث‌ها و بررسی‌‌‌‌ها در زمینه پاسخ به این پرسش کلیدی بود که واقعا چرا نظام دارویی کشور باوجود اهمیت و استراتژیک‌بودن آن، تحت‌‌‌‌الشعاع معضلات و چالش‌هایی قرار می‌گیرد که پایان‌پذیر نیست؟ چرا بحران‌‌‌‌ها و معضلات نظام دارویی کشور در طول چند سال‌اخیر ثابت و تکراری هستند و صنعت داروسازی یا نظام حکمرانی توان عبور از آنها را نداشته‌است؟ آیا وجود موضوعات تکرار‌‌‌‌شونده، نشانه درجازدن صنعت داروست؟ در این میان متاسفانه باید به این واقعیت تلخ نیز اعتراف کنیم که فاصله صنعت داروسازی کشور با دنیا در حال افزایش است و پیش از آنکه این صنعت که اسباب غرور ملی است، بیش از این آسیب ببیند، باید چاره‌‌‌‌ای اندیشیده شود و به‌نظر می‌رسد ریشه بخش عمده‌ای از مشکلات موجود، در ضعف یا نقص شیوه حکمرانی داروست.
سیگنال‌های بورس به صنعت دارو
یکی از موضوعاتی که در این کنفرانس مورد‌توجه قرارگرفت، کاهش روند سودآوری شرکت‌های دارویی بورسی است که کارشناسان و صاحب‌نظران آن را به عدم‌توازن قیمت‌گذاری‌ها متناسب با افزایش هزینه‌های عملیاتی و افزایش هزینه‌های مالی نسبت دادند که در این میان تفاوت قابل‌توجه فروش گزارش‌شده در صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی با فروش آنها بر اساس آمارنامه دارویی است که ریشه‌های آن و سیگنال‌های مترتب بر آن، برای خبرگان و اهل فن مشخص و روشن است
نشان‌ها حاکی از آن است که ریسک زیادی در پوشش هزینه‌های مالی برای تقریبا نیمی از شرکت‌های دارویی بورسی با توجه به آخرین صورت‌های مالی ۹ ماهه منتشرشده در سال۱۴۰۲ قابل پیش‌بینی است. روند کاهشی سطح موجودی‌ها (آینده‌نگر) با توجه به عدم‌توانایی شرکت‌ها در تامین سرمایه‌درگردش مورد‌نیاز و افزایش ریسک کمبود ذخیره استراتژیک دارویی، موضوع دیگری است که به‌صورت تخصصی به آن اشاره شد. در مجموع به‌نظر می‌رسد که صنعت دارو و همچنین حکمرانی دارو، در آستانه یک بازبینی کلان و ریشهای در رویکردهای خود قرار دارد.
نسخه نجات
در نهایت مهم‌ترین نسخه‌ای که در این محفل ارائه شد این بود که صنعت داروسازی باید بتواند پیش‌بینی کند که اصلاح قیمت‌ها چه تابعی از دو مولفه اصلی یعنی تورم و تغییرات نرخ ارز تخصیصی خواهد بود و چه زمانی هر سال‌تغییر قیمت اعلام می‌شود. اگر چنین امکانی برای پیش‌بینی و برنامه‌ریزی محقق شود، قطعا می‌توان تصور کرد که وضعیت نظام دارویی کشور بهبود مشهودی پیدا خواهد کرد.
بررسی وضعیت امروز و چشم‌انداز آتی
به هر روی یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که مدنظر سرمایه‌گذاران حوزه سلامت و به‌خصوص فعالان دارویی کشور است، داشتن تصویر روشن از وضعیت سال‌آینده و داشتن بینشی درست و منطبق بر واقع از مسیری است که دولت پیش‌پای صنعت قرار می‌دهد. البته راه‌اندازی داشبوردهای عمومی و تخصصی از سوی سازمان غذاودارو در سالی که در ماه پایانی آن قرار داریم، توانسته است بخشی از این دغدغه را برطرف سازد تا جایی‌که رضایت بسیاری از اهالی صنعت حاصل‌شده، ولی به هر حال تشریح مقایسه‌ای عملکرد سازمان غذاودارو در دو سال۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ درخصوص وضعیت تعداد موافقت‌اصولی‌های صادرشده جهت احداث کارخانه داروسازی، تعداد پروانه‌های ساخت و تولید قراردادی، تعداد داروهایی که برای اولین‌بار پروانه برایشان صادر شده‌است، تعداد کل پروانه‌های ساخت، تعداد پرونده‌های اولین سری ساخت بررسی شده، تعداد اعلام مسیر بررسی پرونده دارویی و تعداد IRCهای صادرشده وارداتی توسط معاون برنامه‌ریزی اداره‌کل دارو، در کنفرانس پایان سال‌دارو، خالی از لطف نبود و مورد‌توجه اهالی صنعت قرارگرفت.
رهایی نظام تصمیم‌گیری از مدیریت بادکنکی
بی‌تردید در جهان پر نوسان و پرشتاب امروز، هوشمند‌‌سازی نظام تصمیم‌گیری به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل شده‌است، ولی متاسفانه مدیریت برخی افراد و سازوکار تصمیم‌گیری آنها به گونه‌ای است که به‌نظر می‌رسد مشکلات را حل نکرده و فقط به تعویق می‌اندازند. شاید یکی از مهم‌ترین پیام‌های کنفرانس پایان سال۱۴۰۲، آن بود که اهالی صنعت و مردان سیاستگذار، هر دو به این نقطه مشترک رسیده‌‌‌‌اند که دارو نیاز به درمان ریشهای دارد و راه درمان آن، نه راه‌‌‌‌حل‌‌‌‌های تسکینی و موقت و نه پرتاب مشکلات به‌مثابه بادکنک‌‌‌‌ها به هوا، بلکه گره‌‌‌‌گشای مصائب دارو، همگرایی برای حل مشکلات ساختاری و ریشهای است. دارو نباید گرفتار روزمرگی‌‌‌‌ها شود، بلکه باید همگام با دانش جهانی، تکنولوژی، هوش‌مصنوعی و پزشکی شخصی پیش‌برود.
