«دنیای اقتصاد» کمبود شیر خشک و چالش‌های آن را در کشور بررسی کرد
سیگنال‌های دولتی به واردات شیرخشک
موضوع کمبود شیر خشک امروز مربوط به یک استان خاص نیست و بسیاری از استان‌های کشور با این مشکل روبه‌رو شده‌اند؛ اصفهان، شیراز، تهران، گیلان و ... گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد میزان شیر خشک مورد نیاز برای مصرف بازار کاهش یافته و سهمیه داروخانه‌ها برای تامین شیر خشک مورد نیاز کم شده است و به این ترتیب مشکلات زیادی برای خانواده‌ها ایجاد شده است.
در این ارتباط سیدحیدر محمدی معاون غذا و داروی وزارت بهداشت می‌گوید در زمینه شیرخشک‌های خاص کمبود نداریم و شیرخشک‌های معمولی با کمبود روبه‌رو است، اما بررسی بازار نشان می‌دهد داروخانه‌ها از ارائه شیرخشک‌های معمولی نیز امتناع می‌کنند. بسیاری از محصولاتی هم که در گذشته مشکلی برای عرضه آنها وجود نداشت، امروز با مشکل در عرضه روبه‌رو شده‌اند. مصرف‌کنندگان و والدین می‌گویند مصرف هر برندی از شیر خشک برای همه نوزادان سازگار نیست و برای این منظور شیفت کردن از یک برند به برند دیگر کار آسانی نیست. درحالی‌که فعالان فروش توصیه می‌کنند نسبت به تغییر برند محصول خود اقدام کرده و فعلا از برندهای موجود استفاده کنند.
ارز نیست
اما چرا کمبود شیرخشک اتفاق افتاده است؟ در این راستا هانی تحویل‌زاده رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد چندی پیش با اشاره به اینکه سال ۱۴۰۱ همانند سال‌های قبل از آن میزان تولید شیر خشک حدود ۶۱ میلیون قوطی بود، افزود: امسال در پنج ماه ابتدایی سال (پایان مرداد) حدود ۲۷ میلیون قوطی تولید شده که با احتساب میزان تولید شهریور حدود ۵۰ درصد نیاز کشور تامین شده است. وی اظهار کرد: دولت به منظور حمایت از تولید شیرخشک باید حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد ارز مورد نیاز واردات مواد اولیه این محصول را تامین کند، اما در سال جاری این رقم تنها حدود ۲۵ درصد بود که در صورت تداوم این وضعیت در ماه‌های آینده تولید دچار چالش‌های جبران‌ناپذیری می‌شود.
رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد تصریح کرد: امید است هرچه سریع‌تر فرآیند تخصیص و انتقال ارز انجام شود تا تولیدکنندگان از تمام ظرفیت خود استفاده و نیاز بازار را در کمترین زمان ممکن حل کنند. تحویل‌زاده در خصوص میزان تولیدات کارخانه‌های بهداشت کار و نیکسان سلامت بهبود ساوه هم گفت: این واحدها در سال جاری حدود ۶ میلیون قوطی تولید و روانه بازار کردند که بیش از ۲۰ درصد میزان تولید شده در کشور در پنج ماه سال جاری است. کمبود ارز در چنین شرایطی با توجه به آزادسازی محدود و سوال‌برانگیز 6 میلیارد دلار از منابع بلوکه‌شده ایران می‌تواند کوتاه‌مدت باشد به خصوص اینکه این ارز به عنوان منبعی برای تامین دارو و غذا قابلیت استفاده را دارد و امید می‌رود دولت با تکیه بر منابع خود در این بخش بتواند بخشی از نیاز را برطرف و تعادل را در بازار شیر خشک برقرار کند.
واردات به جای تولید
در این بین به نظر می‌رسد دولت بار دیگر به جای تخصیص ارز مورد نیاز به صنعت، منابع ارزی را به واردات شیر خشک اختصاص داده است. قرار است 4 میلیون قوطی شیرخشک از ترکیه وارد شود که قیمت هر قوطی آن تا 6 دلار می‌رسد. فعالان حوزه داخل می‌گویند چرا باید زمانی که در ایران امکان تولید شیر خشک وجود دارد ، این محصول وارد شود و اگر ارز با کمبود روبه‌رو است چرا برای واردات ارز داریم و برای تولید نداریم؟
سجاد اسماعیلی مشاور رسانه‌ای رئیس سازمان غذا و دارو در این رابطه گفت: بانک‌هایی که برای انتقال ارز شیر خشک با شرکت‌های شیرخشک کشورمان کار می‌کنند بانک‌های اروپایی هستند که متاسفانه در خردادماه امسال کشورمان را تحریم کردند. این تحریم هم مزید بر علت شد. بعد از اینکه ۱۰ میلیون یورو از سوی بانک مرکزی برای تامین ماده اولیه شیرخشک تامین شد پول در بانک اروپایی به دلیل تحریم‌ها، بلوکه شد. بعد از یک ماه پیگیری، نهایتا پول واریزی برگشت داده شد.
وی افزود: در نامه‌ای به سازمان غذا و دارو تاکید کردیم که می‌توانیم ۲۴ میلیون عدد شیرخشک در سال تولید کنیم و اگر ارز داده شود ۳۴ میلیون قوطی در سال هم تولید خواهیم کرد. در این رابطه در حال حاضر مساله جدی کمبود شیر خشک است و وزارت بهداشت راه‌حل کمبودها را واردات ۳۰ میلیون قوطی می‌داند در حالی که تولیدکنندگان حاضر هستند تولید کنند.
به گفته اسماعیلی به نظر می‌رسد دولت در نظر دارد شیر خشک را تا جایی وارد کند که نیاز به محصول وارداتی از بین برود و بازار به تعادل برسد، اما تولیدکنندگان می‌گویند واردات پروسه تعادل‌بخشی در بازار را به تعویق می‌اندازد و بازار را بیش از پیش به کالای وارداتی عادت می‌دهد. در این میان ایجاد ارتباطات جدید باعث می‌شود واردات بار دیگر در اقتصاد کشور ریشه بدواند و برای این منظور لازم است تا دولت راه‌حل فوری‌تری در پیش بگیرد و واردات راه‌حل اساسی نیست.
وی گفت: در این میان چندی پیش سندی با عنوان سند امنیت پایدار دانش‌بنیان صنعت غذا منتشر شد که تاکید مشخص آن بر امنیت مساله غذا بود، قبلا و در همان گزارش نیز گفتیم که برخی مدیران ما به همان نسبت که به تدوین پروپوزال و شعار و پوستر علاقه‌مند هستند علاقه چندانی به عملیاتی کردن موضوع ندارند و تصمیم دولت در واردات شیر خشک در شرایط کنونی برخلاف مفاد صریح امنیت پایدار غذا برای خردسالان است که به وابستگی بیشتر به قدرت‌های دنیا می‌انجامد. گفته می‌شود از اواخر سال گذشته یعنی بهمن ۱۴۰۱ وزارت بهداشت، برخی شرکت‌های این حوزه را برای تخصیص ارز معرفی نکرده است و آن‌طور که تحویل‌زاده می‌گوید به جای 6 میلیون یورو ارز تنها 200 هزار یورو اختصاص یافته است.
شیرخشک در سامانه تیتک
در این رابطه مدیر روابط عمومی انجمن داروسازان ایران از نامه‌نگاری این انجمن با وزارت بهداشت برای اجرای این طرح خبر داده و گفته برای عرضه شیرخشک عادی (رگولاری) با ارائه کد ملی در داروخانه‌ها باید زیرساخت‌های الکترونیکی فراهم شود تا این مراکز در خدمت‌رسانی به هموطنان دچار اختلال نشوند. هادی احمدی افزود: بر اساس اعلام سازمان غذا و دارو از ۲۰ مهرماه قرار بود که شیرخشک عادی از طریق ثبت در سامانه تیتک به متقاضیان عرضه شود که هنوز داروخانه‌ها آمادگی این کار را ندارند زیرا زیرساخت الکترونیکی هنوز فراهم نیست.
وی با بیان اینکه مشکل قطع اینترنت نیز در داروخانه‌ها وجود دارد که می‌تواند خدمت‌رسانی به مردم را دچار وقفه کند، اظهار کرد: عرضه شیرخشک عادی با ارائه کدملی از طریق ثبت در سامانه تیتک مستلزم وقت و زمان مناسب است. احمدی تاکید کرد: انجمن داروسازان ایران نامه‌ای در این زمینه به سازمان غذا و دارو ارائه داده و خواسته است که تا ۲۰ آبان امسال صبر کنند تا زیرساخت‌های لازم برای عرضه شیرخشک از طریق ثبت در سامانه تیتک فراهم شود. به گفته وی، البته این تصمیم سازمان غذا و دارو با هدف مقابله و جلوگیری از قاچاق شیرخشک بوده اما نکته قابل توجه آن است که این قاچاق از داروخانه‌ها اتفاق نمی‌افتد زیرا سهمیه هر داروخانه حدود دوکارتن شیرخشک بوده و معمولا بیشتر از دو عدد نیز به متقاضی داده نمی‌شود.
