آینده روشن صنعت دارو با وجود موانع

محسن کردی /مدیرعامل شرکت داروسازی روزدارو فعالیت صنعت دارو به عنوان یکی از صنایع فعال در کشور، به شاخص‌‌‌ها و نوسانات اقتصادی گره خورده است؛ از آن طرف در این صنعت کنترل‌‌‌های دولتی مانند قیمت‌گذاری دستوری، نسبت به صنایع دیگر شدیدتر است. در این بین مباحث مختلفی درخصوص حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مطرح است. ارز ۴۲۰۰ تومانی رانت‌‌‌هایی را به همراه داشت که اگرچه حذف آن توانست بهبودهایی را رقم بزند؛ اما قرار بود پیش از حذف ارز ترجیحی، زیرساخت‌‌‌های موردنیاز و لازم آماده شود، اما فعالیت‌‌‌های عجولانه باعث شد قبل از ایجاد و تکمیل زیرساخت‌‌‌ها ارز ترجیحی حذف شود و چالش‌‌‌های جدی برای این صنعت اتفاق بیفتد.

در این بین حتی با وجود نواقص موجود در بخش زیرساختی اگر نقدینگی موردنیاز صنعت دارو تامین می‌‌‌شد، قطعا شرایط این صنعت امروز مطلوب‌تر بود، اما این تامین نقدینگی به دلایلی انجام نشد و چالش‌‌‌های کنونی را در وضعیت فعلی برای صنعت داروسازی کشور رقم زد. به طوری که امروز با وجود طرح‌‌‌های مختلف در بخش تولید دارو شاهد کمبود این کالا هستیم و مردم دسترسی آسان به برخی از انواع داروها ندارند. در این بین تصمیمات کوتاه‌مدت آسیب‌های جدی به این صنعت وارد کرده است در حالی که در حوزه امور اقتصادی، رویکردها و هدف‌‌‌گذاری‌‌‌ها حداقل باید پنج ساله باشد و برنامه‌‌‌ریزی بلندمدت در این بخش‌‌‌ها انجام شود. همان‌طور که در کشورهای مختلف برنامه‌‌‌های 10 ساله و 15 ساله در این حوزه‌‌‌ها انجام می‌شود و آنها می‌توانند بر اساس این هدف‌‌‌گذاری طرح‌‌‌های خود را اجرایی کنند.

به هر حال به‌‌‌رغم نکات ذکر شده، آینده تاریکی در انتظار این صنعت نیست و در صورت اصلاح برخی امور، آینده امیدوارکننده خواهد بود. البته بدیهی است که اگر به دنبال بهترین وضعیت در این صنعت هستیم، چنین شرایطی در حال حاضر حاکم نیست، اما با یک نگاه منطقی و با گذاشتن همه موارد در کنار هم به این نتیجه می‌‌‌رسیم که در فضای اقتصادی فعلی و با نوسانات موجود، عملکرد مطلوبی در این صنعت داشته‌‌‌ایم.

آنچه مسلم است؛ صنعت دارو در پکیج اقتصادی ایران قرار دارد و جدا از سایر صنایع نیست. صنعت دارو هم مانند سایر صنایع، یک بنگاه اقتصادی است. یعنی سرمایه‌گذاری در این صنعت باید سودآور باشد تا سرمایه‌گذاران بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. بنابراین تولید دارو هم به عنوان یک محصول تولیدی، باید توجیه اقتصادی داشته باشد. اگرچه در ابتدای امر وظیفه هر تولیدکننده حوزه سلامت، تامین داروی موردنیاز مردم است. اما نحوه قیمت‌گذاری برخی از محصولات باعث شده که تولید آنها سودده نباشد. در این شرایط بسیاری از محصولات دارویی تولید نمی‌شود و این باعث ضعیف شدن شرکت‌ها ‌‌‌شده است.

با این اوصاف، با وجود همه نوسان‌‌‌ها و موانع، صنعت دارو رشد خوبی داشته، صنعتگران تلاش خود را انجام داده‌‌‌اند و رو به جلو پیش می‌‌‌روند و آینده این صنعت قطعا رو به زوال نیست. عملکرد داروسازان در سال‌های اخیر به خوبی این موضوع را نشان می‌دهد. چراکه در چند سال گذشته با وجود همه فراز و نشیب‌‌‌ها خوشبختانه ما توانسته‌‌‌ایم نیاز دارویی کشور را به خوبی تامین کنیم و ورود محصولات بایوتک، بیولوژیک و... به بازار داخلی حاکی از رشد خوب و پیشرفت صنعت داروی کشور است، اما بحث اینجاست که همه این پیشرفت‌‌‌ها به سختی و در یک مسیر پرفراز و نشیب تحقق یافته است، نه در یک جاده هموار. از این رو ما در یک جاده ناهموار به سمت جلو حرکت می‌‌‌کنیم و قطعا اگر جاده هموار بود، سریع‌‌‌تر به اهداف خود می‌‌‌رسیدیم.

به عبارتی، اگر فضای اقتصادی خوب بود، صنعت دارو می‌توانست از شرایط بسیار بهتری برخوردار باشد. به طور نمونه صادرات دارو در حد قابل‌توجهی باشد، اما ما در حوزه صادرات ضعیف هستیم. زمانی کشور ترکیه در صادرات دارو بسیار ضعیف‌‌‌تر از ما بود، اما امروز به دلیل مساعد بودن شرایط در صادرات از ما پیشی گرفته ‌‌‌است.