انتقاد از ممنوعیت واردات

موسی احمدزاده با اشاره به اینکه تولید بدون کارخانه یا برون‌‌‌سپاری تولید به عنوان یک ایده مدرن در جهان مطرح است، گفت: در این شیوه تولید، فعالان اقتصادی که به دنبال تولید هستند از ظرفیت خالی کارخانه‌‌‌های معتبر استفاده می‌کنند و به این ترتیب این ایده زمینه‌‌‌ساز گسترش تولید است. وی افزود: تولید بدون کارخانه در کشور ما هرچند آن‌طور که شایسته است هنوز جا نیفتاده، ولی پیشرفت‌‌‌های خوبی داشته است به‌خصوص در پنج سال گذشته بعد از ممنوعیت واردات، ما در صنعت آرایشی و بهداشتی کشور شرکت‌هایی داریم که از لحاظ علمی ‌‌‌و برندینگ در این حوزه توانسته‌‌‌اند در خاورمیانه و حتی آسیای شرقی و کشورهای معتبر دنیا صاحب نام شوند.

احمدزاده با بیان اینکه امروز انجمن واردکنندگان فرآورده‌‌‌های بهداشتی، آرایشی و عطریات ایران از فعالان اقتصادی که قصد فعالیت در این بخش را دارند، حمایت می‌کند، گفت: انجمن در این زمینه واسطه کارخانه‌‌‌ها و فعالان اقتصادی خواهد بود و همچنین در این زمینه قول اعطای تسهیلات ارزان و ثبت برند تجاری برای حمایت از تولیدات بدون کارخانه داده شده است. به گفته وی بنگاه‌‌‌های کوچک و متوسط که زیر ۵۰ نیروی کار در اختیار دارند می‌توانند از کمیسیون سرمایه اتاق بازرگانی تسهیلات دریافت کنند و شرکت‌های بالای ۵۰۰ نفر می‌توانند با همکاری شرکت‌های تامین مالی بهره ببرند.

جایگاه صنعت آرایشی و بهداشتی در اقتصاد ایران

در ادامه رئیس انجمن واردکنندگان صنایع آرایشی و بهداشتی با بیان اینکه واردات هیچ گاه به عنوان مانعی در برابر این صنعت نبوده و برعکس شرکت‌های تولیدکننده داخلی با الگوبرداری از واردات به ارتقای سطح تولید و برندینگ اقدام کرده‌‌‌اند، گفت: در ایران بسیاری گمان می‌کنند لوازم آرایشی و بهداشتی جزو محصولات ضروری نیست در حالی که این محصولات از الزامات زندگی بشر است و در حلقه درمان نیز از اهمیت زیادی برخوردار است در حالی که در کشور ما بیشتر به دارو و درمان توجه می‌شود و پیشگیری از اهمیت کمتری برخوردار است و این موضوع حتی در بودجه‌‌‌بندی کشور نیز مشاهده می‌شود، این در حالی است که صنعت آرایشی و بهداشتی بخشی از پیشگیری در برابر بیماری‌‌‌ها را بر عهده دارد.

محمدرضا بحیرایی افزود: نکته دیگر اینکه تضعیف این صنعت به ایجاد اشکال در توزیع دارو منجر خواهد شد زیرا سرمایه آرایشی و بهداشتی، اقتصاد داروخانه‌‌‌های کشور را سرپا نگه داشته و آسیب این صنعت باعث کاهش شدید گردش مالی داروخانه‌‌‌ها خواهد شد. وی افزود: امروز واردکنندگان ما در تولید بدون کارخانه مشارکت دارند اما با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند و این در حالی است که بسیاری از مسائل می‌توانند تسریع شوند و بوروکراسی اداری کاهش یابد.

بحیرایی در پاسخ به پرسش «دنیای‌اقتصاد» در ارتباط با تسهیلات برای صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی با انتقاد از نبود حمایت‌‌‌های مالی بانک‌ها از این صنعت گفت: متاسفانه در این صنعت خبری از تسهیلات نیست. اگر هم بانکی وامی‌‌‌ می‌دهد، نرخ سود آن بسیار بالا بوده و به کارخانه‌دار و تولیدکننده تنفس داده نمی‌شود، به همین دلیل دریافت آن توجیه و صرفه اقتصادی ندارد. نرخ سود تسهیلات بانکی بسیار بالا بوده و حتی در برخی موارد همین گرفتن وام باعث تعطیلی و ورشکستگی واحدهای تولیدی می‌‌‌شود.

دنیا به سمت تولید فراسرزمینی می‌رود

محمد بقایی، کارشناس صنعت آرایشی و بهداشتی نیز با بیان اینکه مبحث برون‌سپاری تولید از سال ۲۰۰۰ به صورت جدی در این رشته وارد شده، گفت: از ۱۹۸۴ به بعد واحد تولیدی جدیدی در اروپا تاسیس نشده و این منطقه از فاز برون‌سپاری به سمت برون‌سپاری فراسرزمینی نیز حرکت کرده است و بسیاری از محصولات را در مناطق دیگر جهان تولید می‌کنند. به گفته وی تحقیقات و نوآوری و تهیه فرمولاسیون، تولید مواد اولیه جدید، ابزارآلات بسته‌‌‌بندی یا مارکتینگ، امروز به صورت تخصصی درآمده‌اند و کمتر به سمت تولید محصول حرکت می‌کنند.

وی با بیان مرگ برندهای بسیار معتبر داخلی در اوایل انقلاب گفت: این اتفاق تلخی بود که افتاد، ولی در سال‌های اخیر در صنعت آرایشی و بهداشتی اتفاقات خوبی افتاده و تعداد زیادی از واردکنندگان به حوزه تولید ورود کرده و تجربه‌‌‌های بین‌المللی خود را در حوزه تولید به کار گرفتند و اگر تحریم‌‌‌ها نبودند سال ۱۴۰۳ می‌توانستیم به بازارهای صادراتی ورود کنیم.

وی با بیان اینکه حدود ۵۰‌درصد ظرفیت خالی در این صنعت وجود دارد گفت: در صورتی که کارخانه‌‌‌ها سه شیفت کار کنند این ظرفیت خالی بیشتر هم هست و این در حالی است که در حوزه محصولات مختلف، این ظرفیت‌‌‌ها متفاوت است. به گفته وی ظرفیت‌‌‌های تولیدی در دولت‌‌‌های گذشته ایجاد شده ولی برآوردی از بازار صورت نگرفته است با این حال این ظرفیت‌‌‌ها برای مصرف ۴۰۰ میلیون نفر است و می‌تواند منطقه را تحت پوشش  قرار دهد، اما متاسفانه بسیاری از بازارها را یا از دست داده‌ایم یا در حال از دست دادن آنها هستیم؛ به عنوان مثال بازار افغانستان و عراق و جمهوری آذربایجان را از دست داده‌‌‌ایم. بقایی با بیان اینکه این تنها صنعتی است که صد‌درصد توسط بخش خصوصی اداره می‌شود گفت: خبری از بسیاری از رانت‌‌‌های اطلاعاتی که در صنایع دیگر وجود دارد در این صنعت نیست؛ بنابراین ورود افراد به این نیت که از رانت بهره‌مند شوند بی‌فایده است.

دولت دست از دخالت بردارد

بهاره رحیمی‌‌‌نژاد، مدیرعامل شرکت سورنا نیز با بیان اینکه در سال‌های اخیر رشد صنعت آرایشی و بهداشتی با افت روبه‌‌‌رو شده، گفت: صنعت آرایشی و بهداشتی به دخالت کسی نیاز ندارد و همین که دولت این صنعت را به حال خود واگذارد رشد بسیاری را تجربه خواهد کرد. وزیری مدیرعامل شرکت رادینا نیز در این نشست با بیان اینکه صنعت آرایشی و بهداشتی یکی از صنایع قوی در ایران است که توان و دانش بالای تولید محصولات را در برابر کشورهای منطقه دارد، گفت: متاسفانه تحریم‌‌‌های داخلی باعث شده تا پتانسیل‌‌‌های این صنعت مغفول بماند، زیرا بوروکراسی‌‌‌ها و سنگ‌‌‌اندازی‌‌‌ها مانع بروز خلاقیت‌‌‌های کیفی و کمی ‌‌‌این صنعت شده است. وی اظهار امیدواری کرد در حوزه تولید بدون کارخانه بتوان از ظرفیت‌‌‌های خوب تولید در کارخانه‌‌‌های ایرانی استفاده و از ورود کالاهای تقلبی و زیرپله‌‌‌ای جلوگیری کرد، زیرا رقابت در سال‌های اخیر با وجود این روش تولید افزایش یافته و این موضوع ورود کالاهای قاچاق را کاهش داده است.

واردات جان صنعت را نجات داد

مرتضی دانایی از فعالان این صنعت گفت: در حوزه آرایشی و بهداشتی ممنوعیت وارداتی در پنج سال پیش باعث از بین رفتن برخی شرکت‌های فعال در این صنعت شد و همین امر باعث ورود کالاهای قاچاق به کشور شد. این موضوع باعث آسیب به سلامت افراد، واردات بدون مالیات و عوارض توسط قاچاقچی‌‌‌ها و... شد. به گفته وی در این دوره دعوت از صاحبان برند و تولید محصول بدون کارخانه می‌توانست مانعی در برابر سقوط این صنعت باشد و هرچند قرار بود برندهای خارجی که در ایران به صورت نمایندگی فعال بودند تحت لیسانس در ایران تولید کنند، اما دولت مانع این اقدام شد و در نتیجه ورود تکنولوژی‌‌‌های روز دنیا به کشور با مانع دولتی روبه‌‌‌رو شد.

دانایی با بیان اینکه محدودیت‌ها باعث فساد، تضعیف رقابت و کاهش کیفیت می‌شود گفت: واردات باعث تقویت تولید خواهد شد و ما به عنوان تولیدکنندگان این صنعت از آن استقبال می‌‌‌کنیم. به گفته وی هدف باید صادرات محصولات آرایشی و بهداشتی باشد ولی متاسفانه این صنعت هیچ گاه با نگاه موافق دولت‌‌‌ها روبه‌‌‌رو نبوده است، اما می‌تواند هزینه‌‌‌های درمان را برای دولت کاهش دهد. به گفته وی برخی برندها در ۳۰ سال گذشته در کشور نمایندگی داشتند و کالای آنها در ایران تحت لیسانس تولید می‌‌‌شد، اما با ممنوعیت واردات بالک (مواد آماده آرایشی با رنگ‌بندی‌‌‌های مختلف آماده پر شدن در پوکه یا ظرف) از سال ۱۳۹۷، امکان فعالیت این شرکت‌ها در ایران منتفی شد. البته در حال حاضر بیشتر مواد اولیه این صنعت وارداتی است. اما بعد از ممنوعیت واردات بالک برخی هم به مواد اولیه بی‌‌‌کیفیت روی آوردند.

دانایی ادامه داد: در ماه‌‌‌های گذشته از سوی مسوولان تایید شده که مسیر واردات بالک باید باز شود، اما شاهد تاخیر در اجرای مصوبه هستیم. اگر این ممنوعیت برداشته شود، ممکن است خیلی از برندهای مطرح دنیا برای تولید در ایران اقدام کنند. وی افزود: به طور کلی دو نوع تولید با فرمولاسیون خود شرکت یا با فرمولاسیون شرکت خارجی انجام می‌شود. در حال حاضر واردات بالک انجام نمی‌شود، اما واردات مواد اولیه مجاز است. به طور کلی شرکت‌های خارجی صاحب بالک فرمولاسیون خودشان را در اختیار بقیه قرار نمی‌‌‌دهند. در مجموع مواد اولیه این صنعت تقریبا کاملا وارداتی است و در داخل تولید نمی‌شود.

قاچاق جولان می‌دهد

علی روشن فعال حوزه توزیع لوازم آرایشی و بهداشتی در این نشست با بیان اینکه سیاست‌‌‌های دولتی در بسیاری موارد روی توافق‌‌‌های بین‌المللی اثرات منفی گذاشته گفت: در حوزه‌‌‌های واردات، توزیع و... همواره محدودیت‌های متعددی ایجاد می‌شود و اجناس قاچاق در کشور جولان می‌دهد و این در حالی است که باید نیاز داخلی لوازم آرایشی و بهداشتی از راه درست آن پاسخ داده شود. گفتنی است نخستین همایش تولید بدون کارخانه یا private label با حمایت اتاق بازرگانی صنعت، معدن و تجارت ایران و با حضور فعالان صنعت آرایشی و بهداشتی کشور در دهم مهرماه سال‌جاری در مدرسه علوم و فنون تهران برگزار خواهد شد.