با این حال از ابتدای اجرای طرح دارویار و حذف ارز ترجیحی با وجود اینکه انتظار می‌رفت به‌روزرسانی قیمت‌ها بر اساس ارز نیمایی از ابتدای زنجیره تولید انجام شود اما این حلقه از اولویت خارج و به زنجیره نهایی یعنی محصول داروسازان منتقل شد. بنابراین یک وقفه طولانی در این اصلاح قیمت‌ها ایجاد شد و بعد هم که سازمان غذا و دارو نسبت به به‌روزرسانی قیمت‌های ماده موثره اقدام کرد به قدری برخی از قیمت‌ها غیر‌کارشناسی اعلام شد که حتی قیمت تمام‌شده را هم در برخی از مولکول‌های دارویی تولید داخل نمی‌تواند پوشش دهد. به دنبال این ماجرا تولید از رونق افتاد و اثرات این تصمیم‌ها با کمبودهای دارویی از زنجیره نخست تولید به زنجیره نهایی و مصرف‌کنندگان رسید.

در این خصوص سید‌مهدی سجادی، ‌‌مدیرعامل شرکت تولید مواد اولیه دارویی البرز بالک به بازار می‌گوید: به نظر می‌آید که در بحث مواد اولیه دارویی کشور باید حمایت بیشتری صورت بگیرد. هر چند این صنعت نوپا است و تمام دستاوردهای آن مربوط به دوره انقلاب است. اما طی همین سال‌ها هم توانسته رشد و بالندگی بسیاری در حوزه تولید ماده موثره دارو به دست بیاورد. وی با اشاره به اینکه داخلی‌سازی برخی از مولکول‌های دارویی نتیجه تلاش‌های شبانه‌روزی همکاران شیمیست و داروساز است، می‌افزاید: نتیجه این تلاش‌ها موفقیت در داخلی‌سازی حدود ۷۰ درصد از نیاز صنعت دارویی کشور از نظر مواد اولیه است. با این حال متاسفانه قیمت‌گذاری‌هایی که از سوی سازمان غذا و دارو صورت گرفته متناسب با قیمت تمام شده نیست و حیات این صنعت را در معرض خطر قرار داده است.

قیمت‌های سازمان غذا و دارو کفاف هزینه تولید را نمی‌داد

مدیرعامل البرز بالک با اشاره به اینکه رفع چالش‌های موجود در صنعت دارو نیازمند جلسات متعدد با حضور اعضای شرکت‌های عضو سندیکای تولیدکنندگان ماده موثره و‌... است، ‌‌ می‌گوید: بعد از تبادل نظر باید نسبت به همگام‌سازی قیمت اقدام شود که ابتدا نیاز است این مسیر از ماده اولیه شروع شود و سپس متناسب با آن قیمت محصول نهایی را بدهند. این درحالی است که شاهد هستیم قیمت محصول نهایی اصلاح می‌شود اما قیمت ماده اولیه تغییر نمی‌کند. وی می‌افزاید: با این تفاسیر تولیدکنندگان ماده موثره دارویی اکنون با چالش‌های عدیده‌ای مواجه شده‌اند و در مسیری به اجبار قرار گرفته‌اند که تولید صرفه اقتصادی ندارد. این درحالی است که شرکت داروسازی باید حداقل گردش اقتصادی را داشته باشد.

سجادی با اشاره به فهرستی که چندی پیش سازمان غذا و دارو درباره قیمت‌های جدید ماده موثره منتشر کرده ادامه می‌دهد: از حدود ۲۰ ماده موثره که مربوط به البرز بالک بود برای ۱۱ مورد اعتراض زدیم و خواستار بازبینی مجدد قیمت‌ها شدیم؛ چرا که در صورت عدم اصلاح قیمت‌ها امکان ادامه تولید نداریم. همان‌طور که می‌دانید مطابق طرح دارویار ارز ترجیحی کاملا حذف شده و این حذف ارز ترجیحی و تبدیل آن به نیمایی حدود ۶ برابر و نیم نیاز به نقدینگی را افزایش می‌دهد. این داروساز با اشاره به اثرات حذف ارز ترجیحی در قیمت تمام‌شده ماده موثره تاکید می‌کند: قیمت تمام‌شده ماده موثره البرز بالک با حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و تبدیل آن به ارز آزاد یا نیمایی ۵/ ۲ تا ۳ برابر خواهد شد. این محاسبه پیچیده‌ای نیست که سازمان غذا و دارو نتوانست آن را انجام دهد؛ یعنی اگر نرخ ارز را براساس محاسبات قدیم تبدیل کنند به این قیمت تمام شده می‌رسند.

حمایت یک‌طرفه از بیمه‌ها و کمبودهای دارویی

سجادی با اشاره به اینکه تولیدکنندگان ماده موثره دارویی حاشیه سود بالایی ندارند، می‌گوید: متاسفانه با سیاست‌های سازمان غذا و دارو در قیمت‌گذاری ماده موثره اکنون با چالش‌های متعددی مواجه شده‌ایم و هنوز هم قیمت‌گذاری‌های مناسبی نشده است. همچنین خطر این می‌رود که شرکت‌های تولید ماده اولیه کم کم ظرفیت‌های خود را از دست بدهند و خطوط تولیدشان کم‌کم به تعطیلی کشانده شود. مدیرعامل البرز بالک با اشاره به اینکه عدم توجه به تولید داخلی درهای واردات را باز می‌کند و بر حجم وابستگی در حوزه دارو می‌افزاید، اضافه می‌کند: اگر شرکت‌های داروسازی نیاز به این پیدا کنند که API را وارد کنند تمام زحمتی که برای تولید داخلی ماده موثره کشیده شده از دست می‌رود. زحمتی که سالیان سال برای تولید مواد اولیه در مراحل مختلف کشیده شده و به راحتی با واردات از سمت کشورهای تامین‌کننده از دست می‌رود. صنعتی  را که مبنای علمی دارد و محصولاتی دانش‌بنیان عرضه می‌کند در سالی که به نام محصولات دانش‌بنیان است از دست خواهیم داد.

وی در پاسخ به این سوال که چه اتفاقی رخ داده که سازمان غذا و دارو قیمت‌های پایین‌تر از هزینه تولید را برای ماده موثره تعیین کرده، می‌گوید: مکانیزم را نمی‌دانم. چندی پیش در جلسه‌ای با حضور کمیسیون بهداشت و درمان مجلس حضور داشتیم و موضوع کمبود آنتی بیوتیک‌ها و سایر چالش‌های بازار دارویی را بررسی کردیم. ما یکی از تامین‌کنندگان اصلی داروی سفکسیم هستیم که به خاطر سیاستگذاری‌های نامناسب خط تولید  آن تعطیل شده است. سجادی اضافه می‌کند: در آنجا هم نمایندگان مطرح کردند که اختیار قیمت‌گذاری را سازمان غذا و دارو انجام می‌دهد و ظاهرا ملاحظاتی هست که به بیمه‌ها فشار کمتری بیاید و قیمت تمام‌شده محصول نهایی بالاتر نرود که سازمان‌های بیمه‌گر بتوانند پوشش دهند که در عمل با این سیاستگذاری تولید آسیب می‌بیند.