«دنیای‌اقتصاد» امنیت غذایی فصل آتی را بررسی می‌کند
پیامدهای گرانی نهاده‌های کشاورزی
بخشنامه‌هایی که ناگهانی به بازار ابلاغ می‌شود، آسیب و ضرر زیادی به تولیدکنندگان، واردکنندگان و همچنین مصرف‌کننده وارد می‌کند. طی هفته‌های گذشته موضوع واردات نهاده‌های دام و طیور تولیدکنندگان را دچار سردرگمی کرد و برای جلوگیری از تلف شدن سرمایه‌ها مجبور به خرید نهاده‌های گران‌تر شدند؛ طوری‌که جیره و رژیم غذایی طیور تغییر کرده است. مفقود شدن ۳ میلیون تن ذرت وارداتی نیز باعث به هم ریختگی در بازار تولید موادغذایی شده است.
پاییز با پروتئین گران
ناصر نبی‌پور، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران از محدودیت عرضه نهاده‌های دامی خبر داد و گفت: با این شرایط در پاییز با کمبود عرضه محصولات پروتئینی مواجه خواهیم شد. میانگین قیمت هر کیلوگرم تخم‌مرغ درب مرغداری١٠ هزار تومان شده و از سویی نهاده‌های دامی به شدت محدود شده و یافت نمی‌شود. او در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر قیمت هر کیلوگرم ذرت دامی را بیش از ٣ هزار تومان و کنجاله سویا به حدود ١١ هزار و ٥٠٠ تا ١٢ هزار تومان اعلام کرده و تاکید دارد که با این همه افزایش قیمت هنوز هم نهاده برای خرید پیدا نمی‌شود.این فعال بخش‌خصوصی ضمن انتقاد شدید از شرایط ایجاد شده، گفت: با این وضعیت تولیدکننده هر چه را که می‌تواند به‌عنوان جیره غذایی طیور استفاده می‌کند تا مرغ‌ها از گرسنگی تلف نشوند.نبی‌پور ادامه داد: به‌عنوان مثال پودر گوشت، پودر گندم و کلزا وارد جیره غذایی مرغ‌ها شده، درحالی‌که پودر گوشت ارزش غذایی ندارد و کلزا نیز نباید بیش از ١٠ درصد مورد استفاده قرار بگیرد؛ ضمن اینکه همین امر باعث شده قیمت کلزا نیز افزایش یابد، به‌طوری که قیمت هر کیلوگرم آن قبلا هزار و ۳۰۰ تا هزار و ۴۰۰ تومان اما رفته رفته به ۳ هزار تومان رسید و هم‌اکنون نیز به قیمت بیش از ٦ هزار تومان عرضه می‌شود.وی تصریح کرد: ادامه این روند منجر به افت وزن و افت تولید می‌شود و تولیدکنندگان مرغ‌های جوان خود را نیز به کشتارگاه می‌فرستند و در پاییز که مصرف تخم‌مرغ بالا می‌رود با معضل مواجه می‌شویم و عواقب این اقدامات را خواهیم دید.نبی‌پور تاکید کرد: این شرایط هم درباره تخم‌مرغ و هم گوشت مرغ وجود دارد و درصورت عدم اتخاذ تدابیر ویژه با کمبود تولید هر دو محصول مواجه خواهیم شد.وی درباره صادرات تخم‌مرغ نیز با بیان اینکه صادرات هنوز در پیچ و خم اداری مانده است، افزود: با وجود لغو عوارض صادراتی، صادرات هنوز به درستی شکل نگرفته ضمن اینکه بازارهای هدف نیز کشش زیادی ندارد و ترکیه از غفلت ما استفاده کرده و این بازارها را تسخیر کرده است.
کشت بر مدار شوک کشاورز
جنجال بر سر مجوز واردات کودهای فسفاته و پتاسه برای فصل کشت طی روزهای گذشته به‌صورت مختصر در رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفت. شاید بازارهای مالی و ارزی جذابیت بیشتری برای ارائه به مخاطبان داشته؛ اما نبود نظارت کافی و بسته بودن در اتاق‌های تصمیم‌ساز به روی اهالی تشکل‌ها نظم بازار را به هم ریخته است. افزایش ۳ تا ۵ برابری قیمت کودهای شیمیایی در آغاز فصل زراعی کشاورزان را دچار شوک کرده است. سیدجعفر حسینی، مشاور نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور ضمن انتقاد از افزایش ۳ تا ۵ برابری نرخ های مصوب سموم و کودهای شیمیایی در آستانه آغاز فصل زراعی گفت: مصوبه اخیر شورای اقتصاد در زمینه افزایش قیمت کودها و سموم شیمیایی و ۳ تا ۵ برابر شدن نرخ آنها، شوک بزرگی برای تولیدکنندگان و تولید کشور است.
وی افزود: کشاورزان طی چند سال اخیر به امید بهبود شرایط نسبت به سال قبل اقدام به کشت می‌کردند؛ ولی متاسفانه سال به سال وضعیت بدتر شده در حدی که امسال با توجه به افزایش ۵ برابری قیمت کودهای شیمیایی فسفاته و پتاسه و افزایش حدود ۳ تا ۵ برابری سموم به‌عنوان مولفه‌های مهم تولید، کشاورزان دیگر قادر به ادامه کار و کشت گندم، کلزا، چغندر و دیگر محصولات اساسی کشاورزی نیستند.این فعال بخش‌خصوصی از تصمیم جدید شورای اقتصاد در آستانه فصل کشت جدید به شدت انتقاد کرد و گفت: چگونه است که شورای اقتصاد در زمان تعیین قیمت تضمینی محصولات کشاورزی با در نظر گرفتن مصلحت بودجه‌ای، قیمت محصولات کشاورزی را قطره‌چکانی اضافه می‌کند؛ اما در زمان دیگری یک‌شبه و ناگهانی قیمت کودهای شیمیایی فسفاته و پتاسه را تا ۵ برابر افزایش می‌دهد؟حسینی با بیان اینکه کشاورزان به هیچ عنوان توان این افزایش هزینه‌ها را ندارند و عطای تولید را به لقایش بخشیده‌اند، گفت: تا کی قرار است بهای تامین امنیت غذایی کشور را فقط کشاورزان بدهند و دولت حداقل حمایتی هم انجام ندهد؟وی تصریح کرد: اگر شورای اقتصاد تا پایان شهریور قیمت تضمینی محصولات کشاورزی را متناسب با افزایش هزینه‌های تولید تعیین و اعلام نکند احتمالا کشاورزان اقدام به کشت گندم و کلزا نمی‌کنند؛ چون جیبشان خالی شده و حتی توان خرید بذر را نیز ندارند.
این فعال بخش‌خصوصی با اشاره به اینکه این اقدامات باعث شده است برخی کشاورزان حتی به نان شب محتاج باشند، درباره عواقب بی‌توجهی به بخش تولید هشدار داد و افزود: در شرایط دشوار تحریم و جنگ اقتصادی و مشکلاتی که بر سر راه واردات ایجاد شده، مسوولان چگونه می‌خواهند کالاهای اساسی را تامین کنند؟
حسینی با اشاره به قیمت‌های مصوب جدید سموم شیمیایی گفت: قیمت سم دلتا مترین در اردیبهشت ۴۷ هزار تومان بوده و در شهریور به ۱۰۷ هزار تومان رسیده؛ فنیتروتیون در اردیبهشت ۱۰۸ هزار تومان بوده و در شهریور به ۴۳۴ هزار تومان رسیده، اکسی کلرور مس در اردیبهشت ۴۴ هزار و ۵۰۰ تومان بوده و در شهریور به ۱۳۰ هزار تومان رسیده است این نرخ‌های مصوب سازمان حمایت از حقوق تولیدکننده و مصرف‌کننده است و در بازار شاهد افزایش بیشتر این نرخ‌ها نیز بودیم.دخالت‌های دولت در حوزه تامین نیاز تولیدکنندگان بدون مشورت تشکل‌ها موجب آشفتگی در حوزه کشاورزی شده است. تصمیم‌های موازی و گاه متناقض وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صمت از یک‌سو و به‌عهده گرفتن امور توسط دولت و کاهش مشورت و نظارت تشکل‌ها از سوی دیگر باعث شده عده‌ای خارج از فضای صنفی و ناآشنا به حوزه‌ها سررشته امور را در دست گرفته و امنیت غذایی را با بحران و تهدید روبه‌رو کنند.
