«دنیای‌اقتصاد» وضعیت بلاتکلیفی محصولات کشاورزی تراریخته را بررسی می‌کند
قانون‌گذاری با نظر تشکل‌های علمی
شیوه رفتاری دولت‌ها برای پذیرش تولید و واردات این محصولات بسته به قدرت رسانه‌ای و تجاری یا علمی تشکل‌های موافق یا مخالف تعیین می‌شود. شهروندان ایرانی به‌دلیل نبود شفافیت لازم درباره واردات این محصولات در مقابل هجمه خبرهای این حوزه دچار تشویش می‌شوند. انجمن ایمنی زیستی از یکسو موافق تولید بذرهای تراریخته و انجمن ارگانیک مخالف تولید یا واردات آن است. مجمع ملی خبرگان کشاورزی خواهان مصوبه مجلس برای تصمیم‌گیری میزان و نحوه واردات این محصولات کشاورزی است و اتحادیه انجمن‌های علوم کشاورزی موافق تکیه بر توان متخصصان ژنتیک و تولید تراریخته‌هاست. مدیرعامل مجمع ملی خبرگان کشاورزی کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس از مجلس شورای اسلامی خواسته برای تحقق خواست جوامع صنفی کشاورزی به این ماجرا ورود کند و طبق قانونی صریح و شفاف درباره واردات یا تولید آن تصمیم بگیرد. او با بیان اینکه بذرهای هیبرید تراریخته کلزا و ذرت به‌صورت قاچاق به کشور وارد می‌شود گفت: مجلس باید تمام هم و غم خود را صرف منع واردات محصولات تراریخته کند. این درحالی است که بهزاد قره‌یاضی رئیس انجمن ایمنی زیستی از توانایی دانشمندان داخلی برای تولید این محصولات و کمک به خودکفایی با حفظ منابع آب می‌گوید.
سالانه نزدیک به ۱۰میلیون تن انواع محصولات دستکاری شده ژنتیکی یا تراریخته (GMO) شامل سویا، ذرت، کلزا، روغن‌های نباتی و پنبه توسط واردکنندگان عمده وارد کشور می‌شود. براساس قانون مصوب مجلس، واردات، کشت و مصرف تراریخته‌ها بدون کسب مجوز ممنوع است. درحالی‌که خرداد گذشته رئیس سازمان بازرسی کشور در دیدار با وزیر جهاد کشاورزی از لزوم نظارت بیشتر بر صدور این مجوزها تاکید کرد و خواستار ایجاد یک سامانه شفاف برای واردات انواع محصولات و نهاده‌های کشاورزی شده بود، وزیر جهادکشاورزی منکر هرگونه تولید بذر تراریخته در داخل کشور شده است.
توان تولید بیش از استانداردهای جهانی
خان‌محمدی افزود: به نمایندگی از مجمع ملی خبرگان کشاورزی کشور اعلام می‌کنم اگر دولت از کشاورز حمایت کند، نهاده‌های آنها را به موقع تحویل دهد، این بخش می‌تواند بدون نیاز به کشت محصولات تراریخته بیش از استانداردهای جهانی تولید کند. درحال‌حاضر تولیدکنندگان این مجمع چند برابر میانگین داخلی و حتی جهانی تولید می‌کنند.
وی تصریح کرد: دغدغه متخصصان و کارشناسان سلامت محصولات تراریخته است و اگر هنوز کارشناسان در سلامت این محصولات شک دارند، چرا ما آنها را در کشور توسعه دهیم. دولت باید برای تصمیم‌گیری‌های کلان تشکل‌های مربوطه را دخالت دهد و از نظرشان استفاده کند. مدیرعامل مجمع ملی خبرگان کشاورزی کشور عنوان کرد مجلس باید با تمام وجود به فکر منع واردات محصولات تراریخته باشد. خان‌محمدی همچنین گفت: متاسفانه بذرهای هیبرید کلزا و ذرت که تراریخته هستند، به‌صورت قاچاق وارد کشور شده و کشت می‌شود.این درحالی است که جان کلارک، رئیس هیات نمایندگان کمیسیون کشاورزی اتحادیه اروپا در تایید حرف خان‌محمدی می‌گوید: افکارعمومی در اروپا نسبت به محصولات تراریخته که مصرف انسانی دارند، رغبتی ندارد و ایران نشان داده محصولاتش GMO نیست که این امر مزیت و نکته مثبتی درباره کشاورزی ایران به حساب می‌آید. اروپایی‌ها برای مصرف انسانی به محصولات ارگانیک علاقه بیشتری دارند. اما قره یاضی سخنان او را رد کرده و آمریکا را بزرگ‌ترین تولیدکننده تراریخته‌ها و اروپا و چین را بزرگ‌ترین واردکنندگان و مصرف‌کنندگان این محصولات معرفی می‌کند.
نتایج یک تحقیق ۱۰ ساله
پژوهشی در قالب ۵۰پروژه علمی و با مشارکت ۴۰۰گروه پژوهشی از تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپایی و با هزینه‌ای ۲۰۰ میلیون یورویی انجام شده و برای تکمیل آن از نتایج سایر پژوهش‌هایی که به‌طور مستقل توسط مراجع پژوهشی کشورهای عضو اتحادیه اروپا به اجرا در آمده نیز استفاده شده است.جنبه‌های مختلفی از قبیل مسائل زیست‌محیطی، سلامت و بهداشت غذایی مثل حساسیت‌زایی احتمالی و کاربردهای دیگر محصولات تراریخته از جمله، استفاده از باقی‌مانده آنها در تولید سوخت‌های زیستی، روش‌های ارزیابی سلامت غذا، روش‌های مدیریت محصولات تراریخته و حتی جنبه‌های اجتماعی و سیاسی مرتبط با محصولات تراریخته در این تحقیق مورد بررسی و پژوهش قرار داده شده است.این پژوهش که از سال ۲۰۰۱ تا۲۰۱۰ به اجرا در آمده است، کامل‌ترین و جامع‌ترین مطالعه‌ای است که تاکنون روی محصولات کشاورزی به اجرا درآمده و از نظر مدت زمان پژوهش و در نظر گرفتن جنبه‌های مختلف علمی و حتی غیرعلمی، قابل دفاع است و در نهایت به این نتیجه رسیده است که محصولات تراریخته از نظر سلامتی و سایر جنبه‌ها مانند محصولات غیرتراریخته هستند.سازمان ایمنی غذایی اتحادیه اروپا (EFSA) به‌عنوان تنها مرجع رسمی تصمیم‌گیری درخصوص محصولات تراریخته در ۲۸ کشور عضو این اتحادیه، تاکنون به بیش از ۷۰ محصول تراریخته مجوز کشت و مصرف در اتحادیه اروپا داده است و به این روند نیز ادامه می‌دهد.بهزاد قره یاضی رئیس اتحادیه انجمن‌های علوم کشاورزی دغدغه مخالفان تولیدات تراریخته را از نظر علمی مستند نمی‌داند و می‌گوید فناوری تراریخته یکی از فناوری‌هایی است که به‌سرعت در دنیا مورد پذیرش قرار گرفته و درحال‌حاضر نزدیک به ۲۰۰ میلیون هکتار از اراضی دنیا زیر کشت و تولید این نوع محصول قرار دارد.او ادامه داد: با توجه به شرایط کم‌آبی در کشور ما یکی از بهترین گزینه‌ها برای افزایش تولید کشاورزی با استفاده از آب کمتر، تولید محصولات تراریخته است. رفاه، افزایش درآمد، سلامتی بیشتر و اقتصادی بودن محصولات تراریخته از دلایل دیگری است که رئیس اتحادیه انجمن‌های علوم کشاورزی آنها را دلایل کافی برای تولید این محصولات عنوان می‌کند.وی اظهار کرد: پنبه تراریخته‌ای که در آزمایشگاه‌های ما تولید شده بی‌نیاز از سموم است. پنبه بعد از برنج دومین محصولی است که ۴ تا ۱۲ بار سمپاشی نیاز دارد، بنابراین تولید تراریخته آن بسیار سالم است ضمن آنکه عملکرد تولید پنبه در شرایط عادی ۲ تا ۵/ ۲ تن است اما تولید تراریخته آن ۵ تن عملکرد در هکتار دارد.
