بحران کم‌آبی در کشت و صنعت نیشکر

کشت و صنعت نیشکر دهخدا یکی از هفت مجتمع نیشکری شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی در خوزستان است که بخشی از مزارع آن به دلیل خشکسالی و کم‌آبی دچار آفت زدگی و خشکی شده‌اند.استاندار خوزستان با بیان اینکه بخش عمده‌ای از مزارع این کشت و صنعت به دلیل کم‌آبی دچار تنش و مشکلات شده است، ادامه داد: یکی از دلایلی که موجب شده کشت و صنعت دهخدا بیشترین آسیب را در میان کشت و صنعت‌های نیشکر در خوزستان ببیند این است که تنها از رودخانه دز آب دریافت می‌کرد در حالی که کشت و صنعت‌های دیگر نیشکر از رودخانه کارون هم آب می‌گرفتند برای همین اوضاع بهتری داشتند.

وی گفت: یکی دیگر از دلایل تامین نشدن آب این کشت و صنعت، بروز مشکل بی آبی در پایین دست خوزستان بود که مجبور بودیم آب را به پایین دست برسانیم. شریعتی افزود: پس از اینکه از مشکل نیشکر دهخدا آگاه شدیم کمک کردیم آب بیشتری برای آن تامین شود تا بیشتر دچار مشکل نشود.

استاندار خوزستان افزود: نیشکر کالای ایرانی است و وابستگی ما را به خارج کم می‌کند و از سوی دیگر اشتغال خوبی برای مردم منطقه ایجاد کرده است به‌طوری که وقتی به مزارع نیشکر آمدیم بیشتر کشاورزان آن اذعان کردند که معیشت خود را از این طریق می‌گذرانند و معیشت و بقای خانواده آنها به نیشکر وابسته است.  وی ادامه داد: این صنعت ۲۰ هزار شغل مستقیم برای مردم خوزستان ایجاد کرده است.استاندار در ادامه با بیان اینکه در تابستان امسال همراهی خوبی را در زمینه مصرف آب و برق از سوی همه اقشار شاهد بودیم، توضیح داد: قسمت عمده فصل تابستان که همه نگران بودند بحران جدی برای خوزستان ایجاد کند سپری شد و امیدواریم بقیه آن نیز با کمک یکدیگر مدیریت و سپری شود.وی ادامه داد: خشکسالی مختص صنف خاصی نیست و همه باید آن را تحمل کنند تا نه نیشکر و نه نخیلات و آبزی پروری خوزستان نابود نشود.

 مزارع نیشکر در حال نابودی

مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی نیز با بیان اینکه از زمان مصوبه شورای خشکسالی کاهش مصرف آب و آیش ١٥ هزار هکتار از مزارع نیشکر توسط مجموعه توسعه نیشکر انجام شد، گفت: مزارع نیشکر به دلیل بی آبی در حال نابودی هستند. محمود شمیلی با اشاره به مشکلات شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی اظهار کرد: قطعی مداوم برق در هر نوبت بیش از ٣٨٠ تن از محصول شکر خام را که در چرخه تولید است از بین می‌برد و مقدار زیادی مواد اولیه و خام کارخانه‌ها و صنایع مختلف وابسته به نیشکر همچون خمیر مایه، الکل و چوب نیز ضایع می‌شوند.  وی افزود: حقوق کارگران نیشکری که آب روی مزارع نیشکر آنان بسته شده است، فقط برای جلوگیری از بحران کارگری و عدم اعتراض و تجمع در شهرهای مختلف استان - از خرمشهر گرفته تا شادگان و شوشتر- حتی از طریق استقراض پرداخت می‌شود.

شمیلی با اظهار تاسف از اینکه مقدار زیادی از مزارع نیشکر در هر کشت و صنعت در تیر هنوز آبیاری نشده است، گفت: توسعه نیشکر فقط از این بابت حقوق کارگران را پرداخت می‌کند که در استان بحران‌های کارگری ایجاد نشود.

وی با بیان اینکه همه مصوبات ستاد خشکسالی از سوی شرکت توسعه نیشکر مورد پذیرش قرار گرفته و اجرایی شده است، گفت: در کشت و صنعت‌های نیشکر علاوه بر کاهش کشت، الگوی مصرف آب نیز تغییر پیدا کرده است اما طی این دو هفته به‌صورت مداوم روزی ٦ ساعت با قطعی برق مواجه بوده‌ایم و در دو روز گذشته نیز برق به‌صورت ۲۴ ساعته قطع بوده است. مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی با بیان اینکه چه کسی پاسخگوی این اتلاف منابع به دلیل قطعی بی برنامه برق است، اضافه کرد: زمانی که پیگیر مساله قطعی برق شرکت‌های توسعه نیشکر می‌شویم، پاسخ قانع کننده‌ای به ما نمی‌دهند.

شمیلی با بیان اینکه اگر قرار است در جلسات تصمیم مدیریتی گرفته شود باید این تصمیمات دارای ضمانت اجرایی و پشتوانه کارشناسی باشند، گفت: برای ما ٦ ساعت قطعی برق تبعات زیادی به دنبال دارد و با هر قطعی، سه ساعت طول می‌کشد تا یک کانال آب ١٢ کیلومتری دوباره پر از آب شود و ۵ ساعت زمان نیاز داریم تا آب به قسمتی از مزرعه برسد که به دلیل قطع برق، آبیاری نشده است.

وی با بیان اینکه قطع برق ۶ ساعته برای ما بیش از ۱۴ ساعت آبیاری را به تاخیر می‌اندازد، اظهار کرد: با هر قطعی برق ٣ میلیون متر مکعب آب به هدر می‌رود و ١٥ ساعت زمان نیاز داریم تا دوباره آبیاری را آغاز کنیم. این به معنای اتلاف بزرگ منابع آبی و وارد شدن خسارت‌های فراوان به مزارع نیشکر است.  مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی افزود: از زمان مصوبه شورای خشکسالی کاهش مصرف آب و آیش ١٥ هزار هکتار از مزارع نیشکر توسط مجموعه توسعه نیشکر انجام شد. در عین حال تنها سازمانی هستیم که سطح بهره‌برداری از برق را رعایت کردیم و کارکنان ما حتی به قطعی‌های برق نیز اعتراض نمی‌کنند.

شمیلی با بیان اینکه کارکنان ما در کشت و صنعت‌ها در بیابان‌ها زیر گرمای تابستان کار می‌کنند و منتظر تغییر شرایط موجود و آبیاری مزارع به منظور حفظ ریشه گیاه نیشکر هستند، گفت: اگر نخیلات کشت دائم است، نیشکر نیز یک کشت دائمی و ٥ ساله است و اگر نخیلات آبیاری نشده، کشت نیشکر نیز آبیاری نشده است. در مزارع گیاه نیشکر به خاطر بی آبی آفت زده است اما ما آن را تا کنون نگهداری کرده‌ایم زیرا این گیاه نماد ما است و ٥ سال است که از آن مراقبت کرده‌ایم.

وی گفت: بر اساس نظرات کارشناسی برای تولید هر کیلوگرم برنج در خوزستان، ١٠ هزار لیتر آب مصرف می‌شود و برای ۵/ ۲ تن ماهی ١٠٠ هزار متر مکعب آب استفاده می‌شود، چگونه در شرایط فعلی قدرت تامین این میزان آب برای این موارد وجود دارد اما نمی‌توان آب مزارع نیشکر را تامین کرد؟

وی گفت: مزارع نیشکر در اثر عدم آبیاری با بحران نابودی رو به رو هستند و اگر آبیاری انجام نشود ریشه این گیاهان ٥ ساله از بین خواهد رفت و چرخه تولید شکر در کشور طی سال‌های آینده دچار توقف می‌شود. آیا به صلاح است امسال که واردات شکر به دلیل تولید خوب آن در کشور و به‌ویژه خوزستان متوقف شد، مجددا کلید بخورد و رضایت برخی از افراد که به دنبال واردات شکر هستند، به قیمت ایجاد بحران کارگری رقم زده شود.