اقتصاد دولتی

دنیای‌اقتصاد: خاویر میلی، رئیس‌جمهور لیبرتارین آرژانتین معتقد است که دولت‌ها نباید در فرآیندهای اقتصادی دخالت کنند و باید تنها نقش نظارتی داشته باشند. میلی از لیبرالیسم اقتصادی پیروی می‌کند و باور دارد که رشد و شکوفایی اقتصادی تنها از طریق کاهش مداخلات دولتی و اجازه دادن به بازارها برای تعیین قیمت‌ها و منابع امکان‌پذیر است. نگاهی به کارنامه یک‌ساله او به‌عنوان رئیس‌جمهور آرژانتین نیز نشان می‌دهد که او به حرف‌های خود عمل می‌کند. برای مثال او در اولین روز کاری خود به‌عنوان رئیس‌جمهور، نیمی از وزارتخانه‌های…

تعرفه‌‌‌گذاری دستوری یکی از مشکلاتی است که سرمایه‌گذاران بندری با آن مواجه‌‌‌اند. دولت در تلاش برای تنظیم بازار از این مکانیزم استفاده می‌کند، اما نتیجه آن کاهش قدرت رقابت سرمایه‌گذاران است. یک راهکار پیشنهادی این است که تعرفه‌‌‌ها بر اساس مذاکرات بین اپراتورها و مشتریان تعیین شوند، تا بخش خصوصی بتواند سطح خدمات را بهبود دهد و بر اساس آن رقابت کند.

هفته گذشته رئیس‌جمهور تازه انتخاب‌شده آمریکا دو نفر از کارآفرینان بنام آن کشور را برای تصدی اداره تازه‌تاسیس کارآمدسازی دولت که آن را هدیه‌ای برای آمریکائیان دانسته است، معرفی کرد. در این یادداشت نکات اصلی بیانیه ترامپ در تشریح ماموریت این اشخاص، تجربه نویسنده از مشکلی حل‌نشده پس از قریب به سه‌دهه در اقتصاد ایران و درس‌هایی آموزنده برای سیاستگذاری در ایران را بررسی می‌کنیم.

شومپیتر، اقتصاددان اتریشی، بعد از جنگ جهانی دوم نظریه «تخریب خلاق» یا Creative destruction را مطرح کرد و معتقد بود که در شرایط آن روز اروپا باید ایده‌‌های قدیمی تمرکز‌گرا توسط ایده‌‌های جدید متکی بر رقابت جایگزین کرد. شاید این نظر را بتوان در شرایط فعلی اقتصاد کشور نیز به‌کار برد که بر آن اساس لازم است ایده‌‌های کهنه اقتصاد دولتی را تغییر دهیم و بنای جدیدی از اقتصاد بخش‌خصوصی و رقابتی را برقرار کنیم. طبیعی است این امر با تمرکز بر ایده‌‌های نو فراهم می‌‌آید که در به‌کارگیری آنان مشکلات بسیار…

بودجه ۱۴۰۴ نیز با کسری بسیار و تناقض‌‌‌های زیادی همراه است. یکی از مشکلات اصلی که در این بودجه وجود دارد، متورم‌کردن هزینه‌‌‌ها و مصارف دولت توسط مجلس و ایجاد بار مالی برای دولت است. بودجه ۱۴۰۴ از چند جهت با لایحه‌های قبلی متفاوت بوده و اعداد و ارقام شفاف شده و بودجه‌هایی که تحت سرفصل‌های مبهم ارائه می‌‌‌شد، به تفکیک افشا شده که از این نظر کمی به شفافیت درآمد و هزینه کمک کرده، ولی در اصل تغییر موثر خاصی در بودجه اتفاق نیفتاده است.

از همان ابتدای دهه۱۳۷۰ با واگذاری بخشی از سهام شرکت‌های ملی‌شده به مردم و سودآوری بالای آن، مسوولان و تصمیم‌گیران شدیدا متمایل به اقتصاد دولتی و بعضا اقتصاد خودی، این سودآوری را برنتافته و با اقسام ترفندها و از جمله تصویب قوانین، جهت واگذاری‌ها را به سمت بانک‌های تماما دولتی ونهادهای انقلابی سوق دادند و از این طریق عمق بازار سهام را به حداقل رساندند. بعدها هم با تصویب قانون اجرای سیاست‌های اصل۴۴ که ظاهرا قصد خصوصی‌سازی در اقتصاد کشور را داشت، اکثریت سهام دولتی به نهادهای خصولتی، صندوق‌های…

دنیای اقتصاد: در یک دهه اخیر، سیاستگذار، با بهانه «تنظیم‌گری» تبدیل به «مداخله‌گر» بازار شده که خود عاملی برای تشدید ناترازی‌ها در کشور است. هنگامی که اقتصاد با یک شوک یا نااطمینانی روبه‌رو می‌شود، سیاستگذار عملا به مداخلات گسترده در عرضه، تقاضا و قیمت‌گذاری می‌پردازد. این مداخله به شکلی است که بازار از ماهیت خود تهی می‌شود و صرفا به محلی برای تخصیص کالاها با قیمتی از پیش تعیین‌شده تبدیل می‌شود. در مرحله بعد، قیمت پایین‌تر از قیمت بازار منجر به شکل‌گیری رانت می‌شود و سیاستگذار با سلیقه خود اقدام به توزیع…

دنیای اقتصاد -میثم قریشی: با شروع بحران‌های جهانی در دهه‌۲۰۰۰ میلادی بازارهای مالی در سراسر جهان سقوط کردند و اقتصاد جهانی وارد رکود عمیقی شد. دولت‌ها برای برون‏‏‏‏‌رفت از این شرایط دست به اقدامات گسترده‌ای زدند ولی آنچه که در آن زمان زیاد به چشم می‌خورد، سیاست‌های حمایتگری از اقتصاد ملی بود. محدود‌کردن واردات از سوی کشورهای درحال‌توسعه و پرداخت یارانه به تولید در کشورهای توسعه‏‏‏‏‌یافته برای نگهداشت توان تولید، از جمله فعالیت‌های دوره گذار در جهان بود.

در این مقاله سعی داریم به تحلیل سیاست خصوصی‌سازی در ایران که دهه‌هاست یکی از مناقشه‌برانگیزترین مباحث بین کارشناسان و سیاستگذاران اقتصادی بوده است، بپردازیم. خصوصی‌سازی به‌عنوان یکی از راه‌های برون‌رفت از اقتصاد دولتی و افزایش بهره‌وری بنگاه‌ها و دستیابی به توسعه اقتصادی مطرح بوده است. در ایران خصوصی‌سازی از سال ۱۳۷۰ در دستور کار دولت سازندگی قرار گرفت و به یکی از محورهای مهم سیاست‌های تعدیل اقتصادی بدل شد؛ اما اکنون پس از سه‌دهه از آغاز خصوصی‌سازی در ایران، آمار و داده‌ها از عدم‌تحقق اهداف…

وقتی موتور خودرو «ریپ» می‌زند، تعمیرکاران می‌گویند: موتور «سه» کار می‌کند. به این معنی که یکی از سیلندرهای خودرو به هر دلیلی از کار افتاده است. وقتی یک یا دو سیلندر از کار می‌افتد، خودرو نمی‌تواند به درستی حرکت کند و باید خودرو را به تعمیرگاه برد. هر اقتصادی برای رشد به ۶سیلندر قوی نیاز دارد؛ حکمرانی خوب، سیاست داخلی دور از تنش، سیاست‌ اقتصادی باثبات، روابط خارجی بدون تنش، نظام تامین مالی کارآمد و بخش‌خصوصی با‌انگیزه. در این نوشته کوتاه، وضعیت ۶سیلندر اقتصاد ایران را برای تحرک بخشیدن به اقتصاد…

دنیای اقتصاد-رویا خوشنویس: پیوند دو مفهوم «اقتصاد» و «منابع طبیعی» در ایران، شبیه پیوند دو انسان یا دو دوست است که هر دو مشکلات فراوانی دارند و دردهایشان دلیل پیوندشان شده است. هر‌کدام از این دو آنقدر آسیب‌دیده هستند که در این پیوند، بیم آن می‌رود که درد هر کدام باعث از پای درآمدن دیگری شود. سروش کیانی قلعه‌سرد در کتاب «اقتصاد منابع طبیعی و محیط‌زیست در ایران» این دو مفهوم را در کنار هم قرار داده است. این کتاب در مورد چگونگی تامین و نگهداشت آب، به عنوان جدی‌ترین مساله امروز بسیاری از کشورهای جهان، از جمله ایران است.…

ایلنا: عضو هیات علمی دانشگاه تهران معتقد است که ریشه فساد اقتصادی در دولتی بودن آن است.

ايسنا: جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ظهر امروز (دوشنبه) به ریاست معاون اول رییس جمهور برگزار شد.

خبرگزاری صدا و سیما: عده‌ای شب و روز درس می‌خوانند که بعداً مجبور نشوند کار کنند. ما از حیث فرهنگ کار در کشور مشکل داریم. در کشور ما فرهنگ یقه سفیدی پذیرفته شده. این که آدم درس می‌خواند تا کار نکند.