سهم اندک زنان در حرفه حسابداری
از دیدگاه مدیر موسسه تحقیقاتی، پژوهشی «همکلان»، مدیریت مالی همواره یکی از مهمترین دغدغههای بنگاههای اقتصادی بوده و در شرایط اقتصادی نوین جهان نیز به یک مساله حیاتی تبدیل شدهاست. در این میان، با وجود اینکه سهم تحصیلات دانشگاهی زنان و مردان، تقریبا برابر است ولی متاسفانه زنان در حوزه مدیریت مالی و حسابداری، سهم کمتری دارند. مهدی مهدیانی معتقد است: حرفه حسابداری بهعنوان یکی از اهرمهای مدیریت مالی در کشور، تحتتاثیر مشارکت زنان در سایر بخشهای حرفهای و آموزشی است. همایش بانوان موفق در حرفه حسابداری با حضور تعدادی از چهرههای تاثیرگذار و اساتید حرفه و رشته حسابداری در مرکز علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد برگزار شد و در جریان این همایش از ۱۰۰چهره تاثیرگذار حرفه و رشته حسابداری تقدیر شد. عضو انجمن حسابداران خبره آمریکا در همایش یادشده گفت: «بر اساس آمار و مستندات ارائهشده بیش از ۴۹درصد پزشکان، ۳۵درصد استادان دانشگاههای کشور، ۵۰درصد دانشجویان (حدود ۹/ ۱میلیون نفر) و حدود ۵۰درصد جمعیت کشور را زنان تشکیل میدهند؛ اما متاسفانه آمار بیکاری جمعیت زنان تحصیلکرده نگرانکننده است. بر اساس اعلام مرکز آمار ایران کل جمعیت در سن کار ۶۵میلیون نفر است که فقط ۲۵میلیون نفر شاغل داریم یا به تعبیری به ازای هر نفر شاغل، ۶/ ۲نفر غیرشاغل وجود دارد.» غلامحسین دوانی ادامه داد: «از طرف دیگر جمعیت فعال زنان بیش از چهارمیلیون و کل تعداد زنان تحصیلکرده بیش از هفت الی هشتمیلیون نفر هستند؛ اما از کل جمعیت شاغل کشور ۴/ ۸۴درصد سهم آقایان و ۶/ ۱۵درصد سهم زنان است و آمارهای جهانی نشان میدهد که حدود ۴۰ تا ۵۰درصد شاغلان رشته حسابداری جهان را زنان تشکیل میدهند و درصد اشتغال زنان در حرفه حسابداری بالای ۵۰درصد بوده؛ درحالیکه در ایران بر اساس برآوردهای غیرمستند، این میزان حداکثر ۳۱درصد برآورد شدهاست.»
به گفته دوانی بر اساس برآورد مندرج در گزارش موسسه مشاوره مککینزی، بزرگترین موسسه مشاوره اقتصادی جهان، چنانچه در ایران نابرابری جنسیتی رفع شود، ۳۷۶میلیارد دلار به تولید ناخالص داخلی ایران افزوده خواهد شد که در این حالت با اعمال نرخ قدرت برابری ایران عملا به برترین قدرت اقتصادی منطقه تبدیل خواهد شد؛ اما متاسفانه بر اساس آخرین گزارش شاخص شکاف جنسیتی منتشرشده در «مجمع جهانی اقتصاد»، ایران از میان ۱۴۶کشور، در رتبه ۱۴۳ قرار گرفتهاست. مهدیانی در این همایش یادآور شد: پیش ازانقلاب از ۱۲۵ نفر حسابدار رسمی، تنها دو نفر زن بودند؛ درحالی که در حالحاضر ۹/ ۷درصد اعضای جامعه حسابداران رسمی ایران را زنان تشکیل میدهند، همچنین پیش از انقلاب، طاهره خدادوست تنها زن دارای دکترای حسابداری بود؛ درحالیکه امروز حدود ۱۰۰نفر از استادان دانشگاهها و مراکز آموزشی کشور در این رشته زن هستند و تحقیقات نوین نشانداده که یکی از ارکان حکمرانی خوب حسابداری و حسابرسی است؛ بنابراین چنانچه دولتمردان درصدد برپایی حکمرانی خوب هستند، باید شأن و منزلت حرفه حسابداری را بیش از پیش پاس دارند.»
در این همایش همچنین از زندهیاد طاهره خدادوست بهعنوان برجستهترین چهره زن تاریخ حسابداری ایران و اولین دکترای حسابداری زن تاریخ ایران و سرکار خانم فریده خلعتبری اولین سردبیر مجله حسابدار، نشریه انجمن حسابداران خبره ایران تجلیل بهعمل آمد. در این همایش دو نفر از چهرههای ماندگار زن حرفه حسابداری ایران، رضوان حجازی اولین زن دکترای حسابداری از دانشگاه تهران در بعد از انقلاب و اولین استادتمام زن رشته حسابداری ایران و رویا دارابی، اولین زن فارغالتحصیل دکترای رشته حسابداری دانشگاه آزاداسلامی درباره جایگاه رفیع و بالنده حضور روبهرشد زنان در حرفه حسابداری سخنرانی کردند. در این همایش از ژاله آزاد، مولف کتاب پنج جلدی تاریخ حسابداری ایران که برای اولینبار در تاریخ کشور منتشر شده، تجلیل خاص بهعمل آمد. در پایان از ۱۰۰نفر از زنان تاثیرگذار و موفق حسابداری ایران در گروههای پیشکسوتان، استادان قدیمی، استادان جوان، زنان فعال در حرفه حسابرسی و حسابداران رسمی، فعالان زن در حوزه مدیریت مالی برای حضور در جایگاه ویژه دعوت بهعمل آمد و جوایزی به رسم یادبود و با حضور پیشکسوتان حسابداری ایران استاد هوشنگ خستویی، استاد منصور شمس احمدی و دکتر مهدی مرادزاده به منتخبان این همایش ملی تقدیم شد. در حاشیه این همایش مجموعهای از کتب و مجلات قدیمی حسابداری ایران، منتشرشده در ایران از ۱۲۸۵ هجری شمسی تا پایان دهه۴۰ شمسی بهعنوان میراث علمی حسابداری ایران به نمایش درآمد.