معامله‌‌‌گران دارایی‌‌‌های طلایی بورسی گوش به زنگ اخبار سیاسی
شمش طلا ؛ رقیب قدر گواهی سکه
رینگ مالی؛ گوش به زنگ اخبار سیاسی
نوسان قیمتی در بازار مالی بورس‌کالای ایران در دومین هفته خردادماه متاثر از اخبار سیاسی ضد و نقیض شدت گرفت. در حالی که سفر سلطان عمان به کشور و احتمال میانجی‌گری وی برای ازسرگیری مذاکرات احیای برجام و همچنین احتمال آزادسازی 18میلیارد دلار بلوکه‌شده ایران در کره‌جنوبی و عراق باعث افت نرخ دلار در بازار آزاد و همچنین کاهش نرخ سایر دارایی‌‌‌ها از جمله گواهی سکه در بازار مالی بورس‌کالا و سکه در بازار فیزیکی ظرف روزهای ابتدایی هفته شد؛ اما در ادامه عدم‌انتشار خبری دقیق از نتیجه این سفر تا اواسط روز دوشنبه هشتم خرداد باعث شد جریان کاهشی قیمت در بازارها پایان یابد و افزایش مجدد نرخ ارز، بازارهای مالی را سبزپوش کند.
البته این تمام ماجرا نبود؛ به‌رغم پایان سفر سلطان عمان به کشور، فعالان بازار گوش به زنگ انتشار اخبار و نتایج این سفر هستند و ترجیح می‌دهند تا مشخص شدن اخبار موثق از آن، با احتیاط بیشتری نسبت به خرید و فروش دارایی‌‌‌های خود اقدام کنند. در عین حال، نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تصمیم‌گیری در خصوص فعالیت ایران از 15 تا 19خرداد برگزار می‌شود و نتیجه آن تاثیر بسزایی بر روند نوسان نرخ دلار در بازارهای رسمی و غیررسمی و همچنین نوسان سکه در بازار فیزیکی و بازار مالی بورس کالای ایران دارد.
احتیاط بورسی ها بیش از سکه‌‌‌بازان فیزیکی
در اواسط روز سه‌‌‌شنبه نهم خردادماه، در حالی که میانگین نرخ فروش سکه در بازار فیزیکی در محدوده 30میلیون و 900هزار تومان نوسان داشت، میانگین وزنی بهای فروش گواهی‌‌‌های سپرده در بازار مالی بورس‌کالا در حدود 30هزار و 87تومان بود. از آنجا که هر گواهی سکه برابر یک‌صدم وزنی سکه فیزیکی است، در این زمان سکه در بازار مالی بورس‌کالا با نرخ 30میلیون و 870هزار تومان معامله شد که این رقم حدود 1/ 0درصد کمتر از نرخ فروش سکه در بازار فیزیکی بود. به شکل بنیادی ارزش هر گواهی سکه در بازار مالی بورس‌کالای ایران برابر یک‌صدم نرخ معامله آن در بازار فیزیکی است؛ اما روند عرضه و تقاضا و قیمت‌های پیشنهادی از سوی معامله‌‌‌گران می‌‌‌تواند بهای فروش آن را در نرخی کمتر یا بیشتر از ارزش بنیادی قرار دهد. در چنین شرایطی فروش گواهی سکه با نرخی کمتر از ارزش بنیادی حاکی از آن است که فعالان بازار مالی بورس‌کالا، با احتیاط بیشتری نسبت به خرید این دارایی اقدام می‌کنند و همچنان احتمال کاهش قیمت را مدنظر دارند.
منتظر کاهش حباب سکه باشیم
در حالی سکه بورسی و سکه بازار فیزیکی با نرخی در کانال قیمتی 30میلیون تومان معامله می‌شوند که این دارایی در بازار فیزیکی با حباب قیمتی در محدوده 7میلیون تومان مواجه است. در اواسط روز سه‌‌‌شنبه نهم خردادماه حباب سکه در بازار فیزیکی به حدود 2/ 23درصد رسید. در صورتی که گمانه‌‌‌زنی‌‌‌های مثبت در خصوص آزادسازی منابع دلاری بلوکه‌شده ایران در بانک‌های خارجی یا بازگشت به توافق احیای برجام محقق شود، باید منتظر تخلیه این حباب قیمتی و آغاز روند افت نرخ دارایی‌‌‌های بر پایه طلا بود.
رونق رینگ طلایی در معاملات شمش
ظرف روزهای پایانی سال گذشته، معاملات فروش شمش طلا از بازار مالی بورس کالای ایران و در قالب گواهی سپرده شمش طلا آغاز به کار کرد. هر گواهی شمش طلای درنظر گرفته شده معادل 1/ 0گرم یا 100میلی‌‌‌گرم یا 100سوت از شمش طلای حدودا یک‌کیلوگرمی با حداقل عیار 995/ 0 بود. به این ترتیب با تعریف گواهی سپرده روی شمش طلا و راه‌‌‌اندازی معاملات آن، سرمایه‌گذاران خرد و کلان این امکان را یافتند که طلا را در قالب اوراقی با پشتوانه 100سوت از شمش یک‌کیلوگرمی خریداری و معامله کنند. بررسی روند معاملات گواهی سپرده شمش طلا در بازار مالی بورس‌کالای ایران حاکی از آن است که تقریبا دوماه پس از راه‌‌‌اندازی این معاملات به شکل گسترده بر حجم و ارزش این معاملات افزوده شده است.
در هفته ابتدایی خردادماه منتهی به روز جمعه پنجم خرداد برابر یک‌میلیون و 651هزار گواهی شمش طلا با ارزش 6059میلیارد ریال معامله شد. این در حالی بود که در هفته سوم فروردین‌ماه منتهی به روز جمعه 18فروردین برابر 64هزار و 583گواهی با مجموع ارزش 220میلیارد ریال از این بازار معامله شده بود. به این ترتیب ظرف بازه زمانی تقریبا هفت‌هفته‌‌‌ای حجم معاملات گواهی سپرده شمش 25برابر شده و میزان ارزش آن رشد 27برابری داشته است که رقمی قابل‌توجه تلقی می‌شود. افزایش عرضه و استقبال معامله‌‌‌گران از این دارایی عامل ثبت چنین ارقامی است. در حالی در هفته منتهی به پنجم خردادماه برابر یک‌میلیون و 651هزار گواهی سپرده شمش طلا از بازار مالی بورس‌کالا با ارزش 6059میلیارد ریال معامله شد که در همین هفته ارزش معاملات گواهی سکه رفاه به‌‌‌عنوان پرمعامله‌‌‌ترین قرارداد فروش گواهی سکه در بازار مالی بورس‌کالا به 2612میلیارد ریال رسید.
افزایش عرضه و فروش گواهی شمش طلا از بازار مالی بورس‌کالای ایران زمینه کاهش حباب سایر دارایی‌‌‌های بر پایه طلا از جمله گواهی سکه و سکه بازار فیزیکی را مهیا می‌کند. در این شرایط، انتشار خبری مبنی بر واردات یک‌تن شمش طلا به کشور در قالب بازگشت ارز حاصل از صادرات و همچنین احتمال استمرار این رویه در ماه‌‌‌های آینده، احتمال افزایش عرضه شمش طلا در بازار مالی بورس‌کالا را مطرح کرد. تحقق این احتمال با افزایش عرضه دارایی‌‌‌های بر پایه طلا در بازارهای رسمی کشور می‌‌‌تواند زمینه کاهش حباب دارایی‌‌‌های برپایه طلا را فراهم کند.
سیگنال خلاف رویه طلای جهانی
نرخ ارز در بازار داخل و نوسان بهای طلا در بازار جهانی دو سیگنال بنیادی جهت‌‌‌دهنده به دارایی‌‌‌های بر پایه طلا در بازار مالی بورس‌کالای ایران هستند. در حالی که نرخ ارز در بازار داخل در بلاتکلیفی اخبار سیاسی توان رشد نرخ را از دست داده و همین موضوع سیگنالی کاهشی برای بازارهای مالی و کالایی کشور به همراه داشته است، مجددا طلا در بازارهای جهانی افزایشی شد. در اواسط روز سه‌‌‌شنبه نهم خرداد برابر 30مارس هر اونس طلا در بازار جهانی با نرخ هزار و 955دلار معامله شد. این نرخ نزدیک به کف قیمت این دارایی در بازه دوماهه است؛ اما به نظر می‌رسد طلا پس از کف‌‌‌سازی جدید در محدوده 1950دلاری، در حال بازگشت به مسیر رشد نرخ است. به این ترتیب سیگنال جهانی برای دارایی‌‌‌های طلایی در بازار داخل خلاف سیگنال ارزی شد.
البته استمرار رویه رشد نرخ طلا یا کاهش و توقف آن، به تصمیمات بعدی فدرال‌رزرو در خصوص نرخ بهره وابسته است. در حالی که داده‌‌‌های قبلی از اقتصاد آمریکا، احتمال توقف رشد نرخ بهره را می‌‌‌داد، داده‌‌‌های جدید و همچنین توافق جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا و کوین مک‌کارتی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا در آخر هفته برای تعلیق محدودیت بدهی 4/ 31تریلیون دلاری باعث شد مجددا احتمال رشد بیشتر نرخ بهره قوت بگیرد. طلا به چشم‌‌‌انداز نرخ بهره بسیار حساس است، نرخ‌های بهره بالاتر هزینه فرصت نگهداری شمش طلا را افزایش داده و از جذابیت آن می‌‌‌کاهد.
