برش ۳۰ساله فلز زرد بررسی شد
تحولات خارق‌‌‌العاده در بازار طلا
به گواه این گزارش، روند تقاضای طلا (Gold Demand Trends) در طول سی‌سال گذشته، از نظر مادی تکامل یافته و از دو سمت بازار یعنی تقاضا و عرضه متنوع‌‌‌تر شده است؛ این یعنی اگر در فاصله سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۲ عمده تقاضای بازار از جانب مصرف‌کنندگان عادی وارد بازار می‌‌‌شد، امروز این صنایع و شرکت‌های های‌تک در کنار سازندگان جواهر هستند که رهبری تقاضا را برعهده دارند و عمده تقاضای خالص ساخت از جانب آنها بوده است. همچنین ظهور صندوق‌های ETF از دیگر مسائلی است که بر صنعت تولید طلا اثر گذاشته است. در نتیجه همه این تحولات نیز بازار به‌کل صورت متفاوتی به خود گرفته و ۴۴درصد از کل طلای عرضه‌شده راهی دو بخش «فناوری» و «جواهرسازان» شده است.
از آنجا که نقش طلا به‌عنوان کالای مصرفی و دارایی سرمایه‌گذاری، ماهیت دوگانه منحصربه‌فرد و نقش موثر آن به‌عنوان محصولی تنوع‌بخش انکارناپذیر است، درک تحولات طلا می‌‌‌تواند راهگشای صنعتگران ایرانی و معدنکاران داخلی فعال در بخش ساخت و تولید و فرآوری این فلز باارزش باشد. از منظر جغرافیایی نیز تحولات سه‌دهه اخیر با تحولات سه‌دهه پیش از آن به‌کل متفاوت است؛ این یعنی گستره جغرافیایی تقاضای طلا طی سی‌سال گذشته متحول شده است. هنگامی که اولین گزارش روند تقاضای طلای انجمن جهانی طلا منتشر شد، تقاضای آسیایی ۴۵درصد از کل تقاضای جهان را تشکیل می‌‌‌داد. امروزه، این تقاضا تقریبا ۶۰درصد کل تقاضای جهانی را تشکیل می‌دهد که به دلیل رشد اقتصادی تحول‌‌‌آفرین مصرف طلا، به‌ویژه در هند و چین است. این تصویری واضح از افزایش ثروت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین محرک‌‌‌های تقاضای طلا در بلندمدت است. جالب اینکه روند کلی تقاضا و تغییر آن اثر بارزی بر بخش عرضه داشته و چارچوب آن را به‌کل دگرگون کرده است؛ این یعنی بخش عرضه نیز تکامل یافته است.
به تعبیری در بعد آماری تولید سالانه معدن طلا از ۲۲۷۰تن در سال ۱۹۹۲ به ۳۶۱۲تن در پایان سال ۲۰۲۲ رسیده است. این رشد کمتر از نرخ رشدی است که تقاضا در این دوره تجربه کرده؛ اما دست‌کمی نیز از آن ندارد و به افزایش بهای طلا انجامیده است. در عین حال، پراکندگی جغرافیایی تولید طلا از معدن گسترش یافته است. نه‌تنها تولید طلا از معادن متنوع‌‌‌تر از همیشه است، بلکه به‌طور مساوی در خطوط منطقه‌‌‌ای تقسیم شده که نکته درخور توجهی است. این امر نقطه قوت کلیدی بازار طلا و یکی از دلایلی است که نوسانات را در سطح اندکی نگه می‌دارد. این موضوع از آن جهت حیاتی است که پراکندگی به ثبات بیشتر در عرضه اولیه اجازه می‌دهد و خطر شوک‌‌‌های عرضه را کاهش می‌دهد؛ ویژگی‌ای که از پیش توسط ذخایر فراوان بالای زمینی طلا پشتیبانی می‌شود.
به‌جز این دو نیرو، نیروی سومی نیز بر بخش طلا اثرگذار است. در واقع فقط تحولات عرضه و تقاضا، بازار طلا را تغییر نداده، بلکه رویکردهای زیست‌‌‌محیطی نیز اخیرا اثر بارزی بر این بخش داشته و تولید طلا در معادن را دگرگون کرده است. شواهد موجود نشان می‌دهد که در طول سه‌دهه گذشته، صنعت طلا تاثیر اجتماعی-اقتصادی بیشتری بر مناطقی که در آن فعالیت می‌کند، داشته است. ضمن اینکه این صنعت در حین فعالیت، گام‌‌‌های بلندی برای کربن‌زدایی از چرخه تولید برداشته است.
در بخش سرمایه‌گذاری روی طلا نیز نحوه فعالیت به‌کل متنوع شده است. ظهور صندوق‌هایETF طلا که از سال ۲۰۰۳ به این سو به منبع قابل‌توجهی از تقاضای طلا تبدیل شده‌‌‌اند، از جمله تحولات مهم موثر بر صنعت طلاست. این رویه در طول تقریبا ۲۰سال، ۳۴۷۳تن ذخایر طلا به ارزش ۲۰۳میلیارد دلار را جمع‌آوری کرده است؛ چیزی که در ابتدا یک پدیده عمدتا منطقه‌‌‌ای بود، اما اکنون دارای بیش از ۱۰۰شعبه ETF طلا با پشتوانه فیزیکی است که در سراسر جهان در دسترس بوده و به سرمایه‌گذاران جایگزین‌‌‌های خوبی برای افزودن به سبد طلا در پرتفوی آنها می‌دهد.
به‌رغم این تحولات، یک روال عادی و معمول در بازار طلا همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است؛ سرمایه‌گذاری روی شمش و سکه کماکان در سراسر جهان محبوبیت خود را حفظ کرده است. البته این رویه مهم‌تر از همه جهان، در اروپا در جریان است، به طوری که قاره سبز در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین بازارهای منطقه‌‌‌ای سرمایه‌گذاری طلا در جهان است. شواهد گزارش انجمن جهانی طلا نشان می‌دهد که حدود ۲۰درصد تقاضای سالانه شمش و سکه جهانی در سال ۲۰۲۲ در بازار اروپا دادوستد شده است.
سرمایه‌گذاران اروپایی اغلب نقش طلا را به‌عنوان ذخیره ثروت و بعضی اوقات نیز پوششی برای تورم‌‌‌های گاه غیرمنتظره در نظر گرفته و در قالب عنصری کلیدی به سبد سرمایه‌گذاری ارائه می‌کنند. در برخی بازارها، مانند آلمان، دوره‌‌‌های تاریخی ابرتورم و انقراض ارز به این معنی است که نیاز به تنوع مالی عمیقا ریشه‌‌‌دار است و اغلب نسل‌‌‌ها را در بر می‌گیرد.
جالب اینکه بررسی روند بلندمدت طلا نشان می‌دهد که ریسک روی این فلز باارزش هوشمندانه است. شواهد گزارش انجمن جهانی طلا نشان می‌دهد که طلا در سه‌دهه گذشته از بسیاری دیگر از دارایی‌‌‌های اصلی بهتر عمل کرده است. طی سی‌سال گذشته، قیمت طلا افزایش محسوسی داشته، به طوری که طی این دوره بهای آن به ۱۸۱۴دلار در هر اونس در پایان سال ۲۰۲۲ رسیده و در فصل نخست ۲۰۲۳ نیز تا ورای ۲۰۵۰دلار بالا رفته است. طبق چنین روندی، هم تولید این محصول و هم توجه به فرآیندهای اثرگذار بر این کسب‌وکار برای سازندگان ایرانی بسیار حیاتی است.
گروه رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای «دنیای‌اقتصاد» با هدف توجه به تبیین نقش و جایگاه بخش خصوصی در شکوفایی اقتصادی و توسعه پایدار در روزهای ۱۸ و ۱۹اردیبهشت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه اقدام به برگزاری سیزدهمین «همایش و نمایشگاه چشمانداز صنعت فولاد و سنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آهن ایران با نگاهی به بازار» در محل هتل المپیک تهران کرده است. همچنین در روزهای ۲۰ و ۲۱اردیبهشت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه امسال «همایش و نمایشگاه چشمانداز صنایع فلزات غیرآهنی ایران» و فناوری‌های وابسته با نگاهی به تولید و بازار، در محل هتل المپیک تهران برگزار می‌شود.
