مبادلات درون منطقه‌ای اکو کمتر از ۷۰میلیارد دلار
به گزارش اتاق ایران، غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران و رئیس دوره‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای اتاق اکو در این نشست با اشاره به سابقه تاریخی تشکیل اکو به امیدواری‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ایجادشده در ابتدای تشکیل این سازمان برای اقتصاد منطقه پرداخت و گفت: از ۳۰ سال‌پیش که کشورهای حاضر در این سازمان به ۱۰ کشور افزایش یافت، این تصور شکل گرفت که یک بلوک اقتصادی در منطقه ایجاد می‌شود. در طول این زمان هم موافقت‌نامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های زیادی در زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف تجارت، حمل‌ونقل، بانکداری و سایر موارد به امضا رسید اما متاسفانه ارزیابی امروز نشان می‌دهد هیچ نتیجه عملی از این موافقت‌نامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به‌دست نیامده است.
او ادامه داد: میزان مبادلات اقتصادی این ۱۰کشور در جهان نزدیک به ۹۳۰میلیارد دلار است اما میزان تجارت درون‌‌‌‌‌‌‌‌‌گروهی آنها به ۷۰میلیارد دلار هم نمی‌رسد. میزان همکاری‌های اقتصادی درون‌‌‌‌‌‌‌‌‌گروهی در اکو با وجود برخورداری ۱۰کشور عضو از بخش عظیمی از سرمایه جهانی، تنها ۸درصد است، بنابراین باید بررسی کرد چرا این سازمان به چنین وضعی دچار شده‌است.
شافعی با بیان اینکه مشکلات درونی کشورهای عضو اکو در مراودات تجاری با یکدیگر بیشتر از مشکلات خارج از گروه است افزود: به‌عنوان مثال تسهیلات ویزایی برای تجار در برخی از کشورهای اکو بسیار سخت‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر از دریافت ویزا در مراوده با کشورهای خارج از این گروه است، درحالی‌که برای این موضوع مذاکرات و تفاهم‌های زیادی انجام‌شده اما از اجرا هیچ خبری نیست. رئیس اتاق ایران با اشاره به مشکلات حمل‌ونقل درون‌منطقه‌ای اکو گفت: در حال‌حاضر حمل کالا چه به‌صورت ترانزیتی که از جنوب ایران می‌آید و چه به‌صورت کالایی که از ایران صادر می‌شود با سختی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های زیادی از ترکمنستان و قزاقستان عبور می‌کند، در صورتی‌که در مورد حمل‌ونقل هم در اکو تفاهم‌نامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بین‌گروهی وجود دارد و قرار بود اجرایی شود اما متاسفانه به‌جای آن روزبه‌روز بر مشکلات این بخش اضافه شده‌است.
او افزود: در مورد سرمایه‌گذاری درون‌‌‌‌‌‌‌‌‌گروهی هم موافقت‌نامه وجود دارد و هم کمیته‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ۵گانه تشکیل شده‌است اما میزان سرمایه‌گذاری درون‌‌‌‌‌‌‌‌‌گروهی فوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌العاده پایین است.
شافعی با اشاره به انتقال دبیرخانه اتاق اکو به ایران تاکید کرد: ما به‌دنبال ایجاد تغییرات جدید در مناسبات اقتصادی کشورهای اکو و به‌دنبال حمایت از این اقدام، هم از سوی دولت‌ها و هم از سوی بخش‌خصوصی هستیم. ما آماده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم همه امکانات خود را برای تغییر در این مناسبات به‌کار بگیریم.
حجم تجارت درون‌منطقه‌ای اکو راضی‌‌‌‌‌‌‌‌‌کننده نیست
خسرو ناظری دبیرکل سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) نیز در این نشست با تایید سخنان رئیس اتاق ایران درباره نقاط ضعف عملکرد اکو گفت: قرار است در اجلاس وزرای سازمان اکو که ژانویه سال‌آینده در ازبکستان برگزار خواهد شد، پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویس نهایی بیانیه تاشکند ارائه شود. این سندی است که مسائل مربوط به گسترش تجارت، حمل‌ونقل و ابعاد دیگر همکاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در آن مورد‌توجه ویژه قرار گرفته‌است.
او تاکید کرد: من به‌عنوان دبیرکل سازمان از وضع تجارت درون‌منطقه‌ای اکو راضی نیستم و معتقدم از امکاناتی که در جغرافیای سازمان وجود دارد به‌طور شایسته‌ای استفاده نمی‌شود.
ناظری افزود: در منطقه ما بیش از نیم‌میلیارد نفر زندگی می‌کنند که ۶درصد جمعیت جهان است، ولی سهم تجارت ما در تجارت‌جهانی ۴درصد است. از سوی دیگر میزان تجارت درون‌منطقه‌ای ما ۲/ ۷درصد تجارت کلی ما با جهان است. این یعنی ما هم در توسعه‌تجارت خود با جهان و هم در توسعه‌تجارت درون‌منطقه‌ای ظرفیت‌های زیاد استفاده‌نشده داریم.
او با اشاره به موافقت‌نامه اکوتا گفت: اگرچه این موافقت‌نامه از سوی ۵ کشور سازمان امضا و تصویب شده و بنابراین اعتبار قانونی یافته اما هنوز عملی نشده‌است. دلیل عملی‌نشدن آن این است که برخی کشورها هنوز با مهم‌ترین بند یعنی بند‌کاهش دادن میزان تعرفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در تجارت بین کشورهای سازمان موافقت نکرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
ناظری به سند چشم‌‌‌‌‌‌‌‌‌انداز ۲۰۲۵ اکو اشاره کرد و گفت: کشورهای سازمان تعهد کرده‌اند تجارت درون‌منطقه‌ای را به دوبرابر افزایش داده و از ۷ تا ۸درصد کنونی به ۱۵درصد برسانند.
دبیرکل اکو با بیان اینکه اوضاع همکاری‌های اکو در حوزه حمل‌ونقل تا اندازه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای بهبود یافته گفت: سال‌گذشته موفق شدیم کریدور جاده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای و راه‌آهن اسلام‌‌‌‌‌‌‌‌‌آباد -تهران - استانبول را دوباره احیا کنیم. از سوی دیگر یادداشت تفاهم درباره تجاری‌کردن کریدورهای قزاقستان- ترکمنستان - ایران هم پارسال در اجلاس سران کشورهای عضو اکو به امضا رسید. کریدورهای دیگری از جمله کریدور قرقیزستان- تاجیکستان- افغانستان- ایران هم به‌طور آزمایشی تحت استفاده قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
او با اشاره به اینکه جغرافیای کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی به‌نحوی است که تمام کشورهای اطراف می‌خواهند از کریدورهای سازمان ما استفاده کنند بیان کرد: این کریدورها نه‌تنها به سود خود کشورهای عضو بلکه به سود کشورهای اطراف هم هست و ما باید از این امتیازها استفاده بهینه کنیم. دبیرکل اکو تاکید کرد: اتاق‌های عضو اکو می‌توانند در افزایش کریدورهای درون منطقه‌ای سهم زیادی داشته باشند.
او حوزه گردشگری را موضوع دیگر همکاری دبیرخانه و اتاق اکو برشمرد و گفت: کمیته گردشگری اتاق‌های اکو نتوانستند جلسات منظم خود را به‌موقع برگزار کنند، درحالی‌که در این نهاد می‌توانیم زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مناسب را برای همکاری در حوزه گردشگری در چارچوب اکو فراهم کنیم.
دبیرکل اکو با بیان اینکه هریک از ۱۰ کشور عضو سازمان باید در تدقیق برنامه‌های مشترک و برای محقق‌شدن اهداف سازمان سهم خود را ادا کنند ادامه داد: بدیهی است که توانایی اقتصادی ۱۰کشور برابر نیست. این به آن معناست که برخی کشورها باید به‌عنوان نیروی پیش‌برنده در این سازمان ایفای نقش کنند. همان‌طور که چین کشور پیش‌برنده در سازمان شانگهای است، من هم از ایران می‌خواهم نقش فعال‌‌‌‌‌‌‌‌‌تری در این سازمان ایفا کند.
او افزود: با این حال متاسفانه ایران به‌عنوان کشور میزبان اکو، دو سال‌است که نمی‌تواند به دلیل تحریم‌ها حق‌عضویت خود را پرداخت کند. ایران ۲۲درصد بودجه‌سازمان اکو را تامین می‌کند، بنابراین ۴۴درصد از درآمد این سازمان در دو سال‌گذشته دچار نارسایی شده‌است. او در پایان با اعلام آمادگی دبیرخانه اکو برای گسترش همکاری بیشتر با اتاق اکو گفت: ما آماده انجام مذاکرات شفاف و صریح با شما هستیم و همچنین آماده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم انتقادات شما را بشنویم تا دلایل ایجاد این وضع مشترکا شناسایی و رفع شود.
سرمایه‌گذاری مشترک به همکاری‌های پایدار در منطقه اکو منجر می‌شود
در ادامه این نشست حسین سلیمی، نایب‌رئیس اتاق اکو با اشاره به عدم‌موفقیت نسبی اقدامات اکو گفت: متاسفانه هنوز صدور ویزای تجاری یکنواخت در بین ۱۰ کشور اجرایی نشده‌است، درحالی‌که این اقدام مبنای مذاکرات و توسعه همکاری‌های تجاری است. این نقطه ضعف دبیرخانه است و باید جدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر موضوع را پیگیری کند. او افزود: در حوزه تجارت حرف ما این است که تنها اقدام پایدار، سرمایه‌گذاری مشترک است. داشتن پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مشترک میان ۱۰کشور مثل خودروسازی و کشتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌سازی مشترک به‌نحوی‌که هر قسمت در یکی از کشورهای اکو تولید و در نهایت به‌عنوان محصول مشترک اکو روی هم قرار گرفته و به‌فروش برسد، می‌تواند یک اقدام پایدار محسوب شود.
در پایان خسرو ناظری دبیرکل اکو، از غلامحسین شافعی رئیس اتاق اکو برای حضور در دبیرخانه اکو در تهران و مذاکرات آتی دعوت کرد.
