هفت کشور و سقف بهای نفت روسی

به گزارش رویترز شمار مبتلایان به کووید در چین در هفته گذشته رکورد ابتلا از ماه اوت را شکست و دولت چین همچنان قرنطینه‌ سختگیرانه سیاست کوویدصفر را اجرا می‌کند. اما یکی از مقامات سابق سازمان سلامت این کشور گفته «تغییرات قابل‌توجهی در سیاست‌های کرونایی مناطق مختلف صورت می‌گیرد.» بازارهای چین در هفته گذشته بر شایعات مبنی بر «کاهش سختگیری‌های دولتی» شناور بودند.  درست یک ماه پیش از نشست هفت گروه صنعتی موسوم به G۷ برای اعمال سقف قیمتی بر نفت روسیه، مقامات این کشورها برای تحلیل چگونگی اجرای این برنامه سوالات زیادی مطرح کردند. مقامات آمریکایی و ۶ کشور متحد دیگر او برنامه‌هایی برای اجرای تحریم بر حمل‌ونقل نفت روسیه از ۵ دسامبر و سقف قیمتی دوم بر محصولات نفتی روسیه از ۵ فوریه روی میز دارند. اعمال سقف قیمتی بر نفت روسی یکی از برنامه‌های بی‌سابقه‌ای است که هدف آن کاهش درآمدهای روسیه از نفت است. البته کارشناسان بازار انرژی برای موفقیت این طرح یک شرط گذاشتند؛ پیوستن هند و چین به این توافق.

 این دو کشور همکاری‌های کلان انرژی با روسیه دارند و کشورهای هفت امیدوارند هند و چین هم سقف قیمتی تعیین‌شده بر نفت روسیه را اعمال کنند. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه پیش از این گفته بود به کشورهایی که با این طرح همراه شوند نفت نخواهد فروخت؛ اما با فرض اینکه چاره‌ای جز فروش هم نداشته‌ باشد تهدید او بهانه خوبی است برای حمایت و افزایش قیمت‌ها در بازار نفت.

پیش از اینکه این تصمیم از سوی هفت کشور اعمال شود، تحلیلگران و مقامات دولتی تخمین می‌زدند اجرای آن هفته‌ها طول خواهد کشید. یکی از کارشناسانی که با مناسبات بازار آشناست، به رویترز گفته سقف قیمتی «در بازه تاریخی بشکه‌ای ۶۳ تا ۶۴دلار اعمال خواهد شد.»  با‌این‌حال نگرانی‌ها از کمبود عرضه و بالا رفتن قیمت‌ها دغدغه مشترک تمامی کشورهای هفت است، زیرا روسیه بعد از عربستان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان است، جایگاهی که باعث می‌شود نفت برای مصرف‌کنندگان غربی گران تمام شود. برای جلوگیری از این اتفاق، مقامات کشورهای اروپایی و آمریکا اجرای برنامه «اعمال سقف قیمتی» را به «نرخ شناور» ترجیح دادند. موقعیتی که به گفته وزارت خزانه‌داری آمریکا درصورتی موفق خواهد شد که «رهبری و هدایت آن بین متحدان بچرخد». همان‌گونه که گفته شد، پوتین به گزینه «عدم فروش نفت به کشورهای همراه با اعمال سقف قیمتی» رای داده ‌است، اما او باید هزینه‌های جنگی را که شروع کرده ‌است تامین کند. به گفته فعالان اقتصادی، ۸۰ تا ۹۰درصد از نفت روسیه خارج از برنامه «اعمال سقف بهای نفت روسی» به بازار وارد می‌شود و اکثر آن توسط مشتری‌های «غیرغربی» خریداری و جابه‌جا خواهد شد.  در ماه گذشته،بانک جی‌پی مورگان تخمین زده اعمال سقف بر بهای نفت روسیه «روزانه حدود ۵/ ۱میلیون بشکه نفت از عرضه بازار می‌کاهد» که به معنی بازاری کوچک‌تر از بازار کنونی است که برنت در آستانه ۱۰۰دلار است. مسکو می‌تواند با کاهش تولید بر بهای نفت فشار بیاورد و آن را صعودی کند؛ موقعیتی که حتی درصورت بی‌اثر شدن تهدیدهای پوتین، باز هم قیمت‌‌ها را افزایش می‌دهد اگر روسیه صادرات خود را متوقف کند.

شرایط نابسامان بایدن

این شرایط بازار نفت آمریکا را هم آشفته کرده‌ است. جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، با برداشت بیش از ۱۵۰میلیون بشکه از ذخایر استراتژیک نفتی، سعی در کنترل بازار خرده‌فروشی داشت اما داده‌های بازار نشان می‌دهد توفیقی در این امر نداشته ‌است. همچنین او در گردهمایی حزبی گفته ‌بود سرمایه‌گذاری بر زغال‌سنگ رو به اتمام است: «هیچ‌کس برنامه‌ای برای احداث کارخانه زغال‌سنگ ندارد زیرا نمی‌توان بر آن تکیه کرد. ما به سمت خاموشی کارخانه‌های زغال‌سنگ در تمام آمریکا و استفاده از انرژی بادی و خورشیدی پیش می‌رویم.» آمارها نشان می‌دهد بهای بالای انرژی که بعد از حمله نظامی روسیه به اوکراین درست بعد از آنکه تازه بازار از شیوع کرونا رها شده‌ بود، یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های بایدن و همراهان دموکراتش در انتخابات پیش روست. به گزارش اویل پرایس، کمبود گازوئیل و قیمت بالای گازوئیل برای اقتصاد جهانی که در حال کند شدن است و ممکن است در مقطعی در سال آینده هم وارد رکود شود، نوید خوبی نیست.  بر اساس آخرین گزارش موجودی هفتگی EIA، در ایالات متحده، موجودی سوخت تقطیر حدود ۲۰درصد کمتر از میانگین پنج‌ساله در مدت مشابه سال‌های گذشته است. ایالات متحده تنها ۲۵ روز ذخایر گازوئیل دارد و در برخی بازارهای منطقه‌ای مثل هاب شرقی این کشور، عرضه این سوخت بسیار محدود شده ‌است. بر اساس گزارش CNBC، ذخایر دیزل ایالات متحده در پایان اکتبر از سال ۱۹۵۱ هرگز به این اندازه کم نبوده است، به طوری که شمال شرق بیشتر در معرض سطوح پایین ذخایر دیزل بوده است. بر اساس داده‌های EIA، استفاده از پالایشگاه در ساحل شرقی در هفته منتهی به ۲۱ اکتبر ۵/ ۱۰۲درصد بود. پاراسکووا یکی از تحلیلگران سایت اویل‌پرایس معتقد است «سال‌ها عدم سرمایه‌گذاری و محدودیت در حوزه گازوئیل» باعث کمبود کنونی این سوخت در ایالات متحده آمریکاست؛ «مخصوصا در هاب شرقی». تقاضای گازوئیل بعد از سقوطی که پس از شیوع کرونا داشت، همچنان در حال افزایش است. این در حالی است که ظرفیت پالایش گازوئیل آمریکا پایین‌تر از توان پیش از شیوع کروناست. بر اساس گزارش‌های سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، آخرین ظرفیت تولید گازوئیل پالایشگاه‌های این کشور روی ۹/ ۱۷میلیون بشکه بوده‌است.  

از بازار چه خبر؟

درآخرین روز بازار یعنی روز جمعه، هر بشکه نفت برنت دیروز ۷۴/ ۹۸دلار و هر بشکه نفت وست‌تگزاس اینترمدییت آمریکا ۶۱/ ۹۲دلار فروخته‌ شد. هر گالن بنزین در بازار آمریکا ۷۳/ ۲دلار قیمت خورد و هر Mnbtu گاز طبیعی ۴۷/ ۶دلار تعیین شد. هر متریک‌تن گازوئیل هم در آخرین روز بازار ۵/ ۱۰۶۸دلار فروخته ‌شد.