مشکلات تامین تایر

افزایش قیمت رسمی تایر همزمان با تعیین و دریافت ودایع هنگفت توسط تولیدکنندگان از نمایندگی‌های فروش منجر به نقص در گردش نقدینگی و افزایش هزینه‌های توزیع‌کنندگان تایر شده است؛ توزیع‌کنندگانی که پیش‌ازاین در بازاری متعادل فعالیت می‌کردند در این ایام حالا بار پرداخت ودیعه و نابسامانی ناشی از کمبود یا توزیع ناعادلانه را نیز به دوش می‌کشند. بسیاری از توزیع‌کنندگان سنتی با بر هم خوردن توازن هزینه در برابر فایده مجبور به کوچک کردن و یا تعطیلی کسب‌وکار خود شدند.

در میان روش‌های مختلف عرضه کالا و خدمات، یکی از روش‌های نوین، فروش اینترنتی است موضوعی که توسط «هایپرتایر» از مدت‌ها قبل و با پیش‌بینی تغییر ذائقه مردم در نحوه انتخاب و خرید کالا و خدمات، موردتوجه قرارگرفته و با ارائه خدمات نصب سیار تایر به یکی از فروشندگان تایر پرکاربرد در بازار ایران تبدیل‌شده است.

این مجموعه با تمرکز بر حمایت از تولیدات ملی و در شرایطی که کمتر فروشنده‌ای تمایل به عرضه تایر با نرخ‌های از پیش تعیین‌شده داشت، باعرضه مستقیم انواع تایرهای تولید داخل و با نرخ مصوب و شرایطی بهینه نسبت به روش‌های سنتی اقدام کرده است. این موضوع از سوی مصرف‌کنندگان نهایی بسیار مورد استقبال قرار گرفت؛ ولی تولیدکنندگان داخلی تایر باوجود ادعای افزایش تولید تمایلی به حمایت از عرضه کالا به این روش از خود نشان نداده و نتوانستند همگام با توسعه این مجموعه نیاز تایر را تامین کنند. اما این فروشگاه اینترنتی با تمام دشواری‌های ذکرشده روزبه‌روز به گسترش فعالیت خود با محور رضایت حداکثری مصرف‌کننده نهایی مبادرت ورزیده و در مسیر توسعه گام برداشته است. به گفته ساسان فرقدین، مدیرعامل هایپرتایر با افزایش مشتریان این فروشگاه اینترنتی، دیگر روش فعلی تامین تایر که تولیدکنندگان در پیش‌گرفته‌اند جوابگوی نیاز این شرکت و مراجعات مردمی آن نیست و این روند به بازبینی و تحول نیازمند است.  فرقدین از آینده‌نگری مجموعه هایپر تایر خبر می‌دهد و عنوان می‌کند: هایپر تایر در راستای توسعه و ارائه خدمات بیشتر به مشتریان خود درصدد است تا شعبه شرق تهران را به‌زودی راه‌اندازی کند و ناوگان نصب سیار خود را به دو برابر ظرفیت فعلی افزایش دهد. شعبه شرق تهران امکان توسعه خدمات سیار این شرکت به شهرهایی همانند پردیس و جاجرود و نقاط دورتر از تهران در ورودی شرقی آن را نیز فراهم می‌کند.

وب‌سایت هایپرتایر با اتکا بر تحلیل داده‌های ناشی از روند خرید کاربران با نیاز آنان آشنا و سلیقه کاربران را شناسایی کرده است و در صورت بهبود درروند تامین کالا می‌تواند نیاز کاربران بیشتری را نسبت به گذشته تامین و داده‌های نحوه مصرف را به‌منظور بهبود تولید به شرکت‌های تولیدکننده تایر بازگرداند تا بیش‌ازپیش تولیدات خود را به ذائقه مصرف‌کنندگان ایرانی نزدیک کنند. وی این نوید را می‌دهد که علاوه بر تهران، ناوگان خدمات‌رسانی هایپر تایر در سراسر استان البرز نیز به‌طور کامل مستقر خواهد شد؛ اگرچه در حال حاضر این ناوگان شهر کرج را نیز پوشش می‌دهد.

 گره‌های بخش تامین

با فعالیت‌های توسعه‌ای که هایپر تایر در پیش‌گرفته و در غیاب محصولات وارداتی، ماجرای تامین تایر داخلی از سوی تولیدکنندگان از اهمیت بیشتری برخوردار شده است.

مبحث تامین تایر تنها به فروشگاه‌های اینترنتی خلاصه نمی‌شود و فروشندگان سنتی تایر نیز با معضلات مشابه  همچون ودیعه و پیش‌پرداخت بهای تایر مواجه هستند؛ موضوعاتی که نهایتا با افزایش هزینه توزیع‌کنندگان نسبت به قبل منجر به ایجاد شرایطی خاص در این بخش از اقتصاد کشور شده است.

اعمال ودیعه های سنگین به همراه کاهش سهمیه‌ها، در فضایی  پر متقاضی و درحالی‌که هزینه‌های مختلف توزیع و نصب انواع تایر همانند تمامی کسب‌وکارهای کشور به‌شدت افزایش ‌یافته است، جملگی سبب شده است تا برخی تولیدکنندگان داخلی بدون بازاریابی و ارتقای کیفیت، فضای جذابی را برای کسب‌وکار خود متصور شده و به تحمیل شروط غیرمنصفانه به زنجیره توزیع کالا بپردازند. این اقدام زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که توجه شمارا به نکته‌ای بنیادین جلب کنم که توزیع‌کنندگان تایر اعم از فروشگاه‌های سنتی یا فروشندگان آنلاین کلا از فعالان بخش خصوصی محسوب شده که  از حمایت‌های دولتی و تسهیلاتی بی‌بهره هستند. ساسان فرقدین در این ‌باره می‌گوید: در این برهه شاهد ذخیره خانگی تایر نیز هستیم که ناشی از نگرانی مصرف‌کنندگان در دسترسی به‌موقع به تایر باقیمت مناسب است که خود ناشی از ابراز مداوم ناتوانی در تامین تایر و ادعای نیاز به افزایش قیمت از سوی تولیدکنندگان است. تایر کالایی است که به‌دقت در نگهداری و ابزار ویژه برای نصب و استفاده دارد و ذخیره خانگی و اشتیاق مردم به تامین و نگهداری آن صرفا ناشی از نوع رفتار تولیدکنندگان در تامین نیاز آنان است.

فرقدین از طرفی معتقد است دلیلی برای عدم‌ حمایت از روش‌های نوین عرضه تایر متصور نیست؛ چرا که این روش‌ها بر پایه احترام به مصرف‌کننده نهایی و سهولت در روند خرید از انتخاب تا نصب تایر روی خودرو و مبتنی بر شفافیت اطلاعات و حمایت فنی و پشتیبانی از مشتریان تدوین‌شده و از معضلاتی همچون هزینه‌های اعلام‌نشده و نامشخص مصون است. اتفاقا سیاست‌های ارکان اجرایی و نظارتی کشور نیز همواره بر این نوع از شفافیت در نحوه توزیع کالا تاکید دارند.  مدیرعامل هایپر تایر تاکید می‌کند: مشتری مداری در اولویت کار این فروشگاه اینترنتی قرار دارد و این مجموعه حاضر نیست بار هزینه‌های خود را همانند تولیدکنندگان بر مشتریان خود تحمیل کند. کما اینکه تا به امروز با اتکا بر روش‌های نوین و افزایش بهره‌وری به خلق ارزش‌های متفاوت پرداخته و در عین‌ حال از فعالیت‌های توسعه‌ای خود نیز بازنمانده است. وی تصریح می‌کند: بنابراین فروش و خدمات باید بر پایه خواسته‌ها و نیاز واقعی مردم نهادینه شود، به همین منظور بر بستر آنلاین سیستمی ایجاد کردیم که مردم در لحظه بتوانند ضمن انجام مقایسه انواع مختلف  برندها، تایر مورد نظرو متناسب با بودجه خود را انتخاب کنند و با خیال آسوده سفارش خرید خود را ثبت کرده و بنا به درخواست مشتری نیز خدمات نصب در محل نیز انجام می‌شود. آنچه در این میان مهم تلقی می‌شود این است که ایجاد بستر یادشده به مردم این اطمینان را می‌دهد که با قیمت مشخص و بدون واسطه سفارش می‌دهند و خدمات می‌گیرند.

 پول دادن برای تایر سخت است!

تایر کالایی است که در سبد کالای روزمره خانواده جایی ندارد و معمولا در فاصله دو تا سه سال به خرید تایر جدید نیاز خواهد بود، ولی از آن دسته کالاهایی محسوب می‌شود که مردم به‌سختی بابت آن پول می‌پردازند. ساسان فرقدین دراین‌باره می‌افزاید: برای خرید تایر  معمولا خریدار خوشحال نیست و پیرو اتمام عمر تایرهای مصرفی یا پنچر شدن آن نسبت به خرید اقدام می‌کند و کالایی است که با توجه به قیمت بالای آن به برنامه‌ریزی برای خرید نیاز دارد. نخستین مساله در خرید تایر میزان هزینه‌ای است که فرد باید پرداخت کند و دیگر اینکه، این پول را بابت چه میزان کیفیت پرداخت می‌کند یعنی تایر قرار است چند سال عمر کند و تا خرید بعدی به یاری مالک خودرو خواهد شتافت؟ اگرچه مسوولیت کیفیت تایر در این بخش از فعالیت هایپرتایر بر عهده سازنده کالا است، اما تا آنجا که در توان مجموعه بود  به لحاظ محتوایی، مشخصات کامل تایرهای متعلق به هر برند توضیح داده‌شده و اطلاعات فنی و مفیدی در اختیار کاربران قرار داده می‌شود. این اطلاعات توسط کارشناسان هایپرتایر به‌روز می‌شوند و به‌صورت آنلاین در اختیار عموم قرار می‌گیرد.

 فرصتی که از دست رفت

مدیرعامل هایپرتایر پیش‌بینی می‌کند که در آینده نه‌چندان دور درصورتی که  تولیدکنندگان نتوانند  بازار مصرف را اشباع کنند، واردات برای تنظیم بازار آغاز ‌شود. وی دراین‌باره می‌گوید: فرصتی که از حدود دو سال پیش در اختیار تولیدکنندگان داخلی تایر قرار داشت می‌توانست به فرصتی طلایی برای برندسازی محصولات داخلی تبدیل شود.

این کارشناس بازار تایر معتقد است: تولیدکنندگان داخلی دو سال فرصت داشتند تا ذائقه مردم را با تامین کافی و توزیع عادلانه و مدبرانه کالا و بالطبع با قیمت و کیفیت مناسب به همراه خدمات نوین به سمت مصرف تایر ایرانی تغییر دهند. این فرصتی بود تا با تغییر در کیفیت و تنوع بخشیدن به طرح‌ها و خدمات و به‌ویژه در دسترس بودن محصول، مصرف‌کنندگان را تحت تاثیر قرار داده و جایگاه تایر تولید داخل را ارتقا بخشیده تا حتی در شرایط ورود احتمالی تایرهای وارداتی نیز تایرهای ایرانی جایگزین برندهای خارجی به‌ویژه در سایزهای پرمصرف می‌شد.

وی بر این باور است که ممکن است در  آینده، بازار شاهد  جایگزینی تلخ محصولات ایرانی با خارجی باشد مگر آنکه تا قبل از آن، تولیدکنندگان داخلی راه‌حل درستی را برای حفظ بازار و مشتریان خود تعیین و اجرا کنند. فروش مستقیم تایر آن ‌هم برای محصولی که به خدمات پس از فروش آن نیاز مبرم هست صحیح نیست. بهتر است توزیع تایر به‌جای تعاونی‌های مصرف و نقاط عرضه غیرتخصصی به بخش‌های خصوصی با ساختاری چابک، مدرن و با توان فنی مرتبط واگذار شود.