خودرو بخریم؟

مشتریان خودروهای داخلی حدود دو سال است که پاسخ این سوال را در رسانه‌های مختلف جست‌وجو می‌کنند: «چه زمانی اقدام به خرید خودرو کنیم» هرچند این پرسش در مقاطع زمانی مختلف با پاسخ‌های متفاوتی همراه بوده اما سرگردانی و بلاتکلیفی مشتریان با توجه به افت و خیز قیمت‌گذاری خودروهای داخلی طی دو سال گذشته سبب شده مشتریان نسبت به بازار و خودروسازان بی‌اطمینان شوند. در دوره‌ای با توجه به افت تولید و کمبود خودرو در بازار، قیمت‌ها رشد چشمگیری به خود دید و با رونق دلالی در این بازار مشتریان مجبور بودند که خودرو مورد نظر خود را تنها از بازار تهیه کرده آن هم با قیمت‌هایی چندین برابر نمایندگی‌ها. از سوی دیگر تعلل شورای رقابت در قیمت‌گذاری برخی خودروها و عدم عرضه آن از سوی شرکت‌های خودروساز به‌دلیل نداشتن قیمت، برخی از خودروها را نایاب کرد یا قیمت‌ها را چندین برابر افزایش داد. در هر حال مشتریان خودروهای داخلی، با توجه به فراز و نشیب‌هایی که طی دو سال گذشته همراه بازار و شرکت‌های خودروساز بوده، به نوعی نسبت به بازار خودرو بی‌اطمینان و خرید خود را دائما با تعلل انجام می‌دهند اما هم‌اکنون بازار با شرایط متفاوتی همراه شده است به‌طوری‌که تولید افزایش یافته، دلال‌گری در بازار حذف شده و نمایندگی‌ها نیز با فروش شرایطی یا فوری بازار را برای مشتریان شفاف‌تر کرده‌اند حال آنکه مشتریان باز هم در انتظار معجزه‌ای دیگر در بازار هستند. معجزه کاهش قیمت که به گفته مسوولان صنعتی و خودروسازان هیچگاه رخ نخواهد داد. اما این روزها که به آخر سال 93 نزدیک می‌شویم انتظار می‌رود که بازار به‌دلیل در پیش بودن تعطیلات نوروزی رونق بیشتری نسبت به ماه‌های گذشته داشته باشد حال آنکه برخی از فعالان بازار تاکید می‌کنند که حضور مشتریان این روزها تنها به قیمت گرفتن و نگاه دورا دور به خودرو محدود شده است. حال آنکه خودروسازان باید از این وضعیت نگران باشند چرا که رونق بازار در دو ماه بهمن و اسفند به اوج خود می‌رسد.بر این اساس بازار خودرو پس از پشت سرگذاشتن فصل خرید خود یعنی از اواسط بهمن تا اسفند ماه، در فروردین‌ماه به رکود می‌رسد و در فروردین تقاضای زیادی برای خرید و فروش وجود ندارد. چراکه کسانی که قصد خرید خودرو را داشته‌اند تا پیش از آغاز سفرهای نوروزی خرید خود را انجام می‌دهند. به این ترتیب سه موقع از سال فصل خرید خودرو است که مشتریان و خودروسازان برنامه‌ریزی خود را در این سه مقطع انجام می‌دهند. اواسط خرداد، شهریور و اسفند پیک خرید و فروش خودرو در ایران است. بنابراین بازار فروردین و اردیبهشت ‌ماه به مشتریانی اختصاص دارد که نیازی فوری به خودرو دارند. توصیه فعالان بازار به کسانی که در این دوماه قصد خرید دارند این است که تا بازار در رکود به سر می‌برد خرید خود را انجام دهند و دست دست نکنند اما بازار خودرو در بهمن امسال نیز برخلاف سال‌های گذشته رونق ندارد. در این بین بسیاری از کارشناسان صنعت خودرو افزایش قیمت‌ها را دلیل اصلی این بی‌رونقی می‌خوانند.این کارشناسان معتقدند که مشتریان نمی‌توانند رابطه محکمی بین کیفیت و قیمت خودروهای عرضه شده توسط خودروسازان کشورمان برقرار کنند. در حال حاضر به اذعان کارشناسان قدرت خرید مصرف‌کنندگان کاهش یافته است و سه تا چهار دهک به‌طور کامل دیگر قادر به خرید خودرو نیستند. با این حال بسیاری از کارشناسان به متقاضیانی که قصد خرید خودرو دارند توصیه می‌کنند که هرچه زودتر نسبت به خرید خود اقدام کنند چرا که مسوولان شورای رقابت نیز با توجه به بلاتکیفی بسیاری از فاکتورهای تعیین‌کننده در قیمت خودرو، قولی مبنی بر ثبات قیمت‌ها نمی‌دهند به‌طوری‌که رضا شیوا رئیس شورای رقابت نیز چندی پیش عنوان کرد که بحث افزایش قیمت خودرو دیگر در دستور کار شورای رقابت قرار ندارد و ما با افزایش قیمت تندر 90 هم موافقت نکرده‌ایم، اما شورا در صورتی با افزایش قیمت‌ها موافقت می‎کند که تولیدکننده خودرو شاهد تورم باشد. بنابراین رضا شیوا نیز نسبت به ثبات قیمت‌ها قولی به مشتریان نداده است.
اما طی دو هفته گذشته برخی اخبار حکایت از آن داشت که وزارت صنعت، معدن و تجارت طی نامه‌ای به شورای اقتصاد دو موضوع اساسی را در خصوص صنعت خودرو در دستور کار قرار داد؛ اول آنکه قیمت خودرو در بازار تعیین و تکلیف شود و دوم اینکه قیمت‌گذاری صنعت خودرو از شورای رقابت باید خارج شود. بر این اساس برخی از مسوولان صنعتی کشور که خواهان خروج شورای رقابت از حیطه قیمت‌گذاری خودرو هستند با استقبال از این طرح معتقدند که بازار خودرو در داخل کشور توانایی این را دارد که در سال آینده قیمت خودرو را مشخص کند این در حالی است که کشورهای دیگر نیز از این روش استفاده می‌کنند. اما این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که کارشناسان اقتصادی معتقدند با توجه به تصمیمات اتخاذ شده و خروج شورای رقابت در سال آینده قیمت خودرو افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد. بنابراین کارشناسان یاد شده توصیه می‌کنند که اگر مردم قصد خرید خودرو دارند در کمترین زمان ممکن اقدام کنند. چرا که اگر قیمت خودرو به عهده خودروسازان باشد به‌طور حتم با اوجگیری قیمت‌ها مواجه خواهیم بود. در همین حال طی دو هفته گذشته موجی مبنی بر بازپس‌گیری قیمت گذاری خودرو از شورای رقابت به راه افتاد و ظاهرا اعضای شورای اقتصاد به انحصاری نبودن قیمت گذاری خودرو رای مثبت خواهند داد.