برنامه چهارم توسعه

هر چند ایران از سال ۱۳۲۷ برنامه‌ریزی توسعه را آغاز کرده و پس از انقلاب نیز بعد از جنگ تحمیلی شش برنامه توسعه تدوین و اجرا شده است اما به‌ویژه از برنامه چهارم توسعه به بعد نوعی «برنامه‌ناپذیری» بر دولت‌‌ها حاکم بوده و برنامه‌های توسعه برنامه اصلی دولت‌ها نبوده است.

نفیسه زمانی نژاد: شکاف عمیق بین شمال و جنوب شهر اصفهان و فقدان توزیع عادلانه امکانات و خدمات در مناطق مختلف، معضلی را تحت عنوان توسعه نامتوازن شهری پدید آورده است. این معضل از مباحثی است که همواره مدیران شهری بر رفع آن تاکید داشته و وعده تلاش در توزیع عادلانه و مناسب امکانات، اعتبارات و فعالیت‌ها را در همه شهر داده‌اند. حال‌آنکه همچنان چالش توسعه‌نیافتگی موجب رنجش مردم برخی از مناطق بوده و صدای ساکنانش را درآورده است.

دنیای‌اقتصاد: کشورهای پیشرفته دنیا در راستای سیاست صنعتی طیفی از انواع حمایت‌ها و مشوق‌ها، شامل تعرفه‌های گمرکی، پرداخت یارانه مستقیم، تخصیص اعتبارات مالیاتی، هزینه‌کرد عمومی برای تحقیق و توسعه و همچنین خریداری کالا و خدمات شرکت‌ها را در جهت ارتقای صنعتی خاص و افزایش رقابت‌پذیری اقتصاد در دستور کار خود قرار داده‌اند. بر این اساس عامل مهم در موفقیت سیاست صنعتی، به ظرفیت نهادی و ممانعت از انحراف سیاست‌ها و مشوق‌ها به سمت گروه‌های خاص برمی‌گردد.

۱. برنامه‌ریزی‌های توسعه، قاعدتا و منطقا باید برای آینده کشورها و جوامع نوشته و اجرا شوند. این مهم حتی برای دهه‌های قبل که اوج برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای از نوع برنامه‌های میان‌مدت پنج‌ساله بود، مصداق داشت؛ چه برسد به دهه سوم قرن بیست‌ویکم که عموما برنامه‌ریزی‌های توسعه نه در بازه میان‌مدت بلکه در بلندمدت، طراحی و اجرا می‌شوند. در تاملی اندک در سیاست‌ها و راهبردهای برنامه‌ریزی توسعه‌ای فعلی بسیاری از کشورها، سه‌واقعیت عینی بیش از هر چیز خودنمایی می‌کند.

اکوایران: در این برنامه سفر در زمان چند خبر سال‌های دور و نه چندان دور را مرور کردیم؛ از ساخت فرودگاه تهران توسط سازنده فرودگاه پاریس تا مژده محمدرضا شاه به کارگران.

لیلی زواره‌ای: بر اساس ماده ۱۵ برنامه چهارم توسعه، شورای بورس به راه‌اندازی تالارهای منطقه‌ای، ایجاد شبکه کارگزاری، پذیرش کارگزاران محلی، طراحی و راه‌اندازی شبکه الکترونیک دادوستد و بین‌المللی کردن دادوستد در بورس اوراق بهادار در طول اجرای این برنامه مکلف شد. بورس‌های منطقه‌ای، نماینده همه بخش‌های بازار سرمایه در مناطق مختلف کشور هستند و فعالیت آن‌ها از فرهنگ‌سازی تا فرآیند دادوستد را دربرمی گیرد. یکی از مهم‌ترین وظایف تالارهای استانی فرهنگ‌سازی و آموزش حوزه بازار سرمایه است.

شهردار تهران بر ضرورت باز شدن گره‌‌‌های شهر تهران از جمله گره آلودگی و فرسودگی تاکید کرد. به گزارش ایسنا، علیرضا زاکانی، شهردار تهران، در حاشیه یکصد و بیست و یکمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران و در جمع خبرنگاران با اشاره به برنامه چهارم توسعه گفت: برنامه چهارم توسعه ۱۴۶ حکم دارد و این برنامه با شعار عدالت شهری تدوین شده است.

دنیای‌اقتصاد: معاون توسعه عضویت اتاق بازرگانی تهران طی گزارشی، ۶ چالش عمده فعالان اقتصادی در تمدید و صدور کارت بازرگانی را تشریح کرد. اعظم رضایی این گزارش را در جلسه کمیسیون بهبود محیط کسب‌وکار و رفع موانع تولید ارائه کرده‌است. او ضمن اشاره به این چالش‌ها در حوزه «تفکیک کارت بازرگانی و عضویت»، «محل فعالیت»، «تمدید کارت بازرگانی»، «اختلافات سامانه‌‌‌‌‌‌ای» و «مفاصا‌حساب مالیاتی»، پیشنهادهایی را نیز برای حل این چالش‌ها و کاهش نارضایتی صنعتگران و بازرگانان ارائه کرد. مشروح این گزارش در سایت اتاق تهران منتشر شده…

دنياي اقتصاد: انجمن فین‌تک ایران با انتشار بیانیه‌ای نسبت به ایجاد یک شرکت خصوصی توسط بیمه مرکزی برای تجمیع تراکنش‌های مالی و کنترل خریدوفروش بیمه به صورت آنلاین هشدار داد.

شادا: در اجرای تبصره (۱) بند (الف) ماده (۵۳) قانون اصلاح موادی از برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و قانون سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، سید محمدرضا سید نورانی با رای اکثریت شورای رقابت به ریاست این شورا و مرکز ملی رقابت انتخاب شد. سید نورانی رئیس جدید شورا و مرکز ملی رقابت، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و دارای دکترای اقتصاد با گرایش بخش عمومی، اقتصاد‌سنجی و اقتصاد نظری و کارشناسی ارشد اقتصاد با گرایش اقتصاد بین‌الملل، اقتصاد نظری و اقتصاد اسلامی از دانشگاه…

ايسنا: در راستای ساماندهی اراضی ساحلی دریای خزر رئیس ستاد کل نیروهای مسلح دستور صریحی مبنی بر عقب نشینی از ساحل اماکنی که کاربری نظامی، دفاعی و امنیتی در نیروهای مسلح را ندارد، صادر کرد.

بگذارید دمل‌‌‌های چرکین باز شوند، بهتر می‌توان مداوا کرد. برنامه چهارم توسعه که تهیه و تصویب شد، مستنداتی در قالب یک کتاب انتشار یافت که مجموعه‌‌‌ای از دیدگاه‌های کارشناسان و صاحب‌‌‌نظران موافق و مخالف بود. حتی دیدگاه‌های کسانی که دل خوشی از سیستم نداشتند، گرفته و ارائه شد. خود برنامه مشکلی نداشت، اما عده‌‌‌ای به مجموعه مقالات ارائه‌‌‌شده در یک کنفرانس اعتراض کردند و این اعتراض که آن را شکستن تابو می‌دانستند، تا حدی جلو رفت که تنظیم‌‌‌کنندگان کتاب برنامه هم حکم تکفیر گرفتند.

موضوع بهره‌وری در ایران دارای یک سبقه حدود بیست و چندساله است؛ به نحوی که در برنامه‌های توسعه، موضوع بهره‌وری به عنوان یک بخش از رشد اقتصادی مورد هدف قرار گرفته و در برنامه‌های دوم و سوم توسعه نیز احکامی در این رابطه درج شده است؛ اما از برنامه چهارم توسعه به بعد، علاوه بر اینکه احکام بهره‌وری نوشته شده، هدف‌گذاری کمی نیز مشخص شده؛ به نحوی که در برنامه چهارم، پنجم و ششم توسعه، سهم بهره‌وری از رشد اقتصادی، ۳۵ درصد به صورت سالانه تعیین شده است.

آنچنان که از شواهد و قرائن پیداست، از سه رکن موثر بر فرآیندهای تدوین برنامه‌های توسعه، یعنی دولت، مجلس و مجمع تشخیص، دولت دوازدهم با درس‌آموزی از تجربه ناکام برنامه چهارم توسعه و نیز مواجهه کنونی کشور با انبوهی از عدم قطعیت‌ها، مسائل و مصائب عاجل، از صرافت تدوین برنامه هفتم در این فرصت کوتاه باقی‌مانده تا پایان دولت افتاده و به‌صورت ضمنی موافق تمدید برنامه ششم توسعه و واگذاری اختیار تدوین این برنامه به دولت سیزدهم شده است؛ با وجود این، به‌نظر می‌رسد دو رکن دیگر با استدلال‌ها و توجیهات خاص…

با نزدیک شدن به سال پایانی برنامه ششم توسعه (۱۴۰۰-۱۳۹۶)، به روال مألوف، دستگاه برنامه‌ریزی کشور با ارائه سیاست‌های کلی پیشنهادی به مجمع تشخیص مصلحت نظام، به تدریج مهیای راه‌اندازی ستاد تدوین برنامه هفتم توسعه(۱۴۰۵-۱۴۰۱) می‌شود: کوششی «سیزیف‌وار» برای قراردهی فرآیندهای اداره امور کشور بر مدار «برنامه‌ریزی» برای بار هفتم! عجیب آنجاست به‌رغم اجماع اکثریت قریب به اتفاق دست‌اندرکاران (دولتی‌ها، مجلسی‌ها و دانشگاهیان) به ناموفق بودن این شیوه برنامه‌نویسی و استدلال‌های فراوان صورت گرفته در باب…

در سال ۸۲ لکوموتیو دیزلی موردنیاز برای جابه‌جایی ۱۳ میلیون مسافر در مسیر تهران- مشهد ۱۳۲ دستگاه در سرویس برآورد شده بود. این درحالی است که با یک دستگاه لکوموتیو برقی (حدود ۶ مگاوات کششی) به‌دلیل زمان سیر کمتر و افزایش قابلیت اعتماد و آماده به‌کاری حتی با حفظ سقف سرعت ۱۶۰کیلومتر بر ساعت تعداد لکوموتیو برقی موردنیاز کمتر از ۵۰دستگاه می‌شود. از این رو هزینه برقی کردن مسیر تهران- مشهد و خرید لکوموتیو مورد نیاز آن از هزینه تامین لکوموتیو دیزلی کمتر است؛ وقتی این ویژگی در کنار آماده به کاری بالاتر…

بودجه سالانه نه‌تنها سند مالی دولت بوده و درآمدها و هزینه‌های سال پیش‌رو را برآورد می‌کند، بلکه وسیله سیاست‌گذاری کوتاه‌مدت دولت است. البته لفظ کوتاه‌مدت به مفهوم دوره یکساله آن است و در حقیقت بودجه‌ها بخشی از برنامه‌های بالادستی هستند و باید اهداف و برنامه‌های بلندمدت در آنها لحاظ شود. اگرچه قانون برنامه چهارم توسعه و برخی قوانین دیگر دولت‌ها را ملزم به تدوین و اجرای بودجه‌ریزی عملیاتی کرده است، اما در عمل نظام بودجه‌ریزی کشور افزایشی بوده و بودجه هر سال با درصدی افزایش نسبت به سال گذشته به…

ایرنا: وزیر بهداشت گفت: طرح پزشک خانواده در گذشته فقط برای رفع تکلیف قانونی برنامه چهارم توسعه و به صورت شتاب زده و غیرکارشناسی اجرا شد و هیچ شباهتی به پزشکی خانواده ندارد. چون پزشک نقش مهر کردن دفترچه‌های بیمه و ارجاع بیماران به متخصص را بر عهده دارد و مردم در استان‌های فارس و مازندران مشکلات زیادی در این زمینه دارند.

تازه‌ترین محاسبات انجام شده درخصوص بودجه مورد نیاز برای اجرای طرح ملی بازآفرینی شهری به منظور نوسازی ۱۴۰ هزار هکتار از اراضی فرسوده مورد هدف این طرح، حکایت از نیاز به اعتبار ۵۰۰هزار میلیارد تومانی دارد.

سایت رسمی دولت از مصوبه هیات وزیران درخصوص سرخابی‌ها خبر داد: «خروج شرکت‌های فرهنگی- ورزشی استقلال و پیروزی از پیوست شماره ۲ آیین‌نامه اجرایی تشخیص، انطباق و طبقه‌بندی فعالیت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی با هر یک از سه گروه اقتصادی مصرح در ماده ۲ قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون‌اساسی.»

ايسنا: مدیرعامل شستا با اشاره به اجرای آیین نامه انتصابات و شفافیت در شستا گفت: طی هشت ماه گذشته ۳۷۷ نفر را با رویکرد داخلی و توجه به نیروهای توانمند داخل مجموعه، در پست‌های مدیریتی منصوب کردیم که ۳۴۰ نفر آنها از کارشناسان و متخصصان مجموعه هستند.

دنیای‌اقتصاد – تبریز : معاون بازسازی بنیاد مسکن کشور با اشاره به وجود پنج میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکن روستایی در کشور گفت: در ۱۳ سال گذشته بیش از ۲ میلیون واحد مسکونی بازسازی و مقاوم‌سازی شده است.

دنیای اقتصاد - بندرعباس : مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر پارسیان گفت: منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر پارسیان از همه مجوزهای لازم برخوردار است.حسن شاهرخی با اشاره به اینکه مناطق ویژه اقتصادی نیازمند مطالعات وسیع هستند، گفت: تکمیل مجوزهای مورد نیاز مخاطبان یک منطقه ویژه لازمه فعالیت در آن منطقه ویژه و از اهمیت بالایی برخوردار است.

ايسنا: رییس شورای شهر تهران در واکنش به انتشار نامه اش در فضای مجازی مبنی بر تعدیل ۴ درصدی نیرو در شهرداری گفت: من تیتر خبر را تکذیب کردم و اگر نامه را دقیق بخوانید مطلب چیز دیگری است.

خبر آنلاین: فواید و مزایای نوسازی بافت‌های فرسوده شهری بر هیچ کس پوشیده نیست، ولی در مقام عمل موانع زیادی بر سر راه آن وجود دارد.

ايسنا: «دستگاه‌های توسعه‌ای، قبل از این که پژوهشکده باستان‌شناسی را در معذورات، محدودیت و تنگنا قرار دهند، اعلام کنند تا مسیرهای پیشنهادی برای اجرایی شدن پروژه‌هایشان را بررسی کرده و خطوط مورد نظر توجیه و اصلاح شوند.»

بند ز ماده ۱۱۷ قانون برنامه چهارم توسعه مقرر داشته بود «تشکل‌ها و بخش‌های خصوصی و تعاونی و باشگاه‌های حرفه‌ای در توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای از طریق اصلاح ساختار تربیت بدنی و ورزش کشور و اعمال پشتیبانی و حمایت لازم در زمینه‌های اداری، مالی و منابع انسانی تقویت می‌شود، به‌گونه‌ای‌که تا پایان برنامه اهداف زیر حاصل شود.

موضوع توسعه فولاد در سال‌های ۱۳۸۴ -۱۳۸۳ برای اجرایی شدن در برنامه توسعه چهارم، در وزارت صنعت، معدن و تجارت مطرح شد. مطالعات توسعه صنعت فولاد که برای دوره پنج ساله برنامه چهارم توسعه تدوین شده بود، برای تصویب به سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) گزارش شد. این امر مصادف با روی کار آمدن دولت نهم بود.

پنجمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت کیفیت و اولین دوره جایزه موفقیت پایدار، ۹ و ۱۰ آبان ماه امسال با هدف تحلیل ابعاد راهبرد ملی کیفیت برگزار می‌شود و طی آن مقالات علمی، ارائه تجربیات موفق و نشست‌های تخصصی برگزار خواهد شد.