«نساجی و پوشاک»، «صنایع سلولزی»، «صنایع شیمیایی»، «صنایع معدنی»، «صنایع فلزی»، «لوازم خانگی»، «ماشین‌آلات»، «صنعت خودرو»، «لوازم برقی و الکتریکی» از جمله رشته‌هایی هستند که به‌عنوان رشته‌های اولویت‌دار از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت شناسایی شده‌اند و از ابتدای سال جاری یا برای آنها میز تخصصی تشکیل شده یا اینکه در انتظار میزهای تخصصی هستند تا علاوه بر برخورداری از تسهیلات ویژه، چالش‌های آنها از سوی متولیان دولتی و خصوصی ارزیابی شود. در این خصوص از ابتدای سال جاری تاکنون سه میز تعمیق ساخت داخل با همکاری سازمان غذا و دارو در صنایع دارو، تجهیزات پزشکی و مواد اولیه، همچنین میزهای تعمیق ساخت داخل در حوزه قطعات و تجهیزات صنعت خودرو و... به منظور تعمیق ساخت داخل تشکیل شده و در کنار میزهای تخصصی برگزارشده به گفته رضا رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت تا پایان سال چند میز دیگر در حوزه «فولاد، مس، فلزات، برق و الکترونیک و موتورسیکلت و لوازم خانگی و...» تشکیل خواهد شد تا مشکلات این صنایع نیز شناسایی شود.

اما روز گذشته و از میان این صنایع نوبت به صنایع شیمیایی رسید تا با تشکیل میز تخصصی برای این گروه علاوه بر ارزیابی چالش‌های این بخش تفاهم‌نامه داخلی‌سازی تجهیزات صنایع پتروشیمی در راستای نهضت ساخت داخل منعقد شود. در این نشست که با حضور متولیان بخش دولتی، نمایندگان مجلس و فعالان بخش خصوصی برگزار شد، تولیدکنندگان براین نکته تاکید کردند که باید میان وزارت صمت، وزارت نفت و بخش خصوصی پتروشیمی هماهنگی برای ساخت داخل در این حوزه، ایجاد شود؛ نکته‌ای شاید بتوان گفت گره اصلی تولیدکنندگان این بخش به شمار می‌رود و با رسیدن به نقطه تعادل میان این بخش‌ها علاوه بر تعمیق ساخت داخل شاهد کاهش وابستگی وارداتی خواهیم بود.

وزیر صنعت،‌ معدن و تجارت نیز در این نشست با اشاره به اینکه انجمن‌ها و تشکل‌های بخش خصوصی باید خودشان پرچم ساخت داخل را برافراشته نگه دارند، عنوان کرد: ظرفیت‌ها و فرصت‌های لازم برای ساخت داخل در کشور وجود دارد، به‌عنوان نمونه ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار در حوزه پتروشیمی و صنایع شیمیایی تا افق ۱۴۰۴ باید داخلی‌سازی شود و این در حالی است که با وجود شرایط سخت اقتصادی بیش از ۹ میلیارد دلار طرح در دست اجرا در بخش پتروشیمی داریم. رحمانی ادامه داد: امسال در چارچوب برنامه‌های محوری وزارت صمت، توسعه فناوری و شرکت‌های دانش‌بنیان همزمان با توسعه و تعمیق ساخت داخل دنبال می‌شود و خوشبختانه امروز برخی واحدهای استارت‌آپ کشورمان از پیشگامان دانش در سطح دنیا هستند و در این راستا در قالب یک برنامه جامع و در راستای حمایت از دانشجویان برتر و نخبه به شرکت‌های بزرگ صنعتی کشور، جذب نیروهای نخبه را تکلیف و همچنین برای جذب سرباز نخبه مجوز دریافت کردیم.

وزیر صنعت، معدن و تجارت درخصوص امضای تفاهم‌نامه داخلی‌سازی تجهیزات صنایع پتروشیمی در راستای اهداف نهضت ساخت داخل نیز عنوان کرد: امضای این تفاهم‌نامه در راستای افزایش ساخت داخل صورت گرفته و خوشبختانه در بازدیدهای به عمل آمده از واحدهای صنعتی و تولیدی در سطح استان‌ها آثار آن کاملا مشهود است. رحمانی در ادامه تاکید کرد: در کنار حمایت حداکثری از تولید و واحدهای صنعتی کشور انتظار داریم که تولیدکنندگان نیز اطلاعات موثقی از میزان تولیدات خود در بخش‌های مختلف ارائه کنند و در صورت ارائه آمار غیرواقعی واحدها یا انجمن‌های مربوطه، حتما در نحوه حمایت از آنها تجدیدنظر خواهیم کرد. وی افزود: هر کالا و محصولی که به کیفیت و کمیت در داخل تولید می‌شود یا ورود آن را ممنوع کردیم یا با تعرفه و در جهت تامین نیاز داخلی واردات را مدیریت می‌کنیم و شخصا معتقدم هر کالای ایرانی باید در اولویت مصرف هر شهروند ایرانی باشد و وظیفه داریم برای ایجاد زمینه‌های خودکفایی و قطع وابستگی این فرهنگ را در سطح کشور عمومیت ببخشیم و همراهی حداکثری مردم را جلب کنیم.

جلب اعتماد بخش خصوصی

عزیز اکبریان، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز بر این نکته تاکید کرد که هرجا ضرورت دارد باید از تکنولوژی دنیا استفاده کنیم، اما از آنجا که خودمان می‌توانیم باید از ظرفیت‌های موجود نهایت استفاده را ببریم و مسلما با این رویکرد تولید داخلی تقویت خواهد شد. اکبریان افزود: حمایت از رونق تولید اولویت مجلس است و انتظار داریم روند همکاری سایر بخش‌های موثر در این حوزه ازجمله بانک‌ها نیز بهبود بیشتری یابد تا از شرایط و تحریمی کنونی عبور کنیم و تولید به معنای واقعی کلمه رونق بگیرد.

اما رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس انتقاداتی را نیز به تفکرات موجود در کشور وارد کرد و افزود: متاسفانه در کشور تفکر جزیره‌ای وجود دارد و هر کسی در کشور یک جزیره‌ای درست کرده است و نمی‌خواهد امکانات خود را از آن جزیره بیرون بیاورد. وی افزود: در مجلس تلاش می‌کنیم که جزیره‌ای فکر کردن را کنار بگذاریم، چنان که تا ایران آباد نشود شهرها آباد نمی‌شود و درآمد و سرانه ملی کشور بالا نمی‌رود.

به گفته اکبریان، در مدتی که تحریم‌ها برداشته شد همه دیدیم که دروازه‌ها باز شد و صنعت ما به جای اینکه رشد کند در خیلی از موارد آسیب دید پس باید در این شرایط فرهنگ خود را اصلاح کنیم؛ چرا که این فرهنگ ما اشکال دارد. اکبری با بیان اینکه ارتباط دانشگاه‌های مهم کشور با مراکز دانشگاهی دنیا برای استفاده از تکنولوژی‌های نوین دنیا می‌تواند کشور را به سمت توسعه سوق دهد، گفت: حمایت از سیستم بانکی قطعا می‌تواند موجب توسعه و رونق تولید در کشور شود، اما صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی نشان می‌دهد که چندان به این موضوع توجه نمی‌شود.

رئیس کمیسیون صنایع مجلس در ادامه انتقادی نیز به اظهارات اخیر مطرح شده از سوی رئیس کل بانک مرکزی مطرح کرد و گفت: رئیس کل بانک مرکزی فقط صندوقدار نیست، اگر این‌طور است کلیدهای بانک مرکزی را به او بدهیم اما باید بگویم که رئیس کل بانک مرکزی مدیر کلان کشور است و نباید بگوید که کارخانه و شرکت‌ها تولید خوبی ندارند. این وضعیت اگر ادامه پیدا کند هر چقدر دولت بخشنامه صادر کند سیستم بانکی پس خواهد زد. وی با بیان اینکه در شرایط تحریم رونق تولید باید ایجاد شود، گفت: سیستم بانکی باید به این موضوع کمک کند. در این شرایط که صنایع با یک تکان کوچک از بین می‌روند نباید اظهارات ریاست کل بانک مرکزی دامنه این موضوع را بیشتر و بیشتر کند.

مهدی صادقی‌نیارکی سرپرست معاونت امور صنایع وزارت صمت نیز در ادامه با اشاره به اینکه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی و صنایع تبدیلی یکی از اولویت‌های کشور در جهت ساخت داخل محسوب می‌شود، عنوان کرد: تفاهم‌نامه منعقد شده میان شرکت‌های آذرآب اراک و ماشین‌سازی اراک با شرکت مهندسی و ساختمان صنایع نفت به ارزش ۶۰ میلیون یورو است.

صادقی‌نیارکی افزود: ارزش محصولات پتروشیمی صنایع تکمیلی و تبدیلی یکی از مزیت‌های اصلی کشور در مسیر توسعه صنعتی محسوب می‌شود و با توجه به تعمیر و ساخت داخل و افزایش ضریب خوداتکایی در این صنعت، تحقق استقلال صنعتی امری ضروری است.

احمد مهدوی ابهری، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت پتروشیمی نیز در این نشست با اشاره به اینکه کمیته‌های خودکفایی در تمامی واحدهای پتروشیمی کار می‌کنند و بازدیدها و ارتباطاتی برای استفاده از ظرفیت‌های ساخت داخل انجام شد، عنوان کرد: باید میان وزارت صمت، وزارت نفت و بخش خصوصی پتروشیمی هماهنگی برای ساخت داخل در این حوزه، ایجاد شود. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت پتروشیمی گفت: اگر جایی امکان ساخت داخل با رعایت استانداردهای لازم وجود دارد، اجازه ثبت سفارش محصولات مشابه آن داده نشود.