اسفندماه جذابی تجربه شد؛ آن‌هم در شرایطی که پایان شیرینی داشت و روز گذشته هم تجربه جذابی برای بورس انرژی ایران به ثبت رسید تا یک روز هزار میلیارد تومانی دیگر هم در این بازار به ثبت برسد. روند معاملات باز هم در این بازار افزایش یافته است که می‌تواند خوش‌بینی‌های جدیدی را برای سال آینده به همراه داشته باشد. اینکه نوسان قیمت جهانی نفت‌خام هنوز اثرگذاری برجسته‌ای بر حجم و ارزش معاملات کل نداشته است هم نکته جالبی است که در اوایل سال آینده شاید بتوان تحلیل دقیق‌تری در مورد آن داشت.

اسفند ۹۸ شاهد رشد ۱۵۹ درصدی ارزش معاملات در بازار فیزیکی بورس انرژی بودیم که موجب شد این رقم به ۵ هزار و ۸۵۸ میلیارد تومان برسد که دومین رکورد بزرگ ارزش معاملات ماهانه در تاریخ فعالیت بورس انرژی ایران است. این درحالی بود که ارزش معاملات اسفندماه در مقایسه با مدت مشابه در سال قبل رشد ۳۸۱ درصدی را ثبت کرد تا پایان اسفندماه، پایان خوش ارزش معاملات سالانه در بورس انرژی ایران باشد. این رشد ارزش معاملات در شرایطی به ثبت رسید که قیمت‌ها در بازارهای جهانی به‌شدت کاهش داشته و این روند نزولی به نسبت ادامه داشته است. این وضعیت از گستردگی عرضه در بازار فیزیکی به نسبت حکایت دارد که البته می‌توان ردپای انعطاف قیمتی را هم در این معاملات مشاهده کرد که یک رویکرد به‌شدت جذاب و حتی قابل تحسین است زیرا تلاش برای فروش حداکثری به افزایش سهم بازار در روزهای سخت منجر شده که در روزهای آرامش و رشد قیمت‌ها امکان تقویت بیشتری پیدا خواهد کرد. در هر حال واقعیت‌های بازار را باید پذیرفت و این هم یکی از رویکردهایی است که می‌تواند برای میزان تولید و صادرات جذاب به‌شمار رود.

در اسفند سال‌جاری شاهد دادوستد ۹۹۷ هزار و ۲۵۵ تن از انواع فرآورده‌ها در بازار فیزیکی بورس انرژی بودیم که به نسبت ماه قبل از آن از رشد ۲۵۵ درصدی برخوردار شده است. این رقم همچون ارزش معاملات، در دومین رکورد تاریخی معاملات ماهانه در بورس انرژی قرار دارد که خود یک موفقیت جذاب برای این بازار محسوب می‌شود. در اسفندماه شاهد عرضه رقمی نزدیک به ۹ میلیون و ۸۷۶ هزار تن در بازار فیزیکی بورس انرژی بودیم که به نسبت ماه قبل از آن از رشد ۲ درصدی برخوردار شده است. البته بررسی آمارهای بخش عرضه نشان می‌دهد که سه ماه اخیر، میزان عرضه ثبت‌شده در بازار فیزیکی بورس انرژی تغییر چندانی با یکدیگر نداشته اگرچه بیشترین میزان عرضه را در دی‌ماه سال‌جاری شاهد بودیم. در هر حال عرضه‌های فعلی برای تغذیه بازار کافی است و رشد انتظاری تقاضا می‌تواند به افزایش محسوس حجم معاملات منجر شود.

همان‌‌گونه که عنوان شد عرضه‌های اسفندماه نزدیک به ۹ میلیون و ۸۷۶ هزار تن بود که از این میزان نزدیک به ۹۹۷ هزار تن آن مورد دادوستد قرار گرفته است. به‌صورت دقیق‌تر در اسفندماه ۱/ ۱۰ درصد از عرضه‌ها مورد معامله قرار گرفته که شاید در نگاه اول رقم چندان برجسته‌ای نباشد ولی همین درصد معاملاتی نیز در بالاترین میزان در سه ماه اخیر قرار گرفته است. این درحالی است که بیشترین رکورد درصد دادوستد عرضه‌ها در ماه‌های اخیر به شهریور سال‌جاری تعلق دارد که ۳۵ درصد از عرضه‌ها مورد دادوستد قرار گرفت ولی با رشد جدی عرضه و تقویت عرضه‌های صادراتی، ناخودآگاه در شرایط سخت فعلی درصد دادوستد عرضه‌ها کاهش یافته است. از سوی دیگر باید به این مطلب نیز اشاره کرد که میزان متوسط عرضه‌ها در ماه‌های ابتدایی سال‌جاری رقمی نزدیک به ۲ میلیون تن در ماه بود که در زمستان سال‌جاری این میزان بالاتر از ۹ میلیون تن در ماه تثبیت شده است که اتفاق مهمی برای بورس انرژی بوده و به مرور زمان اثرات آن بیش از پیش بر حجم معاملات موثر خواهد بود. از سوی دیگر با توجه به کاهش مصرف بنزین و فرآورده‌های سوختی مشابه پتانسیل رشد عرضه این گروه‌های کالایی در بورس انرژی و رینگ صادراتی آن افزایش یافته است که می‌تواند با رشد عرضه‌ها، پتانسیلی برای افزایش حجم و ارزش معاملات به‌شمار رود. همچنین منتظریم تا عرضه‌های گسترده نفت کوره را در بازار صادراتی بورس انرژی شاهد باشیم که پتانسیل قدرتمندی برای افزایش حجم و ارزش معاملات در این بازار محسوب می شود.

روز ۱۰۰۰ میلیاردی بورس انرژی

روز گذشته به‌عنوان آخرین روز معاملاتی در بازار فیزیکی بورس انرژی شاهد بودیم که یک اتفاق مهم ولی نادر به ثبت رسید و آن ثبت معاملاتی با ارزش یک هزار و ۱۰۶ میلیارد تومان تنها برای یک روز بود. این رقم معاملاتی به‌شدت جذاب است آن‌هم در شرایطی که توانست ارزش معاملات اسفندماه را به‌شدت تقویت کند. دادوستد ۷۷/ ۱ میلیون بشکه‌ای بنزین اکتان ۸۷ شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در رینگ بین‌الملل دریایی به ارزش یک هزار و ۵۱ میلیارد تومان دلیل اصلی این رشد جدی ارزش معاملات بود تا جایی که روز پایانی معاملات اسفندماه را با یک تغییر فاز قدرتمند در بورس انرژی ایران شاهد بودیم. این رخداد را باید یک خبر خاص و مهم به‌شمار آورد زیرا نشان داد عرضه‌های دریایی بنزین با حجم‌های بالا از توانمندی معاملاتی در بورس انرژی برخوردار است و می‌توان به استمرار این عرضه‌ها به مقاصد دریایی نیز خوش‌بین بود. البته دیروز شاهد معامله ۱۴ هزار تن ته‌مانده برج تقطیر (اتمسفریک) پالایش نفت کرمانشاه در رینگ بین‌الملل بودیم که باز هم به حجم معاملاتی ثبت شده کمک کرد. البته روز گذشته دو عرضه ۷۷/ ۱ میلیون بشکه‌ای بنزین اکتان ۸۷ شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران در رینگ بین‌الملل دریایی به ثبت رسیده بود که یکی از آنها مورد دادوستد قرار گرفت و این نکته به معنی آن است که هنوز پتانسیل یک عرضه دیگر برای همین کالا در سال آینده از لحاظ فنی وجود دارد که امیدواری جدیدی برای معاملات بورس انرژی به‌شمار می‌رود. البته معاملات محموله‌های ۷۷/ ۱ میلیون بشکه‌ای مسبوق به سابقه است؛ یعنی در گذشته تجربه شده و همین که در شرایط تحریمی فعلی بورس انرژی می‌تواند محموله‌ای با این حجم و ارزش را صادر کند خود یک اتفاق مهم به‌شمار می‌رود که نمی‌توان از کنار آن به سادگی عبور کرد.

15-01