فراز و فرود نفتی آمریکا

این کاهش واردات در حالی رخ داده که ایالات متحده همچنان صادرکننده خالص برخی از این فرآورده‌هاست و ظرفیت پالایشی در مناطق جنوبی به‌ویژه سواحل خلیج مکزیک، نقشی کلیدی در الگوی تجارت نفتی این کشور ایفا می‌کند. مطابق داده‌های رسمی منتشرشده، مجموع واردات فرآورده‌های نفتی ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ به طور میانگین روزانه ۱.۸میلیون بشکه بوده است. این عدد نشان‌دهنده کاهش قابل‌توجهی به میزان ۲۱۰هزار بشکه در روز نسبت به سال پیشین است. بخش عمده این افت، مربوط به فرآورده‌هایی است که کاربرد مستقیم در بخش حمل‌ونقل دارند. این روند کاهشی می‌تواند ناشی از بهبود کارآیی پالایشگاه‌های داخلی، رشد صادرات، یا حتی تغییرات در الگوی مصرف انرژی در ایالات مختلف باشد.

بنزین به‌عنوان پرمصرف‌ترین سوخت در ایالات متحده، بیشترین سهم را در بین واردات فرآورده‌های نفتی به خود اختصاص می‌دهد. در سال ۲۰۲۴، ایالات متحده به‌طور میانگین روزانه ۶۵۱هزار بشکه بنزین وارد کرده است. این رقم حدود ۳۶درصد از کل واردات فرآورده‌های نفتی کشور را تشکیل می‌دهد. با‌این‌حال، نسبت به سال ۲۰۲۳، واردات بنزین حدود ۷۵هزار بشکه در روز کاهش یافته است. این در حالی است که سطح مصرف بنزین در کشور تقریبا ثابت مانده و ذخایر انبارش این فرآورده در سال ۲۰۲۴ کاهش یافته‌اند؛ در‌حالی‌که در سال ۲۰۲۳ روندی افزایشی داشتند. این امر گویای آن است که کاهش واردات نقش مستقیمی در کاهش سطح ذخایر داشته است. از سوی دیگر، ایالات متحده از سال ۲۰۱۶ تاکنون صادرکننده خالص بنزین بوده و در سال ۲۰۲۴ نیز ۲۲۶هزار بشکه در روز بنزین بیشتر از میزان واردات، صادر کرده است. این موضوع اهمیت بخش پالایش ساحل خلیج را دوچندان می‌کند. 

در سال ۲۰۲۴، ایالات متحده روزانه ۱۴۴هزار بشکه گازوئیل یا سوخت تقطیری وارد کرده است که حدود ۹۵درصد آن از کشور کانادا تامین شده است. این واردات عمدتا از طریق خطوط لوله و کشتی به سواحل شرقی آمریکا رسیده‌اند. منطقه شمال‌شرقی ایالات متحده که دارای زیرساخت محدود پالایشی است، بیشترین وابستگی را به واردات گازوئیل دارد؛ به‌طوری‌که ۱۱۲هزار بشکه در روز از این میزان به این منطقه اختصاص داشته که معادل ۷۸درصد کل واردات گازوئیل کشور است. این سوخت علاوه بر مصارف حمل‌ونقل، کاربرد مهمی در تامین سوخت گرمایشی منازل در فصول سرد سال دارد.

واردات سوخت هواپیما نیز در سال گذشته میلادی با کاهش همراه بوده است. در سال ۲۰۲۴، میانگین واردات روزانه سوخت جت به ۱۰۹هزار بشکه رسید که نسبت به ۱۲۷هزار بشکه در سال ۲۰۲۳ کاهش محسوسی داشته است. بخش عمده این واردات به سواحل غربی کشور اختصاص دارد، جایی که برخی فرودگاه‌ها به‌دلیل فاصله از مراکز پالایشی، ناگزیر به واردات مستقیم این فرآورده هستند. جمهوری کره با صادرات ۷۷هزار بشکه در روز، یعنی حدود ۷۱درصد از کل واردات سوخت جت آمریکا، بزرگ‌ترین تامین‌کننده این محصول در سال ۲۰۲۴ بوده است. دیگر کشورهای مهم در تامین سوخت جت وارداتی ایالات متحده شامل کانادا، چین، هند و کویت می‌شوند. منابع واردات فرآورده‌های نفتی به ایالات متحده متنوع هستند. 

پنج کشور اصلی صادرکننده بنزین به ایالات متحده شامل کانادا، هلند، هند، بریتانیا و کره جنوبی بوده‌اند. از این میان، به‌جز کره جنوبی، دیگر کشورها در دهه گذشته نیز همواره در بین تامین‌کنندگان اصلی بوده‌اند. واردات بنزین از کانادا به‌ویژه برای ایالت‌های شمال‌شرقی مانند نیویورک، ورمانت و مین، اهمیت حیاتی دارد و نقش اصلی در تامین سوخت این مناطق ایفا می‌کند. گازوئیل نیز تقریبا به‌طور کامل از کانادا تامین شده است که نشان‌دهنده وابستگی شدید ایالات متحده به همسایه شمالی خود برای این فرآورده حیاتی است. این مساله می‌تواند پیامدهایی ژئوپلیتیکی نیز به‌همراه داشته باشد، به‌ویژه در شرایطی که روابط تجاری بین دو کشور تحت‌تاثیر سیاست‌های انرژی یا تغییرات زیست‌محیطی قرار گیرد. سواحل خلیج مکزیک در ایالات متحده میزبان بزرگ‌ترین پالایشگاه‌های این کشور هستند. این منطقه، به‌دلیل تمرکز ظرفیت پالایشی و نزدیکی به بنادر دریایی، نقش عمده‌ای در صادرات فرآورده‌های نفتی ایفا می‌کند. مازاد تولید پالایشگاه‌های این منطقه، به‌ویژه در زمان‌هایی که تقاضا در بازار داخلی کاهش می‌یابد، به دیگر کشورها صادر می‌شود.

با وجود شبکه گسترده انتقال سوخت از این منطقه به سایر ایالت‌ها، برخی محدودیت‌های زیرساختی موجب می‌شود تامین سوخت برای مناطقی خاص مانند شمال‌شرق و غرب آمریکا از طریق واردات انجام گیرد. علاوه بر بنزین، گازوئیل و سوخت جت، دیگر فرآورده‌های نفتی وارداتی شامل نفت کوره باقی‌مانده و نفت‌های خام ناقص (نیمه‌فرآوری‌شده) هستند. نفت کوره باقی‌مانده عمدتا در صنعت حمل‌ونقل دریایی به‌عنوان سوخت کشتی‌ها به کار می‌رود و بخشی از این واردات برای تامین نیازهای ناوگان دریایی تجاری در سواحل آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نفت‌های ناقص نیز به‌عنوان خوراک پالایشگاه‌ها مصرف می‌شوند و معمولا برای تولید فرآورده‌های نهایی مانند بنزین یا دیزل، نیاز به فرآوری مجدد دارند. این ترکیب وارداتی به پالایشگاه‌های آمریکا امکان می‌دهد تا با انعطاف بیشتری به تغییرات تقاضا در بازار پاسخ دهند و ساختار تولید خود را بهینه کنند.کاهش واردات فرآورده‌های نفتی به ایالات متحده در سال ۲۰۲۴، به‌ویژه در بخش سوخت‌های حمل‌ونقل، نشان‌دهنده تحولات ساختاری در بخش انرژی این کشور است. از یک‌سو رشد ظرفیت پالایشی و بهینه‌سازی تولید در پالایشگاه‌ها و از سوی دیگر، توسعه صادرات فرآورده‌های پالایش‌شده، موجب شده وابستگی ایالات متحده به واردات کاهش یابد. با‌این‌حال، همچنان برخی مناطق به‌دلیل محدودیت‌های زیرساختی یا جغرافیایی نیازمند واردات مستقیم فرآورده‌ها هستند.

در عین حال، نقش کشورهای تامین‌کننده مانند کانادا و کره جنوبی در تامین امنیت انرژی ایالات متحده همچنان بسیار پررنگ است. چنانچه سیاست‌های انرژی، محیط‌زیستی یا تجاری میان این کشورها دستخوش تغییر شود، الگوهای تجارت انرژی نیز ممکن است به‌طور محسوسی تغییر کنند. در نهایت، باید دید آیا روند کاهش واردات در سال‌های آتی نیز ادامه خواهد داشت یا عوامل جهانی همچون تغییرات ژئوپلیتیکی، بازارهای نوظهور، نوسانات قیمت نفت خام و تحولات در فناوری‌های انرژی بر این مسیر تاثیر خواهند گذاشت.