بازتاب اندک رویدادهای اصفهان
نام جایزه «مصطفی»، از القاب حضرت محمد(ص)، به‌معنای «برگزیده» و «انتخاب‌شده» گرفته‌شده و سعی بر آن است که در این رویداد از اندیشمندان و پژوهشگران منتخب جهان اسلام، تجلیل شود.
اما حالا که در ایام یا سعادت میلاد نبی اکرم (ص) به سر می بیریم، بد نیست به تاریخچه جایزه مصطفی(ص) هم نگاهی بیندازیم، رویدادی که پیش‌تر چهار دوره از آن در سال‌های ۱۳۹۴، ۱۳۹۶، ۱۳۹۸ و ۱۴۰۰ برگزارشده است و امسال پنجمین دوره از این رویداد بین‌المللی در شهر اصفهان برگزار می‌شود. به عبارت دیگر هفته جایزه مصطفی(ص) بهانه‌ای شد تا در این مطلب از حیث علمی بودن این جایزه، کمی به این رویداد بپردازیم و برگزیدگان ایرانی این جایزه در سال‌های پیش را به‌اختصار معرفی کنیم. نام جایزه «مصطفی»، از القاب حضرت محمد (ص) پیامبر اسلام به معنای «برگزیده» و «انتخاب‌شده» گرفته‌شده و سعی بر آن است که در این رویداد از دانشمندان و پژوهشگران منتخب جهان اسلام، تقدیر و تجلیل شود. ازاین‌رو، هر دو سال یک‌بار در هفته وحدت اسلامی در طی برگزاری «آیین اعطای جایزه مصطفی(ص)» به‌منظور قدردانی از دانشمندان انتخاب‌شده در حوزه علم و فناوری، مبلغ ۵۰۰ هزار دلار از سوی دولت ایران به آن‌ها اعطا می‌شود. در سال ۲۰۱۶، برای اولین بار، ژورنال Science، از این جایزه به‌عنوان «نوبل مسلمانان» نام برد. از این جایزه همچنین به‌عنوان «نشان عالی علم و فناوری جهان اسلام» یاد می‌کنند. اهدای این جایزه به چهار بخش «علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات»، «علم و فناوری زندگی و پزشکی»، «علوم نانو و فناوری نانو» و نیز «تمام حوزه‌های علم و فناوری» تعلق می‌گیرد. این چهار بخش شامل زمینه‌های آموزشی یونسکو می‌شود و حوزه‌های علوم طبیعی، ریاضیات و آمار، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مهندسی، تولید و ساخت‌وساز، کشاورزی، جنگلداری، شیلات و دامپزشکی، بهداشت و رفاه و همچنین علوم شناختی، اقتصاد اسلامی و بانکداری را شامل می‌شود. در چهار دوره گذشته، این جایزه به دانشمندانی از کشورهای مختلف اعطاشده است که در میان آن‌ها، اسامی پنج دانشمند شناخته‌شده ایرانی بانام‌های امین شکراللهی، علی خادم الحسینی، حسین بهاروند، محمد عبدالاحد و کامران وفا به چشم می‌خورد.
امین شکراللهی، ریاضی‌دان ایرانی- آلمانی است که در زمینه ریاضیات محاسباتی، نظریه کدگذاری و نظریه پیچیدگی محاسباتی به‌عنوان استاد دانشکده علوم کامپیوتر و اطلاعات در دانشکده ریاضی دانشگاه EPFL مشغول به کار است. شهرت او بیشتر به دلیل کار بر روی روش‌های رمزگشایی بر مبنای گراف است که به‌موجب آن جایزه مقاله نظریه اطلاعات IEEE در سال ۲۰۰۲ را کسب کرد.
علی خادم الحسینی، دانشمند ایرانی-آمریکایی در زمینه مهندسی پزشکی، بیومتریال و مهندسی بافت و عضو هیات علمی دانشگاه کالیفرنیا در لس‌آنجلس است که درگذشته در دانشگاه هاروارد تدریس می‌کرده و ریاست مرکز درمان‌های کم تهاجمی(C-MIT) در دانشگاه لس‌آنجلس کالیفرنیا را بر عهده داشته است. این دانشمند نیز در زمینه بیومواد و پزشکی احیاکننده، به‌ویژه برای توسعه هیدرو ژل‌ها برای مهندسی بافت و چاپ زیستی مشارکت داشته است. به دلیل تاثیرگذاری این دانشمند در علم و فناوری، او از سال ۲۰۱۴، هرسال توسط رویترز به‌عنوان یکی از تاثیرگذارترین ذهن‌های جهان انتخاب و معرفی می‌شود.
حسین بهاروند، پژوهشگر برجسته ایرانی، در حوزه زیست‌شناسی پژوهشگاه رویان است. او در سال ۱۳۸۲ برای اولین بار سلول‌های بنیادی جنینی انسانی، و موشی را در ایران تولید کرد و در سال ۱۳۸۷ به همراه پژوهشگران دیگر موفق به تولید سلول‌های بنیادی پرتوان القایی انسانی و موشی شد. در سال گذشته، google scholar تعداد بیست هزار استناد به پژوهش‌ها و مقاله‌های این دانشمند را گزارش کرد. او همچنین تاکنون بیش از ۳۶ جایزه ملی و بین‌المللی در زمینه علم و فناوری در کشورهای مختلف را از آن خودکرده است.
کامران وفا، استاد ایرانی-آمریکایی در دانشگاه هاروارد و از فیزیک‌دانان برجسته در زمینه نظریه ریسمان (string theory) است که در سال ۲۰۰۸ میلادی موفق به دریافت مدال دیراک (Dirac Medal) شد. همچنین در سال ۲۰۱۷، او به همراه پژوهشگران دیگر، به‌پاس پیشبرد دانش در نظریه ریسمان، گرانش کوانتومی و نظریه میدان‌های کوانتومی، برنده جایزه فیزیک بنیادی (Fundamental Physics) در ایالت کالیفرنیا شد.برگزیدگان امسال نیز پنج دانشمند بانام‌های امید فرخ‌زاد، احمد حسن، سامیا خوری، مورات اویسال و احمد فوزی اسماعیل به‌عنوان دانشمندان تاثیرگذار جهان اسلام انتخاب و معرفی‌شده‌اند.
رویداد مصطفی باوجود تمامی اماواگرها و نقدهای متعدد در سالن اجلاس اصفهان برگزار شد. اما اصحاب رسانه نسبت به برخورد مدیریت این رویداد با رسانه‌ها نقدهای بسیاری داشتند. از سوی دیگر جامعه‌محور نشدن این سبک رویدادها و ایجاد فاصله میان آن با مردم شهر؛ بخشی مهمی از پازل موفقیت این رویداد را ناقص می‌کند. آن هم در شرایطی که رویداد فن نما هم با محوریت فناوری و در واقع بر محوری فردا، برگزار شده و برخی مقامات و تعدادی از فعالان مهم نهادهای بخش خصوصی به خود زحمت حضور در افتتاحیه آن را ندادند تا حداقل به برگزارکنندگان آن یک خسته نباشید بگویند، و جالبتر هم اینکه اصفهان در چند روز آینده میزبان سی و پنج امین دوره جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان خواهد بود، رویدادی که امیدواریم سرنوشت بهتری از دو رویداد قبلی داشته باشد، به هر حال مسوولان باید از این نواقص بیشتر به‌عنوان یک تجربه درس گرفته و برای دوره‌های بعد مردم شهر را درگیر این سبک رویدادها کنند تا شهروندان احساس کنند که به‌واقع در شهر خبری هست...
