تردیدهای سمت عرضه و تقاضای طلای سیاه بررسی شد
رکورد ۸ماهه رشد هفتگی نفت
افزایش اعتماد معامله‌گران به توانایی عربستان سعودی برای بازگرداندن تولیدات از دست رفته به سطوح پیش از حملات، از جمله دلایل افت قیمت نفت خام در جمعه گذشته بود. بامداد شنبه هفته گذشته و در شرایطی که بازارهای جهانی از جمله بازار نفت در حال ورود به تعطیلات آخر هفته بودند، حمله پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان در شرق این کشور باعث از دست رفتن ۷/ ۵ میلیون بشکه در روز از تولیدات این کشور شد. این میزان معادل اختلال در عرضه حدود ۶ درصد از کل عرضه جهانی نفت خام بود و در نخستین لحظات گشایش بازار نفت در دوشنبه گذشته، جهش بیش از ۱۹ درصدی شاخص نفت خام برنت را به همراه داشت. این جهش در ادامه و تحت تاثیر اعلام آمادگی کشورهای مختلف از جمله آمریکا، برای برداشت از ذخایر استراتژیک خود با اصلاح همراه شد؛ اما با این حال از حالت افزایشی خارج نشد و در پایان معاملات اولین روز کاری هفته گذشته، نزدیک به ۹ دلار معادل ۱۵ درصد رشد را به ثبت رساندند. برگزاری یک کنفرانس خبری از سوی وزیر نفت عربستان در سه‌شنبه گذشته و اظهارات او مبنی بر بازیابی حدود نیمی از تولیدات از دست رفته و بازگشت حجم چشمگیری از تولیدات تا پایان ماه جاری نیز دلیل دیگری برای کند شدن موتور رشد قیمت‌ها بود. طبق اظهارات عبدالعزیز بن سلمان، این انتظار برای معامله‌گران بازار ایجاد شده که تاپایان ماه جاری میلادی یعنی در کمتر از ۱۰ روز آینده عربستان تاسیسات خود را بازیابی و به ظرفیت تولید ۱۱ میلیون بشکه در روز دست پیدا کند. علاوه بر این بن‌سلمان اعلام کرد که تا پایان نوامبر ظرفیت تولید این کشور ۱۲میلیون بشکه در روز یعنی سطح پیش از حملات خواهد بود. از این رو کارشناسان اعلام می‌کنند که اصلاح نسبی قیمت‌ها در بازار نفت تنها به واسطه وعده عربستان برای بازگشت تولید رقم خورده و اگر این وعده محقق نشود، شاهد جهش‌های دوباره‌ای در قیمت‌ها خواهیم بود. در حالی که وعدههای وزیر نفت عربستان سعودی به اصلاح نسبی قیمت‌ها در بازار نفت منجر شد، برخی کارشناسان از جمله کارشناسان موسسه فکت گلوبال انرژی و همچنین ریستاد انرژی نسبت به تحقق آن تردید دارند. در این میان تلاش عربستان سعودی برای تامین نیاز خود با استفاده از خرید نفت و محصولات نفتی از دیگر کشورها تردیدها نسبت به وعده عربستان را بیشتر کرده است.
تداوم تردید در سمت عرضه
در کنار تردیدی که به واسطه اختلال عرضه از سمت بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام برای بازار ایجاد شده، سایه تهدیدهای سمت تقاضا نیز در پی جنگ تجاری آمریکا و چین همچنان بر سر بازار است. در واقع با وجود از سرگیری مذاکرات تجاری دو غول اقتصادی شرق و غرب در پنج‌شنبه گذشته، به نظر می‌رسد نگرانی‌ها از نتایج مخرب جنگ اقتصادی هنوز کاهش نیافته است. بر اساس گزارش‌های موجود این مذاکرات رو در رو که پنج‌شنبه گذشته برای نخستین بار بعد از دو ماه و پس از بالا گرفتن تنش‌های تجاری در اکتبر میان مذاکره‌کنندگان پکن و واشنگتن برگزار شد؛ نتوانست نظر مساعد فعالان بازار را جلب کند. بنابراین تداوم نگرانی‌ها از حل نشدن مشکل جنگ تجاری و اثر آن بر کند شدن رشد تقاضای نفت، تبدیل به یکی دیگر از اهرم‌های فشار بر قیمت نفت شد. دونالد ترامپ در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که خواستار یک توافق کامل با چین است و نیازی نیز به دست یافتن به توافقی با چین تا قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده آمریکا نمی‌بیند. در چنین شرایطی بود که تصمیم روز ۱۸ سپتامبر فدرال رزرو، بانک مرکزی آمریکا مبنی بر کاهش ۲۵/ ۰ درصدی نرخ بهره در آمریکا نیز تاثیر چندانی بر نوسانات قیمت نفت نداشت. اصولا کاهش نرخ بهره منجر به تقویت سایر ارزها در برابر دلار شده و اهرمی برای افزایش تقاضای خرید نفت به شمار می‌رود با این حال کاهش اخیر نرخ بهره چنین نتیجه‌ای به همراه نداشت.
بازار نفت روی مدار تردید
با توجه به اثرات حمله به مهم‌ترین تاسیسات نفتی دنیا که در شرق عربستان قرار دارد، تحلیلگران بازار نفت عقیده دارند تغییرات قیمت نفت در طول هفته کاری جاری به قولی بستگی دارد که از سوی عربستان برای بازیابی تولیدات داده شده است. ژن مک‌گلیان، تحلیلگر و کارگزار ارشد در موسسه
Tradition Energy in Connecticut در این زمینه به بلومبرگ گفته است که انتظار چندانی برای تحقق آنچه سعودی‌ها گفته‌اند، وجود ندارد. تصاویر منتشر شده از تور رسانه‌ای که آرامکو در روز جمعه برای بازدید خبرنگاران در تاسیسات فرآورشی بقیق و میدان نفتی خریص برگزار کرد نیز آسیب‌هایی جدی به تجهیزات موجود در این دو نقطه را نشان می‌داد. با مشاهده این تصاویر، ابراز تردید موسسات معتبر در تحقق وعدههای مقامات سعودی و همچنین به کار بستن راهکارهایی چون جایگزین کردن گریدهای درخواستی مشتریان، تاخیر در زمان تحویل و افزایش خرید فوری فرآورده‌های نفتی برای کاهش تقاضای پالایشگاه‌های داخلی برای نفت خام؛ تردیدها نسبت به بازگشت قریب‌الوقوع تولیدات عربستان به سطوح پیش از حملات بیش از پیش مورد تردید قرار گرفت.
مساله سرعت بازیابی تولید نفت عربستان
آن‌طور که وزیر نفت عربستان در کنفرانس خبری خود اعلام کرد: ۳۰ درصد از تولید میدان نفتی خریص (یکی از نقاط مورد حمله قرار گرفته از سوی پهپادهایی که حوثی‌های یمن مسوولیت آنها را بر عهده گرفتند) ۲۴ ساعت پس وقوع حملات از سر گرفته شد. اما برای بازگشت کامل تولیدات به سطح ۲/ ۱ میلیون بشکه‌ای، تا پایان سپتامبر زمان نیاز خواهد بود. به گفته مقامات آرامکو، میدان نفتی خریص حداکثر ظرفیت تولید ۴۵/ ۱میلیون بشکه در روز را داشته و تقریبا تمام نفت خود را در محل فرآوری می‌کند. حملات پهپادی به چهار واحد تثبیت نفت (برج‌های ۹۰ متری که فشار را کاهش داده و گاز را از نفت جدا می‌کنند)، آسیب وارد کرده است.
تاسیسات بقیق که به‌عنوان قلب صنعت نفت عربستان و دنیا شناخته می‌شود تا پیش از وقوع حملات قادر به فرآوری و آماده‌سازی ۹/ ۴ میلیون بشکه نفت خام در روز بوده است. این تاسیسات تقریبا تمام تولیدات میدان‌های واقع در خشکی عربستان از جمله «غوار» و «شیبه» را با از بین بردن گوگرد آنها برای تحویل به پالایشگاه‌های داخلی یا پایانه‌های صادراتی آماده می‌کرد. این تاسیسات همچنین نقطه آغاز خط لوله شرق به غرب عربستان است که نفت خام را برای تحویل به بنادر دریای سرخ منتقل می‌کند. این خط لوله مسیری استراتژیک برای سعودی‌ها به شمار می‌رود؛ زیرا مسیری جایگزین برای تنگه هرمز است. به گزارش بلومبرگ، میزان چشمگیری از نفت تولیدشده توسط عربستان برای اینکه قابلیت استفاده پیدا کند، به تاسیسات بقیق نیاز دارد تا فرآورش شود.
به گفته شاهزاده بن‌سلمان که اخیرا به صندلی وزارت نفت عربستان سعودی تکیه زده است، پس از حملات حدود ۲میلیون بشکه در روز از ظرفیت این تاسیسات حیاتی برای نفت سعودی بازیابی شد و تا پایان سپتامبر نیز به سطح پیش از حملات باز خواهد گشت. بنابراین باید دید آیا تا پایان سپتامبر (ماه جاری میلادی)، ظرفیت تولید عربستان بار دیگر روی ۱۱ میلیون بشکه در روز قرار خواهد گرفت یا خیر. این انتظار در شرایطی وجود دارد که طبق گفته وزیر نفت عربستان، نمی‌توان انتظار داشت مجموع ظرفیت تولید ۱۲ میلیون بشکه‌ای که عربستان تا پیش از حملات در اختیار داشت تا پایان نوامبر بازیابی شود. با وجود این اظهارات، تحلیلگران بازار نفت عقیده دارند این زمان‌بندی‌ها خوش‌بینانه به نظر می‌رسند.
برای مشخص شدن میزان اهمیت تاسیسات بقیق کافی است بدانیم حمله به این تاسیسات باعث شد تا عربستان سعودی قابلیت استفاده از ظرفیت اضافی خود در میادین واقع در خشکی را از دست بدهد. بنابراین در حال حاضر ظرفیت مازاد اندکی برای جبران کاهش تولید فعلی عربستان سعودی وجود دارد و در رابطه با امکان استفاده از همین میزان اندک نیز تردیدهایی وجود دارد. به گزارش بلومبرگ سعودی‌ها احتمالا بتوانند حدود ۲۵۰ هزار بشکه در روز از محل میدان‌های فراساحلی خود یعنی میدان‌هایی که فرآورش آنها به بقیق ارتباط ندارد، به تولیداتشان اضافه کنند. در این میان میادین نفتی واقع شده در میدان خنثی که میان عربستان و کویت مشترک هستند در حالی محلی برای ظرفیت اضافه تولید به شمار می‌روند که تولید در آنجا از سال ۲۰۱۵ به دلیل اختلافات ایجاد شده میان دو کشور، متوقف است. به این ترتیب می‌توان مشاهده کرد ظرفیت مازاد تولید عربستان نمی‌تواند برای غلبه بر شرایط اضطراری فعلی، به این کشور که بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام دنیا است، کمک چندانی کند. در عین حال مساله برداشت از ذخایر استراتژیک نفت خام عربستان نیز با علامت سوال‌هایی مواجه است که اثرگذاری آنها بر پوشش بخشی از اختلال عرضه ایجاد شده را مورد تردید قرار می‌دهد. در چنین شرایطی باید منتظر ماند و دید سعودی‌ها تا چه میزان می‌توانند به زمان‌بندی که برای بازیابی تولیدات ارائه داده‌اند پایبند باشند و در این مدت نیز راهکارهای آنان برای پاسخگویی به نیاز مشتریان خارجی، تا چه اندازه می‌تواند از نوسانات رو به بالای بهای نفت پیشگیری کند؟
ارسال نظر