براساس جدیدترین آمار شامخ صنعت بررسی شد

بیلان شاخص‌های صنایع در آذر

دنیای‌اقتصاد : میزان صادرات کالا، موجودی مواد اولیه خریداری‌شده و میزان سفارش‌های جدید مشتریان در شامخ صنعتی آذر‌ماه که مرکز پژوهش‌‌‌های اتاق بازرگانی ایران منتشر می‌کند، افت داشته است. شاید به همین دلیل است که انتظارات تولید در‌ ماه آینده مدیران خرید نیز کاهش یافته و به کمترین میزان در سه‌ماه گذشته رسیده است. این شاخص در ابتدا از ۶۰واحد در مهر‌ماه به ۵۹واحد در آبان‌ماه رسید و در نهایت در آذر‌ماه ۵۸واحد را ثبت کرد. به نظر می‌رسد مشکلاتی مانند افزایش نرخ ارز و کاهش عرضه، موجب شده است که تولیدکنندگان در تامین نهاده‌‌‌ها و مواده اولیه در اکثر رشته‌فعالیت‌‌‌های صنعتی با مشکلات مواجه شوند. این اعداد نشان می‌دهد که تصویر بخش قابل‌توجهی از فعالان صنعتی از آینده صنایع منفی است؛ موضوعی که به‌جز تحریم‌‌‌ها و کاهش سرمایه‌گذاری، ناشی از اثر سوء سیاست‌‌‌های پولی-مالی و همچنین تورم فزاینده در بخش مواداولیه است. جدیدترین گزارش شاخص مدیران خرید، به‌روشنی نشان می‌دهد که چگونه سیاست‌‌‌های خطا در زمینه اقتصادی زمینه‌‌‌ساز نااطمینانی در اقتصاد شده و روند فرسودگی سازوکارها و ظرفیت‌‌‌های اقتصاد را تسریع کرده است. بنابر آمار شامخ آذرماه، شاخص مدیران خرید در حوزه‌‌‌های لاستیک و پلاستیک، پوشاک و چرم، وسایل نقلیه و قطعات وابسته، چوب، کاغذ و مبلمان، صنایع فلزی و در نهایت سایر صنایع در آذر نسبت به آبان بدتر شده است.

همچنین صنایع شیمیایی، صنایع نساجی، صنایع غذایی، صنایع کانی غیرفلزی، ماشین‌‌‌سازی و لوازم‌خانگی و صنایع فرآورده‌‌‌های نفت و گاز نسبت به آبان‌ماه وضعیت بهتری را در شامخ ثبت کرده‌اند.

ضمن اینکه در شامخ صنعت آذرماه، شاخص‌‌‌های تولید، فروش، موجودی مواد اولیه، استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی، قیمت محصولات تولیدشده، مصرف انرژی و صادرات همگی روندی کاهشی دارند.

همچنین فعالان بخش صنعتی در رشته‌فعالیت‌های مورد بررسی تاکید دارند که تقاضای داخلی و خارجی برای محصولات صنایع داخلی به‌‌‌شدت کم شده ‌‌‌است. از سوی دیگر مصرف‌کنندگان داخلی قدرت خرید کمتری نسبت به‌ ماه گذشته دارند و به همین دلیل تقاضای داخلی نیز افت کرده است. البته این تمام ماجرا نیست؛ علاوه بر اینکه میزان تقاضا برای خرید مواد اولیه کاهشی شده است، عرضه‌‌‌کنندگان مواد اولیه نیز حاضر به فروش مواد اولیه خود به تولیدکنندگان نیستند؛ زیرا مطمئن نیستند در صورتی که مواد اولیه خود را در بازار به فروش برسانند، این توانایی را که بتوانند همان مواد را با قیمتی معقول تهیه کنند دارند یا نه. همه این عوامل موجب شده است که آذر، ‌ماه خوبی برای شامخ در بخش صنعت نباشد و رقم شامخ کل صنعت از 49/ 52 به رقم 66/ 51واحد برسد؛ عددی که اگرچه نشان‌دهنده رکود نیست اما در مرز رکود ایستاده است. فعالان صنعتی معتقدند که سیاست‌های اشتباه دولت‌ها اجازه نمی‌‌‌دهد مکانیزم‌‌‌های اقتصاد به‌خوبی عمل کنند. برای مثال، نوسانات قیمت ارز موجب شده است که تولیدکنندگان با مشکلات زیادی روبه‌‌‌رو شوند یا مسائلی مانند اف‌ای‌تی‌اف و برجام موجب شده که مشتریان خارجی حاضر به همکاری با تولیدکنندگان داخلی نباشند.

نمای صنعت از نگاه شامخ

صنایع لاستیک و پلاستیک: شامخ این صنایع در آذر‌ماه 50/ 52واحد بوده است. میزان تولید محصولات در این گروه، 55واحد بوده است. همچنین، میزان سفارش‌های جدید در این گروه 40واحد ثبت شده است. با این حال سرعت انجام و تحویل سفارش با عدد 75واحد، سرعت خوبی بوده است. این در حالی است که موجودی مواد اولیه کم بوده و به 45واحد رسیده است. شاید دلیل آن هم قیمت بالای مواداولیه در این صنایع باشد که به 75واحد رسیده است. موجودی محصول انبار در این رشته فعالیت صنعتی 65واحد بوده و قیمت فروش محصولات هم به 55واحد رسیده است.

صنایع فرآورده‌‌‌های نفت و گاز: شامخ کل این گروه، 61/ 56واحد بوده است. میزان تولید محصولات در همین گروه معادل 71/ 60واحد بوده است. این در حالی است که قیمت خرید مواد اولیه برای مواد موردنیاز این رشته فعالیت صنعتی، به 57/ 78واحد رسیده است. با این همه به نظر می‌رسد این تولیدکنندگان اقدام به دپوی محصولات خود نکرده‌اند؛ زیرا موجودی محصول انبار کالاها 43/ 46واحد بوده است. میزان صادرات کالا در این گروه به 71/ 60واحد رسیده است. همچنین قیمت محصولات تولیدشده در صنایع فرآورده‌های نفت و گاز 43/ 71واحد بوده است. در آخر انتظارات تولید در این صنایع به‌شدت کاهش یافته و حدود 29/ 39واحد است.

صنایع نساجی: این گروه وضعیت نسبتا خوبی در بین رشته‌فعالیت‌های صنعتی شامخ آذر‌ماه داشته است. تنها دو شاخص در این رشته کمتر از 50واحد بوده است. میزان سفارش‌های جدید و موجودی مواد اولیه، دو شاخص زیر 50واحد صنایع نساجی هستند. این دو شاخص هر دو 75/ 43واحد بوده‌‌‌اند. بیشترین شاخص‌‌‌های این گروه نیز قیمت خرید مواد اولیه و انتظارات تولید در آینده هستند که هر دو، 25/ 81واحد بوده‌‌‌اند. سرعت انجام و تحویل سفارش در این گروه نیز 50/ 62واحد بود. میزان موجودی محصولات انبار و صادرات در این گروه نیز هر دو 50واحد بوده است.

صنایع ماشین‌‌‌سازی و لوازم‌خانگی: شامخ کل گروه ماشین‌سازی و لوازم‌خانگی 57/ 59واحد بوده است. این گروه نیز به‌نسبت از وضعیت خوبی میان بقیه صنایع برخوردار بوده است. البته، مساله افزایش قیمت مواداولیه و تورم تولیدکننده در این گروه از بقیه رشته‌فعالیت‌های صنعتی محسوس‌تر است؛ زیرا شاخص قیمت خرید مواد اولیه این گروه صنعتی عدد 83/ 97واحد را نشان می‌دهد. مصرف حامل‌های انرژی و مقدار تولید محصولات هر دو 74/ 71واحد بوده‌‌‌اند. همچنین قیمت محصولات تولیدشده در این گروه معادل 87/ 60واحد بوده است. بررسی این میزان باید با در نظر گرفتن این نکته باشد که تولیدکنندگان هنوز محصولات خود را با قیمت‌های جدید به بازار ارائه نداده‌‌‌اند. انتظار تولیدکنندگان برای تولید ‌ماه آینده نیز معادل، 70/ 58واحد بوده است.

صنایع کانی غیرفلزی: شامخ کلی گروه صنایع کانی غیرفلزی به 83/ 50واحد رسید. شاخص قیمت خرید مواد اولیه در این صنایع به 33/ 83واحد رسیده است. تورم تولیدکننده در حالی به جان تولیدکنندگان این گروه صنایع افتاد که شاخص موجودی مواد اولیه در این صنایع 50/ 37واحد بوده است. همچنین شاخص میزان صادرات کالای این گروه به 67/ 41واحد رسیده است. شاخص قیمت محصولات تولیدشده نیز در این گروه به 50/ 37واحد رسیده است. با این حال شاخص مصرف حامل‌های انرژی در این گروه 67/ 41واحد ثبت شده است. شاخص میزان فروش محصولات نیز 83/ 45واحد بوده است. با این همه انتظارات تولید در‌ ماه آینده مدیران این صنایع به عدد 50/ 62واحد رسیده است. همچنین شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی در این صنایع 50واحد بوده است.

صنایع فلزی: صنایع فلزی توانسته‌اند با موفقیت از آخرین‌ماه پاییز گذر کنند. شامخ کل گروه صنایع فلزی در آذر‌ماه 30/ 55واحد بوده است. شاخص میزان تولید محصولات صنایع فلزی در آذرماه 57 بوده است. شاخص میزان سفارش‌های جدید در این گروه معادل 54واحد بوده است. سرعت انجام و تحویل سفارش‌های در این صنایع هم 53واحد ثبت شده است. با این حال شاخص موجودی مواد اولیه 49واحد بوده است. شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی نیز در این صنایع 60واحد بوده است. این صنایع نیز مانند همه رشته‌فعالیت‌های صنعتی با تورم تولیدکننده مواجه بوده‌‌‌اند و شاخص قیمت خرید مواد اولیه موردنیازشان، معادل 89واحد بوده است. شاخص میزان صادرات کالا در این گروه معادل 45واحد بوده است. همچنین شاخص قیمت محصولات تولیدشده در این گروه در آذر‌ماه امسال به 75واحد بوده است. این صنایع در آذرماه، 64واحد مصرف از حامل‌های انرژی داشته‌‌‌اند. میزان فروش محصولات نیز معادل 52واحد بوده است. شاخص انتظارات تولید در ‌ماه آینده هم در این رشته‌فعالیت صنعتی، معادل 56واحد بوده است.

صنایع غذایی: شامخ کل صنایع غذایی 55/ 48واحد بوده است. شاخص میزان تولید محصولات در این گروه 39/ 48واحد و میزان سفارش‌های جدید در این گروه معادل 16/ 45واحد بوده است. شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش در این گروه نیز معادل 06/ 58واحد بوده است. شاخص موجودی مواد اولیه در صنایع غذایی نیز 61/ 51واحد را نشان می‌دهد. شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی جدید نیز در همین گروه معادل 16/ 45واحد بوده است. با این همه قیمت شاخص خرید مواد اولیه برای این تولیدکنندگان معادل 42/ 77واحد بوده است. شاخص میزان صادرات این گروه نیز افت کرده و به 16/ 45واحد رسیده است. شاخص قیمت محصولات تولیدشده نیز به 32/ 40واحد رسیده است. شاخص میزان فروش در این صنایع نیز معادل 77/ 46بوده و در نهایت انتظارات تولید در‌ ماه آینده این گروه صنایع غذایی معادل 45/ 56واحد بوده است.

صنایع شیمیایی: شامخ کلی این گروه معادل 70/ 52واحد بوده و این گروه صنعتی در آذرماه، 14/ 57واحد تولید داشته است. میزان سفارش‌های جدید آنها نیز معادل 04/ 52واحد بوده است. شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها در این گروه کالایی نیز 08/ 54واحد ثبت شده است. با این همه شاخص موجودی مواد اولیه در انبار این گروه کالایی معادل 86/ 42واحد شده است. با این حال این تولیدکنندگان همچنان به تولید امیدوار هستند؛ زیرا شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی جدید 04/ 52واحد ارزیابی شده است. شاخص قیمت خرید مواد اولیه یا به عبارت دیگر تورم تولیدکننده به‌شدت افزایش یافته و به 71/ 85واحد رسیده است. شاخص موجودی محصولات تولیدی در انبار این گروه کالایی نیز 50واحد بوده است. همچنین شاخص صادرات کالا در گروه صنایع شیمیایی معادل 96/ 47واحد محاسبه شده است. با وجود اینکه هنوز قیمت‌های جدید بر کالاها اعمال نشده، قیمت شاخص محصولات تولیدی در این صنایع، 20/ 60واحد بوده است. شاخص مصرف حامل‌های انرژی در آذر‌ماه نیز به 31/ 65واحد رسیده است. شاخص میزان فروش محصولات در این گروه معادل 02/ 51 بوده و در آخر شاخص انتظارات مدیران تولید در ‌ماه آینده 08/ 54واحد ثبت شده است.

صنایع چوب، کاغذ و مبلمان: ‌‌‌شامخ کل این رشته فعالیت صنعتی، معادل 13/ 48واحد بوده است. شاخص میزان تولید محصولات در این صنایع معادل 67/ 41واحد بوده است. شاخص میزان سفارش‌های جدید نیز 67/ 41واحد بوده است؛ یعنی این صنایع دقیقا به اندازه میزان سفارش‌های جدید خود تولید کرده‌‌‌اند. شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها در این گروه نیز با عدد 17/ 54واحد، قابل قبول بوده است. شاخص موجودی مواد اولیه در این رشته فعالیت صنعتی هم 50/ 62واحد و شاخص موجودی محصول در انبار نیز معادل 33/ 58واحد بوده است. شاخص صادرات این گروه به 50واحد رسیده اما قیمت محصولات تولیدشده از منظر مدیران این صنایع، 50/ 37واحد بوده است. شاخص مصرف حامل‌های انرژی 67/ 66واحد، شاخص میزان فروش محصولات در این صنایع 50واحد و شاخص انتظارات تولید این گروه برای ‌ماه آینده 50واحد بوده است.

پوشاک و چرم: شامخ کل گروه پوشاک و چرم در آذر‌ماه وضعیت به‌شدت بدی داشته و شامخ کلی این گروه معادل 75/ 30واحد بوده است. شاخص میزان تولید محصولات در گروه پوشاک و چرم معادل 20واحد، همچنین شاخص میزان سفارش‌ها در این رشته فعالیت صنعتی معادل 25واحد، شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش‌ها در این گروه 45واحد و شاخص موجودی مواد اولیه 35واحد بوده است. شاخص آخر نشان‌دهنده وضعیت بحرانی مواداولیه این رشته فعالیت‌ها در بنگاه‌های تولیدی است. این در حالی است که تورم تولیدکننده بسیار افزایش یافته و شاخص قیمت خرید مواد اولیه در رشته فعالیت پوشاک و چرم 80واحد بوده است. شاخص موجودی محصولات دپوشده در انبار این صنایع، 50واحد ثبت شده است. به نظر می‌رسد قیمت بالای مواد اولیه و قیمت کم عرضه این محصولات به بازار موجب شده است که تولیدکنندگان برای حفظ ارزش کالاهای خود محصولات را دپو کنند. به این ترتیب می‌توانند در شرایط باثبات‌تری این محصولات را با اطمینان خاطر در بازار عرضه کنند. شاخص میزان صادرات کالای این گروه معادل 45واحد، شاخص قیمت محصولات تولیدشده در این صنایع معادل 50واحد، شاخص مصرف حامل‌های انرژی صنایع این گروه معادل 65واحد و شاخص میزان فروش محصولات آذر‌ماه صنایع پوشاک و چرم نیز معادل 20واحد بوده است. با این همه انتظارات تولید مدیران در این رشته‌فعالیت، نشان از امید آنان به بهبود شرایط دارد. شاخص انتظارت تولید در ‌ماه آینده برای این صنایع معادل 55واحد بوده است.

سایر صنایع: این گروه از میان رشته‌فعالیت‌های صنعتی، وضعیت به‌مراتب بغرنج‌تری داشته است. شامخ کل آن معادل 75/ 23 ارزیابی شده است. شاخص میزان تولید محصولات در این گروه 25واحد بوده است. شاخص میزان سفارش‌های جدید این صنایع نیز معادل 5/ 12واحد ثبت شده که این عدد در میان ارقام ارزیابی‌شده شامخ، کمترین عددی است که مدیران تولید گزارش داده‌اند. همچنین شاخص سرعت انجام و تحویل سفارش در این صنایع معادل 25واحد، شاخص موجودی مواد اولیه در سایر صنایع 25واحد، شاخص میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی جدید که یکی از نشانه‌های امید به آینده صنایع است در این رشته فعالیت افت داشته و 5/ 37بوده است. شاخص قیمت خرید مواد اولیه که بزرگ‌ترین عدد در این گروه است، معادل 5/ 87واحد بوده است. تفاوت فاحش میان شاخص قیمت خرید مواد اولیه و سایر شاخص‌های شامخ صنعتی نشان‌‌‌دهنده این است که تورم تولیدکننده ضربه محکمی به این صنایع وارد کرده است. شاخص موجودی محصولات انبار در این گروه، معادل 50واحد بوده‌‌‌ و شاخص میزان صادرات در این گروه نیز به همین میزان ارزیابی شده است. شاخص قیمت محصولات تولیدشده این صنایع نیز 5/ 62 واحد، شاخص مصرف حامل‌های انرژی در آذر‌ماه 75واحد و شاخص میزان فروش این تولیدکنندگان 5/ 37واحد بوده است. انتظارات تولید مدیران این صنایع برای‌ ماه آینده یعنی دی نیز معادل 75واحد است.