مقصر آلودگی محصولات کشاورزی کیست؟
به گزارش اتاق تهران، در دوازدهمین جلسه کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران که روز سهشنبه برگزار شد، رئیس انجمن تولیدکنندگان سموم، وجود آلایندهها در محصولات کشاورزی را به تولیدکنندگان سموم در کشور، مربوط ندانست و گفت که این مشکل را باید در توزیع و مصرف سموم از سوی کشاورزان، جستوجو کرد.
مسعود گیلآبادی اضافه کرد: در خصوص عودت برخی محمولههای صادراتی ایران که طی چند ماه گذشته اتفاق افتاد، بهویژه فلفل صادراتی از روسیه، تاکنون سندی که نشان دهد برگشت بارهای صادراتی از بازارهای هدف به دلیل آلودگی محصولات کشاورزی به میزان بالای آلایندهها بوده است، وجود ندارد. وی در مواجهه با اینکه در مساله برگشت محصولات کشاورزی صادراتی ایران، میزان بالای آلایندهها تاثیرگذار بوده است، چنین واکنش نشان داد که تولیدکنندگان سموم در ایران، مقصر نیستند و اگر کشاورزان سم اضافه در تولید محصولات به کار بردهاند یا دوره کارنس سموم رعایت نشده، تولیدکنندگان نباید پاسخگو باشند.
در این خصوص، زرگران، رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران در واکنش به اظهارات گیلآبادی مبنی بر اینکه اسنادی در مورد وجود آلایندهها در برخی محمولههای صادراتی از جمله فلفل صادراتی به روسیه وجود ندارد، تاکید کرد که مکاتبات طرفهای روسیه با گمرک مبنی بر اینکه دلیل ممانعت گمرک روسیه برای ورود چند محموله فلفل صادراتی ایران، وجود برخی آلایندهها بوده است، وجود دارد و مستندات قابل ارائه است.
نایبرئیس اتحادیه محصولات کشاورزی، نظری برخلاف گفتههای رئیس انجمن تولیدکنندگان سموم، مطرح کرد و گفت: علت برگشت فلفلهای صادراتی ایران به روسیه، صد درصد وجود آلایندهها در این محصولات بود و اداره نباتات این کشور طی نامهای رسمی، این موضوع را بهصراحت اعلام کرد. صدرالدین نیاورانی، همچنین به برگشت محموله سیبزمینی صادراتی ایران از ازبکستان اشاره کرد و با بیان اینکه ۵۲کانتینر حاوی سیبزمینی ایران، به دلیل آنچه میزان بالای آلایندهها اعلام شد، از این کشور برگشت خورد، اظهار کرد: بهتازگی وزارت جهادکشاورزی طی بخشنامهای، دریافت گواهی سلامت برای محمولههای کشاورزی صادراتی از کشور را الزامی کرد که این مساله، به طور قطع مانع دیگری پیشروی صادرات کشاورزی کشور خواهد بود.
رئیس انجمن واردکنندگان سم و کود نیز تاکید کرد که میزان بالای آلایندهها در برخی محصولات کشاورزی ایران، مربوط به آفتکشهای مصرفی در مزارع و گلخانهها نیست و واردکنندگان و تولیدکنندگان مقصر نیستند؛ وزارت بهداشت و وزارت جهادکشاورزی باید پاسخگو باشند. سیدمهدی حسینی، همچنین اعلام کرد که این تشکل و فعالان اقتصادی این بخش، آمادگی دارند با صرف هزینه، آزمایشگاه تشخیص میزان سموم را در میادین میوه و ترهبار و در سطح عرضه این محصولات، مستقر و تجهیز کنند. عضو هیات نمایندگان اتاق تهران هم گفت: تولیدات سموم در داخل کشور، فعلا از نظر کیفیت نمیتواند پاسخگوی نیاز واقعی تولید محصولات کشاورزی عاری از آلودگی باشد، از این رو محدودیت در واردات سموم با کیفیت اروپایی به کشور، باید برداشته شود.
محمدرضا بهزادیان با این توضیح که برای سال زراعی جاری، سم با برند آلمانی اگریمن که محصولی شناختهشده در سطح بینالمللی است، در داخل کشور موجود نیست، بیان کرد: این در حالی است که این نوع سم، تا دو سال پیش در داخل کشور در دسترس بود و کشاورزان و تولیدکنندگان فرآوردههای کشاورزی قادر بودند برای نیاز خود، این سم را خریداری کنند؛ اما تولیدکنندگان سموم طی جلساتی با وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردند که قادرند سمی با کیفیت اگریمن در داخل تولید کنند و عملا مانع واردات این محصول شدند، در حالی که تولیدی در این سطح هیچوقت اتفاق نیفتاد. رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران هم در این خصوص با بیان اینکه وزارت بهداشت طی چند سال اخیر روی هشتمحصول پرمصرف بخش کشاورزی تولید داخل آزمایشهای مربوط به وجود آلایندهها را انجام داده و نتایج این آزمایشها قابل تامل است، تاکید کرد: در ایران نیز مانند سایر کشورها، باید محصولات کشاورزی از مرحله تولید در مزرعه تا عرضه در میادین میوه و ترهبار، مورد ردیابی قرار گیرند و میزان باقیمانده سموم در این فرآوردهها اندازهگیری و رصد شود. زرگران در عین حال، شناسنامهدار کردن محصولات کشاورزی و غذایی را راهکار دیگری برای اصلاح وضعیت موجود عنوان کرد.
به گفته وی، بررسی میزان وجود آلایندهها روی برخی محصولات کشاورزی تولید شده در داخل، نشان میدهد که درصد آلایندگیها از سطح استاندارد فراتر است، بنابراین دولت و بخشخصوصی باید طی تعامل و همکاری با یکدیگر، راهکارهایی برای حل این معضل و رفع آلودگی در تولیدات کشاورزی و غذایی کشور به کار بندند. در این خصوص، در گزارشی که کارشناس کمیسیون کشاورزی اتاق تهران ارائه داد، چالشها و راهکارهای رفع وجود آلایندهها در محصولات کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. در این گزارش، بر ایجاد سیستم ردیابی محصولات کشاورزی و استقرار آزمایشگاههای کنترل کیفیت فرآوردههای کشاورزی، تاکید شده بود.
قائممقام سابق وزارت جهاد کشاورزی نیز در این نشست، با تاکید بر اینکه آفتکش در جهان امروز، یک تکنولوژی است، نه کالا و محصول، یادآور شد: در ایران همچنان آفتکشها به عنوان یک کالا، عرضه میشوند، بنابراین مشکلاتی نیز ایجاد کردهاند. عباس کشاورز با بیان اینکه وضعیت آلایندهها در محصولات کشاورزی باید به طور مداوم رصد و کنترل شود، افزود: تولیدکنندگان سم و کود در کشور باید به تکنولوژی این صنعت مجهز شوند و با ایجاد رقابت در این صنعت، امکان انتخاب تولیدات برای مصرفکنندگان و کشاورزان فراهم شود. وی در عین حال تاکید کرد که در مساله پایش و کنترل میزان آلایندهها در محصولات کشاورزی، دستگاه متولی آن باید مشخص و بخشخصوصی به طور جدی به خدمت گرفته شود.
اعلام نظر فعالان بخشخصوصی حوزه تولید و تجارت سموم در مورد چرایی وجود آلایندهها در محصولات کشاورزی، در حالی در این جلسه مطرح شد که مسوولان دولتی حاضر در این نشست، دستگاه متولی خود را مبرا از خطا و بروز اتفاقات پیشآمده اعلام کردند. رئیس آزمایشگاه کنترل و ارزیابی سازمان غذا و دارو، این ادعا را که وزارت بهداشت وظایف خود در زمینه کنترل و نظارت بر محصولات کشاورزی را بهدرستی انجام نداده است، رد کرد و با ذکر این جمله که این وزارتخانه و سازمان غذا و دارو در آخر این زنجیره قرار دارند، تصریح کرد: وضعیت وجود آلایندهها و ذرات نیترات و فلزات سنگین در محصولات کشاورزی تولید داخل، نگرانکننده است. مژگان پورمقیم، با این توضیح که پایش محصولات کشاورزی در سطح عرضه، از سال ۹۴ آغاز و طی سال ۹۸ حدود ۵۰محصول تولیدی این بخش از حیث میزان نیترات و فلزات سنگین آزمایش شد، گفت: آفتکشهای موجود در کشور، کیفیت مطلوبی ندارند، این در حالی است که تا زمانی که محصولات کشاورزی قابل ردیابی نباشند، تلاشها و منابع به کار گرفته شده از سوی وزارت بهداشت در این مسیر، عملا به هدر رفته است.
وی با بیان اینکه هشتمحصول کشاورزی پرمصرف از سوی وزارت جهاد کشاورزی برای بررسی میزان آلایندهها در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته است، افزود: گزارش مربوط به وضعیت آلودگی این هشتمحصول پرمصرف آماده و نتایج آن در شورای عالی سلامت مطرح شده و مورد بررسی قرار گرفته، با این حال این گزارش محرمانه است. پورمقیم راهکار موجود برای حل معضل وجود آلایندهها در محصولات کشاورزی را همکاری مستمر وزارتخانههای جهادکشاورزی و بهداشت و اجرای سیستم ردیابی محصولات کشاورزی از زنجیره اول تا انتها، عنوان کرد و با بیان اینکه وزارت بهداشت، تجهیز آزمایشگاهها را به طور جدی در دستورکار قرار داده است، تصریح کرد: متاسفانه در حال حاضر برای اندازهگیزی میزان وجود آلایندهها، تنها ۲۸آزمایشگاه در سراسر کشور وجود دارد که جوابگوی حجم زیاد محصولات کشاورزی نیست. از این رو، طی فراخوانی به بخش خصوصی، آمادگی این وزارتخانه برای همکاری در زمینه ایجاد آزمایشگاههای این بخش را اعلام کردهایم.
در این نشست، رئیس کانون صنایع غذایی ایران، از ترخیص محموله گندم وارداتی روسیه از یکی از گمرکات کشور خبر داد که به گفته وی، طبق گزارشی غیرمحرمانه، این محموله از گندم آلوده به میزان بالای سرب بوده است. سیدمحمدرضا مرتضوی یادآور شد: این در حالی است که چندی پیش، روسیه چند محموله فلفل صادراتی ایران را به دلیل آنچه میزان بالای آلایندهها از سوی این کشور اعلام شد، به کشور بازگرداند. در واکنش به این خبر، رئیس آزمایشگاه کنترل کیفیت سازمان غذا و دارو با تایید ترخیص محموله گندم وارداتی آلوده به سرب از روسیه، گفت: مجوز ترخیص این محموله، موقتی است و صرفا به دلیل آنکه سیلوهای گندم کشور خالی است، اجازه ترخیص به آن داده شده است. وی تاکید کرد که این گندم آلوده هنوز وارد چرخه مصرف مردم نشده است.