نویسنده: حسین شیرزاد ، تحلیل گر و دکترای توسعه کشاورزی
باورهای اتوپیایی منبعث از آموزه های کشاورزی انقلاب سبز در قرن بیستم به تصویری "دیستوپیایی" از کشاورزی تحت سیطره و هژمونی غول های صنعت غذا در دنیای پساکرونا مبدل شده است. سیستم غذایی جهانی از آغاز قرن بیستم به طور فزاینده ای به هم پیوسته است. رژیمهای غذایی در سرتاسر جهان یکسانسازی شدهاند . این در حالی است که در بیشتر مناطق مردم نسبت به گذشته غذاهای متنوعتری میخورند، رژیمهای غذایی انسان در همه جا به طور فزایندهای مشابه است.
دنیای اقتصاد-سعیده نبیزاده:
در حال حاضر دو تصویر از تجارت خارجی وجود دارد؛ آمارهایی که نشان میدهد تخصیص ارز بالایی به بخش تولید صورت میگیرد و افزایش صادرات رخ داده است. از سوی دیگر، تصویری از نارضایتی فعالان اقتصادی و گلایههای تولیدکنندگان که عنوان میکنند محیط تجارت روان نیست. اما سوال این است که در شرایط کنونی کدام یک از این دو تصویر در فضای تولید داخلی و به طور خاص در صنعت شیرینی و شکلات واقعیتر است؟
دنیایاقتصاد:
در آستانه دوره ممنوعیت واردات برنج و با توجه به مقادیر محدود ترخیص شده این کالا از ابتدای سال تاکنون، ضرورت بازنگری فوری در برنامهریزی و سیاستهای تامین برنج از سوی سیاستگذار اجتنابناپذیر است. مجیدرضا خاکی، سخنگو و معاون انجمن واردکنندگان برنج ایران با اعلام این خبر و با اشاره به اعمال ممنوعیت قریبالوقوع ترخیص برنج از ابتدای مردادماه سالجاری و عدمبازگشایی سهمیه ثبتسفارش برنج برای تیرماه تا این لحظه گفت: این نگرانی وجود دارد که با توجه به مهلت اندک باقیمانده کمتر از یک ماه و همچنین تعطیلات رسمی کشورهای هند و پاکستان، امکان خرید، حمل و ترخیص محمولههای برنج از گمرکات کشور تا پیش از دوره ممنوعیت عملا ممکن نشود.
دنیایاقتصاد: بیست و دومین همایش ملی حمایت از حقوق مصرفکنندگان ۲۱ خرداد با حضور وزیر صمت و جمعی از مقامات، مسوولان کشور، شرکت و نهادهای برتر در حوزه حمایت از حقوق مصرفکنندگان برگزار شد. حسینزاده قشمی مدیرکل روابطعمومی و تشکلهای مردمنهاد سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان گفت: در این همایش عملکرد بنگاههای اقتصادی متقاضی حضور در فرآیند برگزاری بیست و دومین مراسم روز ملی حمایت از حقوق مصرفکنندگان مورد بررسی قرار گرفت و با انتشار فراخوان و دعوت از بنگاههای متقاضی، ثبتنام در روند ارزیابی بیست و دومین دوره همایش طی دو مرحله صورت گرفت و پس از پایان مهلت سهماهه با انجام ثبتنام الکترونیکی از متقاضیان دریافت گواهینامه و تندیس رعایت حقوق مصرفکنندگان، تعداد ۲۸۰ بنگاه اقتصادی با ثبتنام از طریق وبسایت اختصاصی دبیرخانه همایش روز ملی حمایت از حقوق مصرفکنندگان متقاضی حضور در فرآیند ارزیابی شدند.
دنیای اقتصاد-سعیدهنبیزاده:
توسعه آبزیپروری یکی از مهمترین زیربخشهای اقتصادی در تامین امنیت غذایی، تجارت، اشتغالزایی، کارآفرینی و محرومیتزدایی در کشور و در عین حال راهکاری کلیدی برای رونق «اقتصاد دریامحور» است که اخیرا بر اهمیت این مبحث بسیار تاکید میشود. درواقع یکی از بازیگران و نقشآفرینان اصلی توسعه دریامحور، بحث صنعت شیلات است. این موارد در حالی بیان میشود که مجموع تولیدات صید و آبزی پروری کشورهای ذینفع در این حوزه در سال ۲۰۲۰ به رکورد بیسابقه ۲۱۴ میلیون تنی رسید که شامل ۱۷۸ میلیون تن آبزیان و ۳۶ میلیون تن جلبک بود که نسبت به رکورد قبلی سال ۲۰۱۸ (۲۱۳ میلیون تن) رشد اندکی (۳ درصد) داشت. رشد محدود عمدتا ناشی از کاهش ۴.۴ درصدی ماهیگیری به دلیل کاهش صید گونههای دریایی، بهویژه آنچووی، کاهش صید در چین و تاثیرات همهگیری کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ است. این کاهش صید با رشد آبزیپروری -البته با نرخ سالانه کمتر در دو سال گذشته- جبران شد.
دنیای اقتصاد:
بیش از ۹۵درصد زعفران دنیا در ایران و در سطحی به مساحت ۱۳۰هزار هکتار کشت میشود و طبق آخرین آمار، سال گذشته حدود دویست و هجده تن زعفران به اقصی نقاط جهان صادر شده که چند مقصد عمده صادراتی زعفران ایران کشورهای چین، اسپانیا، امارات و افغانستان بوده است. محسن احتشام مدیرعامل یک شرکت غذایی با بیان مطلب فوق و با اشاره به اینکه زعفران یکی از چند محصول استراتژیک کشورمان است، گفت: ایران بزرگترین تولیدکننده زعفران در دنیا است که زعفران را با بهترین کیفیت تولید میکند. وی صادرات زعفران ایرانی از افغانستان به نام خودشان را نکته قابل تاملی دانست و گفت: تعرفه ورود زعفران ایران به هند ۳۳ درصد اما تعرفه واردات زعفران از افغانستان به هند صفر است که در اثر عدم برقراری تعرفه ترجیحی، این رقبا را برای خود ایجاد میکنیم و بازارهای هدف بزرگی مانند هند را از دست میدهیم.
دنیای اقتصاد:
با واردات ۳۰۰ هزار تن برنج تا قبل از دوره ممنوعیت، مشکلی در امر تنظیم بازار نخواهیم داشت. به گزارش (اگروفودنیوز)، مسیح کشاورز دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامینکنندگان برنج گفت: در سنوات گذشته میزان واردات برنج به گونهای بود که بخشی از آن پس از انتقال به فروردین و اردیبهشت به امر تنظیم بازار کمک میکرد، اما امسال براساس واردات یک میلیون تنی برنج که در سال قبل توسط بخش خصوصی انجام شد، عملا این اتفاق نیفتد. وی از واردات ۲۰۰ هزار تن برنج از ابتدای سال خبر داد و گفت: امسال پیشنهاد ما این بود که ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن برنج قبل از دوره ممنوعیت وارد شود که میزان واردات فعلی یک سوم تا یک چهارم رقم فعلی است.
دنیای اقتصاد-سعیده نبیزاده:
هرازگاهی اخباری منتشر میشود که برای واردات یک کالای اساسی، ارز دولتی تخصیص یافته، ولی کالایی وارد نشده یا وارد کشور شده اما در بازار، کمبود کالا وجود دارد و کالاها توسط دلالان احتکار شده است. همچنین در برخی مواقع اخبار کف بازار حاکی از آن است که به برخی کالاهای ضروری که در گمرک مانده، ارز تخصیص نیافته و در برخی موارد، آن کالاها فاسد شدهاند . حال سوال اینجاست چرا کالایی که وارد و ترخیص شده بهدرستی توزیع نمیشود یا چرا کالای وارد شده با ارز ترجیحی به قیمت آزاد به دست مردم میرسد؟
دنیایاقتصاد: بر کسی پوشیده نیست که زیتون و روغن زیتون برای سلامت جامعه نقش حیاتی دارد با وجود این به گفته فعالان بخش، صنعت زیتون از بیهویت بودن رنج میبرد. این در حالی است که به گفته فعالان این بخش برندسازی اولین گام برای هویت بخشیدن به این محصول است بهخصوص اینکه در حال حاضر ۸۰درصد زیتون کشور به صورت فله عرضه میشود.
دنیایاقتصاد: سازمان توسعه تجارت، رای دیوان عدالت اداری در خصوص رفع اثر ممنوعیت صادرات انواع روغن خوراکی را ابلاغ کرد. سازمان توسعه تجارت در نامهای به گمرک در خصوص دادنامه هیات عمومی دیوان عدالت اداری موضوع رفع اثر ممنوعیت صادرات انواع روغن خوراکی نوشت: خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به رفع اثر بخشنامه مذکور و ابطال آن اقدام و موضوع لغو ممنوعیت صادرات انواع روغن خوراکی ساختهشده را به گمرکات اجرایی ابلاغ کنند.
دنیایاقتصاد: مجمع عمومی عادی انجمن صنفی تولید و تامین روغن و چربیهای خوراکی به منظور انتخاب اعضای هیاتمدیره برگزار شد. در این مجمع که با حضور اکثریت اعضا و نماینده قانونی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل شد پس از تصویب گزارش عملکرد و صورتهای مالی، انتخابات اعضای هیاتمدیره و بازرس برگزار شد و اعضای اصلی هیاتمدیره شامل حسن محمد علیزاده (بهینه وزین)، فرهاد بهمنی (ارجان نوین)، ابوذر نیکخواه (صنایع غذایی میهن)، مجتبی انوشه (اکسون)، علی دریانیان (تدارک گستر شمال)، نرگس شیروانی (سولیکو -کاله) و حمیدرضا اسکندری (جهانگستر آرشا) و اعضای علیالبدل هیاتمدیره نیز محسن کشمیری (مینو کاسپین)، امیر اسمعیلی (رویال ملاس ایرانیان) و بازرس اصلی این انجمن احمد باقرپور و بازرس علیالبدل داوود فداکار اصل منتخب شدند.
دنیایاقتصاد: میزان تامین کل شیرخشک رگولار در سال گذشته به ۷۰ میلیون قوطی رسید که بیشتر آن از محل تولید داخل بود. علیرضا رستمی مدیرکل امور فرآوردههای طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو با اعلام این خبر گفت: میزان تامین کل شیرخشک معمولی در سال گذشته ۷۰ میلیون قوطی بود که به صورت میانگین ماهانه به ۵.۸ میلیون قوطی میرسید که البته در دو ماه پایانی سال روند صعودی داشته است. وی درمورد تامین شیرخشک رژیمی نیز افزود: سال گذشته ۱۰ و نیم میلیون قوطی شیرخشک رژیمی تامین شد. مدیرکل امور فرآوردههای طبیعی، سنتی و مکمل سازمان غذا و دارو عنوان کرد: میزان تامین کل شیرخشک متابولیک در سال گذشته به یک میلیون و ۲۰۰هزار قوطی رسید. وی خاطرنشان کرد سازمان غذا و دارو تاکنون سه فراخوان ملی برای تولید شیرخشکهای متابولیک صادر کرده و از توسعه سهم تولید داخل آنها حمایت ویژه میکند. به گفته وی میزان تامین همه انواع شیرخشک تولیدی و وارداتی در سال گذشته به ۸۲ میلیون قوطی رسید. رستمی از تخصیص ارز کافی در سالجاری برای تولید شیرخشک خبر داد و ابراز امیدواری کرد که در سالجاری مشکلات تامین شیرخشک به حداقل خواهد رسید.
دنیایاقتصاد: بر اساس اصلاحیه مصوبه هیات وزیران برنج و روغن به فهرست کالاهای مشمول دریافت ارز ترجیحی ۲۸۵۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۳ اضافه شد. در فهرست قبلی انواع گوشت تازه یا سرد کرده گوساله و گوسفند، گندم معمولی، جو، ذرت دامی، دانه سویا، دانه کلزا، دانه پنبه، دانه آفتابگردان برای روغنکشی، دانه گلرنک، شکر تصفیهشده، کنجاله سویا، کنجاله پنبه، کنجاله آفتابگردان، کنجاله کلزا، کنجاله گلرنگ، کود سوپرفسفات، کود کلریدو پتاسیم، کود سولفات پتاسیم، فسفات دی آمینیوم، مولدهای دام و طیور آبزیان و مواد ژنتیکی مشمول دریافت ارز ترجیحی برای سال ۱۴۰۳ اعلام شد. در فهرست قبلی برنج و روغن از فهرست کالاهای مشمول ارز ترجیحی حذف شده بود که با پیگیری مسوولان وزارتخانه جهاد کشاورزی دوباره مشمول ارز ۲۸۵۰۰ تومانی شد. بنابر آمار گمرک جمهوری اسلامی سالانه ۱۴ تا ۱۶ میلیارد دلار به واردات کالاهای اساسی اختصاص مییابد.
دنیای اقتصاد-سعیده نبیزاده:
۲۳ اردیبهشت ماه بود که قیمت جدید شکر اعلام شد. بر این اساس، با توجه به مصوبه ستاد تنظیم بازار، قیمت جدید شکر سفید درب کارخانه به همراه ۱۰درصد مالیات ارزش افزوده، حداکثر ۳۸هزار و ۵۰۰ تومان، قیمت هر کیلوگرم شکر فلهای برای مصرفکنندگان ۴۲هزار و ۵۰۰ تومان و هر کیلوگرم شکر تصفیهشده بستهبندی ۴۹هزار و ۵۰۰ تومان برای مصرفکنندگان نهایی تعیین شده است. این نرخگذاری نشان میدهد که قیمت شکر درب کارخانه نسبت به سال گذشته ۳۰درصد گرانتر شده و در عین حال قیمت شکری که به دست مصرفکننده میرسد، ۵۱درصد افزایش یافته است.
دنیایاقتصاد:
فروشگاههای زنجیرهای در دو دهه اخیر روند رو به رشدی را پشت سرگذاشتهاند، اما جنبه مهم این رشد نه توسعه فیزیکی و شعب، بلکه توسعه فرهنگ خرید از این فروشگاههاست که مزایای بسیاری را برای مصرفکنندگان به همراه دارد. در خلال این سالها بسیاری از این فروشگاهها با افزایش تعداد شعب در استانها و شهرستانهای کشور روبهرو شدهاند، با این حال کوچکتر شدن مساحت فروشگاهها از یکسو و حرکتشعبههای این فروشگاهها به سمت سوپر مارکتهای بزرگ از آسیبهای این فروشگاهها هستند. با این حال فروشگاههای زنجیرهای نقش بسیار موثری در این دوره در حوزه شفافیت، اثربخشی سیاستگذاریهای دولتی، شناسایی مالیاتها، تامین نیازهای مصرفکنندگان به صورت مداوم و متنوع و موارد دیگر ایفا کردهاند. در این باره در گفتوگو با داوود قربانیان، مدیرعامل فروشگاههای زنجیرهای شهروند به بررسی خدمات و مشکلات پیشروی توسعه فروشگاههای زنجیرهای پرداختهایم که در ادامه میخوانید: