ادغام (Merge)  از نظر حقوقی، به یکی شدن دو شرکت تحت عنوان یک نهاد تازه با ساختار مالکیتی جدید گفته می‌شود. مدیریت این شرکت جدید معمولا با مشارکت اعضای هر دو شرکت انجام می‌شود.  در تملیک (Acquisition) که گاه تحصیل هم نامیده می‌شود، شرکت جدیدی ظهور نخواهد کرد (برخلاف ادغام)، بلکه شرکت کوچک‌تر توسط شرکت بزرگ‌تر تملیک و تصاحب می‌شود. این شرکت کوچک با تبدیل شدن دارایی‌‌‌هایش به بخشی از شرکت بزرگ‌تر، دیگر وجود خارجی به عنوان شرکت مستقل نخواهد داشت.

با توجه به تعاریف پیش‌‌‌گفته، در ادغام بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح (بانک‌های انصار، حکمت ایرانیان، قوامین، مهر اقتصاد و موسسه اعتباری کوثر) در بانک سپه و تملیک مالکیت ایشان توسط این بانک و به تبع آن، از بین رفتن شخصیت حقوقی بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح، در واقع فرآیند تملیک اتفاق افتاده است نه ادغام. در صورتی که در فرآیند مذکور، بانک جدیدی با ساختار مالکیتی جدیدی از ترکیب بانک سپه و بانک‌های وابسته به نیروهای مسلح ایجاد می‌‌‌شد، می‌توان گفت که فرآیند ادغام صورت پذیرفته است. این موضوع در خصوص تملیک موسسه اعتباری نور توسط بانک ملی ایران نیز صدق می‌کند.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و بر اساس مصوبه شورای انقلاب در سال ۱۳۵۸، بانک‌های کشور همگی ملی اعلام شدند و به منظور حفظ سرمایه‌‌‌ها، برخی از بانک‌ها در همدیگر ادغام شدند. به عنوان نمونه، بانک تجارت از ادغام ۱۲ بانک موجود و بانک ملت از ادغام ۱۰ بانک دیگر به وجود آمدند.

تجربه‌‌‌های دیگری از فرآیند ادغام بانک‌ها در سیستم بانکی کشور به شرح زیر است:

۱. ایجاد بانک آینده از ادغام بانک تات، موسسه اعتباری صالحین و آتی.

۲. ایجاد موسسه اعتباری کاسپین از ادغام ۸ تعاونی اعتباری منحل‌‌‌شده.

۳. ایجاد موسسه اعتباری نور از ادغام ۵ تعاونی اعتبار منحل‌‌‌شده.

با توجه به موارد پیش‌‌‌گفته و نظر به شرایط فعلی سیستم بانکی کشور، پیشنهاد می‌شود بانک مرکزی به عنوان نهاد ناظر و بالادستی، در صورتی که قصد بهبود سیستم بانکی کشور از طریق انحلال بانک‌ها و موسسات به اصطلاح ناتراز و در معرض ورشکستگی را تحت عنوان گزیر دارد (که در قانون جدید بانک مرکزی ج.ا.ا هم به آن اشاره شده است)، مفاهیم مذکور را به صورت «بجا» در نظر داشته باشد.

 

اخبار مرتبط