دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تشریح کرد
راه میان بر ورود انبوه کالای قاچاق
عکس: علی محمدی
ابوالقاسم شانه‌ساز ابتدا با تشریح شرایط قطعه‌سازی در صنعت لوازم خانگی گفت: قطعه‌سازی در صنعت لوازم خانگی جایگاه مهم و با اهمیتی دارد. همین قطعات هستند که در نهایت جمع‌آوری، مونتاژ و در نهایت تبدیل به کالای نهایی خواهند شد. تحریم‌ها علیه کشورمان اتفاق بسیار تلخ و ناخوشایندی برای اقتصاد است. اما یکی از مزایای این تحریم‌ها این بود که در چند سال اخیر، ضریب و عمق ساخت قطعات برای صنایع مختلف و به‌خصوص لوازم خانگی، از نزدیک ۳۰ تا ۴۰ درصد، حالا به ۷۵درصد رسیده است. وی در همین خصوص ادامه داد: خوشبختانه تعداد کارخانه‌ها و کارگاه‌هایی که در حال فعالیت و تولید قطعه هستند و در این مسیر از دانش‌بنیان‌ها و تکنولوژی مناسب استفاده میکنند تا کیفیت محصولات خود را به سطح مورد قبولی برسانند در حال افزایش است.
مونتاژ قطعات و تولید کالای قاچاق
این کارشناس صنعت لوازم خانگی در ادامه به موضوع قاچاق کالا در این حوزه پرداخت و گفت: قاچاق کالا در هر حوزه‌ای که باشد موجب زیان تولیدکننده داخلی خواهد شد. متاسفانه در سال‌های اخیر مبارزه جدی برای جلوگیری از ورود کالای قاچاق به کشور را شاهد نبودیم. راه‌های قانونی قاچاق (!) در کشور زیاد شده و همین موضوع باعث سختی مبارزه با آن شده است. قاچاق فقط به این معنی که توسط چند کولبر و از راه‌های صعب‌العبور و کوهستانی وارد کشور می‌شود نیست. این اتفاق از مسیر‌های مختلفی مانند ته لنجی، ورود با کارت‌های مرز نشینی و حتی از طریق برخی مناطق ویژه و آزاد انجام می‌شود. این موضوع به دلیل نقص‌هایی در قانون است که برخی کالاها به صورت CKD (قطعات کاملا منفصل و ریز) وارد کشور شده و سپس اقدام به مونتاژ آنها کرده و با برندهای تقلبی وارد بازار میکنند. در نتیجه یکی از راه‌های میانبر ورود انبوه کالای قاچاق به این شیوه وارد کشور و چرخه بازار می‌شود.
چالش تخصیص ارز
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک با اشاره به یکی دیگر از مشکلات موجود در این صنعت ادامه داد: در حال حاضر یکی از مشکلات بزرگی که گریبانگیر بسیاری از صنایع و تولیدکنندگان و از جمله صنعت لوازم خانگی کوچک و بزرگ شده، مساله تامین مالی برای تهیه مواد اولیه و قطعات مورد نیاز نیست، مساله و مشکل بزرگ‌تر مربوط به تامین ارز است که در سال‌جاری حالا به شرایطی رسیده که طبق پیش‌بینی بسیاری از تولیدکنندگان، اگر این وضعیت ادامه داشته باشد شاهد کاهش میزان و تیراژ تولید کالای لوازم خانگی خواهیم بود. ما از قبل در این خصوص هشدارهای لازم را داده‌ایم اما همکاری لازم در این خصوص با تولیدکنندگان انجام نشده است.
وی در همین خصوص تصریح کرد: البته برای مشکل تامین ارز، وزارت صمت تلاش زیادی داشته تا این مشکل را از پیش پای صنعتگران برطرف کند اما بانک مرکزی برای رفع این مانع که مقابل پای صنعتگران تولیدکننده لوازم خانگی کشور قرار گرفته است کمک و همکاری مناسبی را نداشته است. ابوالقاسم شانه‌ساز با هشدار در مورد احتمال کاهش میزان تولید گفت: در این خصوص تولیدکنندگان معتقد هستند در جاهایی که برای تامین ارز صنعت و به‌خصوص لوازم خانگی تصمیم‌گیری می‌شود، آنها از واقعیت‌های موجود فاصله زیادی دارند و از مشکلات دسترسی آسان به مواد اولیه آگاه نیستند و به همین دلیل مقاومت‌هایی در خصوص تخصیص ارز انجام می‌شود. به همین دلیل باز هم تاکید می‌کنم که اگر همین شرایط ادامه داشته باشد قطعا شاهد کاهش میزان تولید در حوزه لوازم خانگی تا پایان سال‌جاری خواهیم بود. امیدوار هستیم بانک مرکزی در نحوه پرداخت ارز به تولیدکنندگان تجدید نظر داشته باشد چرا که این مساله در حال حاضر بسیار پیچیده شده است.
وی در خصوص نقش دانش‌بنیان‌ها در صنعت لوازم خانگی نیز گفت: ورود دانش‌بنیان‌ها به صنعت لوازم خانگی اتفاقی تازه و جدید است. به همین دلیل هنوز نمی‌توان به صورت دقیق اعلام کرد که نقش آنها در افزایش کیفیت تولید و همچنین بالابردن تکنولوژی در صنعت لوازم خانگی چگونه بوده است. البته تا همین جای کار نیز حضور آنها در این صنعت مثبت بوده است.
وجود موانع برای صادرات ناچیز
این مدیر حوزه تولید لوازم خانگی کشور در ادامه به موضوع صادرات پرداخت و با معرفی برخی از مهم‌ترین موانع در این خصوص ادامه داد: برخی موانع صادراتی در طول سال‌های اخیر در مقابل آن دسته از تولیدکنندگانی که اقدام به صادرات محصول خود میکنند وجود داشته و دارد. ما بارها این مشکلات و موانع را به مسوولان مربوطه گوشزد و یادآوری کردیم. در حقیقت موانع موجود در بحث صادرات بیشتر ساختاری هستند. در خصوص صادرات متاسفانه ما شرایط مناسب و ابزار لازم را نداریم. البته موضوع تحریم‌ها علیه کشور خود یکی از موانع بزرگ صادراتی است که باعث شده صادرات محدودی از کالای لوازم خانگی را هم که داریم را با مشکل مواجه کند. در این بین سیستم مالی با سایر کشورها برای تبادل پول نداریم و به همین دلیل بازگشت ارز به کشور با سختی‌ها و مشقت فراوانی همراه است. در همین خصوص نیاز به برقرار ی رابطه سیاسی باز با تمام کشورها داریم. از سوی دیگر هنوز به FATF ملحق نشدیم و همین نیز باعث شده تا برخی موانع و مشکلات جدید نیز برای صادرات ما ایجاد شود.
دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک با اشاره به مشکلات ارزی در خصوص صادرات تصریح کرد: از سوی دیگر تهیه مواد اولیه نیز در حال حاضر برای تولیدکننده بسیار گران تمام می‌شود به این دلیل که بخشی از آنها که نیاز به واردات به کشور دارد درگیر مسائلی مانند تحریم‌ها و همچنین افزایش نرخ ارز می‌شود به همین دلیل قیمت نهایی کالا افزایش پیدا کرده و شرایط رقابتی آن را برای بازارهای داخلی و خصوصا خارجی بسیار سخت خواهد کرد. همه اینها و البته برخی مسائل دیگر باعث شده که صادرات در حوزه لوازم خانگی با مصائب و مشکلاتی همراه شود که تولیدکننده مجبور شود از صادرات خود صرف نظر کند.
وی به تشریح شرایط صادراتی لوازم خانگی پرداخت و تاکید کرد: در حال حاضر بیشترین صادرات لوازم خانگی مربوط به یخچال و کولر آبی است. کولر آبی بیشتر به عراق، افغانستان و سایر کشورهای با آب و هوای خشک صادر می‌شود. رقم مشخصی از میزان صادرات لوازم خانگی وجود ندارد، چرا که لوازم خانگی کوچک بیشتر به شکل مسافری صادر می‌شود. برای مثال صادرات سالانه اتو حدود ۲۰هزار دلار است، که بیشتر هم به کشورهای همسایه صادر می‌شود. این کارشناس صنعت لوازم خانگی با بیان اینکه انجمن موافق واردات بخشی از لوازم خانگی کوچک است که در کشور تولید نمی‌شود، اظهار کرد: این موضوع را به وزارتخانه نیز اعلام کردیم. اما واردات بخشی از لوازم خانگی کوچک که با کیفیت مناسب در کشور تولید می‌شود، به نفع کشور نیست.
به گفته شانه‌ساز، بیشتر محصولات این بخش در کشور تولید می‌شود. در حال حاضر در حوزه برخی محصولات از جمله اسپرسوساز، تصفیه هوا، ریش تراش، سشوار و بعضی از تسترهای آسانسوری به واردات نیاز داریم. دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان لوازم خانگی کوچک در پایان در خصوص شرایط افزایش قیمت کالای لوازم خانگی گفت: ما در صنعت لوازم خانگی گران‌فروشی نداریم و ماجرای افزایش قیمت هم با این موضوع بسیار متفاوت است. برخی مولفه‌‌‌هایی که قیمت را تعیین میکنند در ابتدای هر سال و برخی دیگر هم به صورت مداوم در حال تغییر هستند. اگر مبنا را بر اساس یک قیمت ارز ثابت در نظر بگیریم ما افزایش قیمتی نخواهیم داشت و با شرایط رقابتی که در بازار وجود دارد حتی کاهش قیمت نیز وجود خواهد داشت. بنابراین به دلیل مسائل تورمی، تمامی کالاها از جمله لوازم خانگی به ناچار درگیر افزایش قیمت خواهند شد. از سوی دیگر در بازار لوازم خانگی افزایش قیمت یکنواخت وجود ندارد و شاید سالی یک یا دو بار با افزایش قیمت موافقت شود.
